مقامات آمریکا و روسیه در هفته آینده در مسکو درباره مجموعهای از توافقنامههای کنترل تسلیحاتی گفتوگو میکنند که نقش بازدارندگی برای دو کشور در جریان جنگ سرد بود و اکنون در بحبوحه اختلافات بر سر طرح سپر دفاع موشکی دوباره نمایان شده است.
مقامات وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کردند کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه و رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا این هفته با همتایان روس خود درباره موضوعات مختلف راهبردی در مسکو دیدار و گفتوگو میکنند.
مذاکرات این مقامات طرح سپر دفاع موشکی آمریکا را در اروپا شامل میشود روسیه تهدید کرده است مشارکت خود را در پیمانی که نیروها و تانکهایش را در اروپا محدود میکند و نیز پیمان نزدیک به انقضای مربوط به دوران جنگ سرد که تسلیحات هستهای راهبردی را محدود میکند به حال تعلیق در میآورد.
یکی از مقامات بلند پایه وزارت امور خارجه روسیه در گفتوگو با خبرنگاران اعلام کرد آمریکا چند فکر جدید برای حل اختلافات با مسکو مطرح کرده است اما در آنها هیچ نشانهای دال بر تغییرموضع آمریکا درباره طرح سپر دفاع موشکی به چشم نمیخورد.
آمریکا در حال مذاکره با لهستان و جمهوری چک برای نصب بخش اروپایی سامانه دفاع موشکی خود است و میگوید که قصد دارد با این کار به تهدید احتمالی ایران پاسخ گوید.
براساس این طرح 10 فروند موشک ردیاب آمریکا در لهستان و یک سامانه راداری قدرتمند و دقیق نیز تا سال 2012 میلادی در جمهوری چک نصب خواهد شد.
روسیه بهشدت مخالف اجرای این طرح است و به آمریکا پیشنهاد دسترسی به رادار هشدار دهنده خود را در قبله در جمهوری آذربایجان و نیز رادار دیگری را در جنوب روسیه ارائه داده است. مقامات پنتاگون اعلام کردند این رادارها مکمل یکدیگر هستند اما جایگزین سامانه راداری جمهوری چک نخواهند شد.
روسها همچنین یک سامانه مشترک روسیه- ناتو را برای تبادل اطلاعات هشداردهنده موشکی پیشنهاد کردند. مقامات آمریکا درباره این جنبه از پیشنهاد ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه مطلب زیادی نگفتهاند اما هنری کسینجر وزیر امور خارجه پیشین آمریکا ماه اوت گذشته در مصاحبه با خبرنگاران این پیشنهاد روسیه را بسیار جالب و قابل توجه خواند.
دان فرید معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور اروپا و آسیا اروپا نیز هفته گذشته در گفتوگو با خبرنگاران گفت پیشنهادهای روسیه احتمالها را درخصوص تلاشهای مشترک دو کشور در زمینه حل مشکلات دفاع موشکی افزایش داده است.
وی گفت این پیشنهاد روسها بسیار جامع است و فضای بسیار خوبی برای همکاریها ایجاد میکند.
به گفته یکی از مقامات پنتاگون کاندولیزا رایس و رابرت گیتس قرار است روز سهشنبه نیز با یاپ دو هوپ شفر دبیر کل ناتو دیدار و گفتوگو کنند و گیتس نیز روز چهارشنبه با برخی مقامات ناتو دیدار خواهد کرد. مذاکرات مسکو در بحبوحه تیرگی روابط آمریکا با روسیه صورت میگیرد.
روسیه پروازهای بمب افکنهای راهبردی دور برد خود را در حریم هوایی آمریکا و اروپا برای نخستین بار پس از سالها از سر گرفته است. ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه تهدید کرده است مشارکت روسیه را در پیمان نیروهای متعارف اروپا درصورتی که کشورهای عضو ناتو آن را تا دوازدهم دسامبر تصویب نکنند به حال تعلیق درخواهد آورد. کشورهای عضو ناتو اصرار دارند که روسیه ابتدا نیروهای خود را از گرجستان و مالدیو خارج کند.
شکست این پیمان در واقع محدودیتهای جنگ سرد بر نقل و انتقال نیروها و تانکهای روسیه را در اروپا درست در زمانی که ارتش آمریکا خود را در خاور میانه گرفتار کرده است از میان برخواهد داشت.
مقامات نظامی روسیه همچنین تهدید کردند در پاسخ به استقرار سامانه دفاع موشکی آمریکا در اروپا از پیمان نیروهای هستهای میانبرد که همه موشکهای هستهای میانبرد را در اروپا برچید خارج خواهند شد.
رابرت گیتس پیشتر اعلام کرده است نگرانی روسیه از تهدید موشکی بالستیک در مرزهای جنوبی و شرقی خود، علت احتمالی این تصمیم مسکو است.
فرید نیز اعلام کرد رایس و گیتس قرار است در روسیه درخصوص پیمان کاهش تسلیحات راهبردی گفتوگو کنند که دو طرف را به در اختیار داشتن 6 هزار کلاهک محدود میکند و در سال 2009 میلادی منقضی میشود.
آمریکا و روسیه در سال 2002 میلادی توافق کردند کلاهکهای هستهای خود را از 2 هزار کلاهک به 1700 کلاهک تا سال 2012 میلادی کاهش دهند اما در این پیمان موسوم به پیمان مسکو چارچوب زمانی برای کاهش کلاهکهای موشکی و تدابیر راستیآزمایی پیشبینی نشده است.