وزير خارجه آمريكا در آخرين اظهارنظر درباره دلايل موافقت با قرارداد بوئينگ با ايران‌اير، گفت: «از آنجا كه شركت ايرباس اجازه دارد به ايران هواپيما بفروشد، ممنوعيت بوئينگ از رقابت در اين بازار به ضرر كارگران آمريكايي تمام مي‌شد و بر توانايي هواپيمايي ايرانيان هم تأثيري نمي‌گذاشت.» اظهارات جديد وزير خارجه آمريكا نشان مي‌دهد كه جذابيت بازار ايران مهم‌ترين انگيزه اين كشور براي مانع‌تراشي در عملياتي شدن قرارداد ايران‌اير و ايرباس بوده است. وزير خارجه كشورمان هم در سفر اخير خود به فرانسه اعلام كرد: «خريد هواپيما از آمريكا بي‌شك تنگناهاي خريد از ايرباس را رفع مي‌كند.»
اين اظهارات محمد جواد ظريف نشان داد كه آنچه به‌عنوان هراس شركت فرانسوي و بانك‌هاي اين كشور در عملياتي كردن قرارداد ايرباس، طرح شده بود، وابستگي زيادي به تلاش آمريكا براي به‌دست آوردن بخشي از بازار هوايي ايران دارد.
چندي پيش هم يواس‌تودي نوشته بود: معامله نكردن بوئينگ با ايران تنها به ضرر خود بوئينگ است چون در اين صورت ايران هواپيماهاي موردنياز خود را از شركت ايرباس خريداري مي‌كند. همزمان با اين رويدادها، شركت كانادايي «بمبارديه» نيز به تكاپو افتاد تا هواپيماهاي ساخت خود را به آسمان ايران گسيل كند. رويترز از قول استفان ديون وزير امور خارجه كانادا نوشت: «اگر ايرباس مي‌تواند اين كار را انجام دهد چرا بمبارديه اين كار را نكند؟»
اين درحالي است كه اروپايي‌ها از موانع بانكي براي فعاليت مشترك با ايران سخن مي‌گويند. مدير فروش شركت ايرباس اظهار داشته است: «نگراني‌ها درباره تجارت با ايران، مانع نهايي كردن قرارداد فروش هواپيماهاي مسافربري به ايران شده است.»
روزنامه وال استريت ژورنال به نقل از «جان لهي» گزارش داد: «ما بايد راه‌هايي به‌منظور خروج پول از ايران از طريق نظام بانكداري پيدا كنيم.» درهمين رابطه مديرعامل شركت هواپيمايي ايران‌اير در گفت‌وگو با وال استريت ژورنال اظهار كرد: «مشكلات بانكي گريبانگير خريد و فروش ناوگان هواپيمايي نيست.» از سوي ديگر مديرعامل شركت هواپيماسازي فرانسوي- ايتاليايي ART مي‌گويد اين شركت قصد دارد با به‌كارگيري ترفندهاي بانكي شرايط فروش ۴۰ فروند از هواپيماهاي خود را به ايران فراهم كند.
- غول‌هاي هوايي و رابطه با ايران
پيش از آنكه قرارداد خريد 80هواپيماي بوئينگ و اجاره 29فروند از اين هواپيماساز آمريكايي بر سر زبان‌ها بيفتد، قرارداد خريد 118هواپيماي ايرباس در همان روزهاي ابتدايي پس از اجرا شدن برجام، رسانه‌اي شد اما اين قرارداد آنطور كه پيش‌بيني شده بود پيش نرفت. عدم‌همراهي بانك‌هاي بزرگ فرانسوي در معامله با ايران و همچنين مشكلاتي كه سد راه معاملات دلاري ايران وجود دارد يكي از موانع مهم سد راه ورود هواپيماهاي جديد از فرانسه به ايران بوده است.
در همين حال نهايي شدن قرارداد براي دراختيار گرفتن 109فروند هواپيماي بوئينگ در رسانه‌هاي داخلي و خارجي منتشر شد. اظهارات محمد جواد ظريف در فرانسه نيز نشان داد كه ايران قصد دارد با نهايي شدن اين قرارداد، زمينه همكاري اروپايي‌ها با ايران را نيز هموار كند. شركت‌ها و بانك‌هاي اروپايي از هراس جريمه‌هاي احتمالي آمريكا، همكاري با ايران را به تأخير انداخته‌اند. جزئيات قرارداد با بوئينگ نشان مي‌دهد كه 80فروند به‌صورت مستقيم توسط بوئينگ و 29فروند از طريق اجاره تأمين مي‌شود.
قرارداد موقتي كه ميان ايران و شركت بوئينگ امضا شده، ارزش 20.37ميليارد دلاري دارد. يكي از اين افراد مطلع به رويترز گفته است، اين قرارداد شامل 80هواپيما به ارزش 17.58ميليارد است كه مستقيما توسط بوئينگ فروخته خواهد شد. از اين 80 هواپيما، 34جت پهن پيكر است كه 15فروند آن مدل ER 300-777و 9-777 و 4فروند آن مدل 8 - 747 است. همچنين 46فروند باقي مانده نيز جت‌هاي باريك پيكر را تشكيل مي‌دهد كه 40فروند آن مدل جديد MAX 737 و 6فروند آن مدل NG 737 است. براساس يك قرارداد موقتي مشابه، شركت بوئينگ ترتيبات لازم را براي ايران‌اير فراهم مي‌كند تا 29هواپيماي مدل NG 737را از طريق اجاره تهيه كند.
نظر شما