اگر بخواهيد بذر ايمان در زمين پاك و حاصلخيز وجود بچه‌ها جوانه بزند بايد از بهار قرآن استفاده كنيد و خردسالان را هم در بركات ماه رمضان شريك كنيد. روي ديگر سكه اما جنبه اخلاقي ماه رمضان است كه كودكان بايد از امروز احترام به حقوق روزهدارها را ياد بگيرند. دعوت مي‌كنيم از شما تا با كمك پيشنهادهاي ما، كودكتان را به جمع رمضاني‌ها دعوت كنيد.
- ميزبان ما باش
همه در خانه روزه‌اند جز دختر كوچك خانه كه به سن تكليف نرسيده است. روزه‌داري با وجود شرايط اين دختر، براي والدين سخت‌‌تر است اما تمرين‌هاي كودكانه و معنوي مي‌تواند دردسرهاي همراهي با اين خردسالان را شيرين كند. به كودكتان بگوييد كه امشب افطار مهمان او مي‌شويد. براي اين ميزباني به كودك انگيزه بدهيد تا اتاقش را مرتب كند و مراقب خواب روزهدارها باشد تا مهمانانش اذيت نشوند. با همكاري شما، كودك مي‌تواند سفره افطار را هم آماده كند و در ثواب ميزباني از روزهدارها شريك شود.
- پليس و مخفيگاه لازم داريم
كودك خردسال شما ممكن است گرسنه شود و غذا بخواهد اما بقيه روزه باشند. اينطور وقت‌ها به كودك ياد بدهيد كه در يك قسمت خلوت از خانه غذايش را بخورد. اين عادت كه نبايد به‌طور علني در‌ماه رمضان غذا بخورد با اين بازي (مخفيگاه)، در وجود او نهادينه مي‌شود. تمرين بعدي، بازي «پليس يادآور» است. به كودكتان بگوييد كه موقع روزه‌داري بايد همه اعضاي بدن هم روزه باشد. مثلا زبان دروغ نگويد و... همچنين در طول روز، كارت زرد و قرمز «گناه‌ممنوع» را به همه اعضاي خانواده نشان دهد تا در ثواب روزه شما هم سهيم شود. در واقع از او بخواهيد كه پليس يادآور باشد.
- ثواب‌هاي كودكانه
موفقيت بزرگي است كه بتوانيد حال و هواي‌ماه رمضان را به فكر و احساس كودك غيرمكلف‌تان وارد كنيد. سفره ماه رمضان زمينه‌هاي رشد دارد كه اصلي‌ترين آن روزه است اما شما مي‌توانيد از جنبه‌هاي ديگر اين ماه پربركت نيز استفاده كنيد. به كودكتان احساس بزرگي بدهيد. از جمله‌هاي اينچنيني كمك بگيريد: «فرشته‌هاي ماه رمضان منتظرند به كارهاي خوب تو چند برابر ثواب دهند.» برخي از عادات خوب را مي‌توانيد به‌صورت هدفمند در او ايجاد كنيد؛ مثل پخش افطاري حتي با يك خرما بين روزهدارها در كوچه محل زندگي‌تان يا پارك، همراهي با شما در خواندن دعاي روزانه اين ماه، يادگيري حداقل يك سوره از قرآن و تكرار زياد آن و...
- روزه نيم‌روزي
فرزندتان حس خوبي پيدا خواهد كرد وقتي بداند مي‌تواند مثل شما روزه بگيرد. اگر خاطره‌اي از روزه كله‌گنجشكي داريد براي كودكتان تعريف كنيد. اين نوع روزه جنبه شرعي ندارد بلكه فقط راهي براي دوستي با روزه در حد توان كودك است. مي‌توانيد درباره روزه كله‌گنجشكي اين نكته‌ها را براي كودك بيان كنيد: 1- همه افرادي كه روزه مي‌گيرند دوست دارند دائم خوراكي بخورند اما چون خدا را بيشتر از خوراكي دوست دارند روزه مي‌گيرند. اين يعني كودك هم براي كارش نيت خدايي داشته باشد. 2- از او بخواهيد تا مي‌تواند جلوي خودش را بگيرد و بين دفعاتي كه دلش مي‌خواهد چيزي بخورد، چندباري را با خودش مبارزه كند و به‌خودش نه بگويد، تا شبيه روزهدارها شود.
- لذت ماه خدا را به كودكتان بچشانيد
كودك شما اگرچه به سن تكليف مشرف نشده است اما ناخودآگاه با روزهدارها و فرهنگ ماه رمضان مواجه مي‌شود. در اين مواقع حرفه‌اي‌ترين رفتار والدانه اين است كه از قبل به فكر برنامه‌ريزي براي بهره‌برداري بهتر از اين شرايط و رشد فرزندتان باشيد. اين پيشنهادهاي كاربردي مي‌تواند در كنار ايجاد روحيه انس با ماه رمضان كه زمينه دينداري آينده كودك مي‌شود، لحظه‌هاي شادي را هم براي او بسازد:
تصويري از فضاي شهر برايش بسازيد؛ براي مثال ديد و بازديدها در افطاري‌ها جان دوباره مي‌گيرد، موقع سحر چراغ بسياري از خانه‌ها برعكس روال هميشه روشن است، موقع افطار خيابان‌ها شلوغ‌تر است و صف نانوايي‌ها طولاني مي‌شود و....
به‌عنوان تقدير از يك موفقيت، براي فرزند ديگر خانواده يا ديگران كه روزه‌اولي هستند، هديه بخريد و از كودكتان بخواهيد آنها را به روزه‌اولي‌ها بدهد.
در شب‌نشيني‌هاي اين ماه از خاطرات دوران كودكي و ماه رمضان‌تان بگوييد و رفتار والدين‌تان براي كمك و تشويق شما به روزه‌داري را براي ديگران تعريف كنيد.
بازي، نمايش، قصه‌گويي، ساخت كاردستي، نوشتن يك نامه با همكاري شما مي‌تواند از روش‌‌هاي غيرمستقيم آموزش كودكان باشد.
خانه خودتان، بزرگ‌ترها و يا مسجد‌ها را با نظافت، آماده ماه خدا كنيد.
افطاركردن براي همه جذاب است. اگر كودك غيرمكلف‌تان هم دوست دارد با شما افطار كند، نگوييد كه تازه غذا خوردي، الان بايد روزهدارها بيان سر سفره و... .
- به احترام‌ماه خدا
مهماني‌ها هميشه نظم و قانون دارد. آموزش آداب و احكام ماه رمضان نيازمند آماده‌سازي فضا توسط مهمانان قديمي اين ماه است. با اين حساب وقتي اين كودكان به سن تكليف برسند توان دينداري بهتري پيدا مي‌كنند و احترام بقيه مهمان‌ها را هم واجب مي‌دانند. در 7سال اول همراه كردن احكام با فعاليت‌هاي شاد و پرجنب و جوش و در 7سال دوم استفاده از وعده‌هاي پاداش خداوند براي انتقال باور به بچه‌ها مؤثر است. فرض كنيد به كودكتان ياد داده‌ايد «غذاخوردن جلوي روزهدارها ممنوع است» اما كودكتان با فرد بزرگسالي مواجه مي‌شود كه در جمع آب مي‌خورد و... در اين زمان مسئله تربيتي جديدي اتفاق افتاده است كه شما در حل آن نقش جدي داريد. براي حل اين چالش چند جمله كليدي را به كودكتان ياد دهيد: 1- آدم‌ها چه بزرگ باشند و چه كودك، ممكن است اسير وسوسه‌هاي شيطان شوند و تو نبايد رفتار همه بزرگ‌ترها را درست بداني. 2- خدا به ما ياد داده است كه رفتار درست را از قرآن و اهل‌بيت تقليد كنيم و نه مردم؛ چون ممكن است عده زيادي اطراف ما عادت بدي داشته باشند اما همه آنها در حال اشتباه باشند. براي ياد دادن اين دو اصل، جنسيت كودك و زمان ياددهي و شيوه‌هاي خلاق طرح موضوع را به‌خاطر بسپاريد. اگر كودك خوش‌صحبت و بااطلاعاتي داريد، مي‌توانيدبخشي از شرايط امر به معروف را هم به او آموزش بدهيد تا گاهي كه شما از او مي‌خواهيد و البته مراقب و پشتيبانش هستيد به بزرگ‌ترهايي كه نياز به يادآوري و تذكر دارند، امر به معروف كند.
نظر شما