اين طرح پس از آن به‌تصويب رسيد كه دولت آمريكا با توافق شركت هواپيمايي بوئينگ با ايران براي فروش بيش از 100فروند هواپيماي مسافربري موافقت كرد. پيش از اين هم ايران با شركت ايرباس براي خريد 118فروند هواپيماي مسافربري به توافق رسيده است. اين توافق‌ها در چارچوب توافق هسته‌اي ايران با گروه 5+1 در حال اجراست كه آمريكا و اروپا متعهد شده‌اند تحريم‌ها عليه ايران را لغو كنند.
با اين حال از سال گذشته كه توافق اوليه ايران با ايرباس شكل گرفت تا به امروز قرارداد نهايي امضا نشده است چرا كه شركت‌هاي غيرآمريكايي ازجمله اروپايي‌ها از بيم تنبيهات آمريكا حاضر به انجام معامله سريع با ايران نيستند و راه احتياط پيش گرفته‌اند. قرارداد ايرباس با ايران هم مشمول همين مشكل شده است. ماه گذشته محمدجواد ظريف، وزير خارجه ايران راهي فرانسه شد تا درباره مشكلات پيش آمده مذاكره كند.
آنجا بود كه اعلام شد ايرباس نگران مجازات احتمالي آمريكا عليه خود است و به همين دليل هم براي نهايي كردن قرارداد احتياط به خرج مي‌دهد. با اين حال ظريف در همان جا اعلام كرد كه ايران در حال نهايي كردن قرارداد خريد بوئينگ از آمريكاست و اگر اين قرارداد نهايي شود، نگراني اروپايي‌ها هم برطرف خواهد شد.
ظريف البته ديداري هم با جان كري، وزير خارجه آمريكا داشت و مراتب نارضايتي ايران از سنگ‌اندازي‌هاي واشنگتن بر سر راه رفع تحريم‌هاي ايران را اعلام كرد. جان كري هم قول شفاهي داد تا اين مشكلات را رفع كند. متعاقبا جان كري در يكي از كميته‌هاي مجلس آمريكا حاضر شد و از قرارداد فروش هواپيماي بوئينگ به ايران دفاع كرد و گفت كه اين قرارداد باعث ايجاد اشتغال براي كارگران آمريكايي مي‌شود.
كري گفت ايران با ايرباس قرارداد منعقد كرده و اگر بوئينگ وارد رقابت نشود، تنها شركت بوئينگ از بازار ايران جا مي‌ماند و ايران نيازهاي خود را تأمين خواهد كرد. كري اين توضيحات را پس از آن ارائه داد كه تعدادي از نمايندگان مجلس آمريكا از فروش هواپيماي بوئينگ به ايران ابراز نارضايتي كردند و مدعي شدند اين هواپيماها مي‌تواند در خدمت اهداف نظامي هم قرار بگيرد.
با اين حال دولت اوباما اعلام كرد كه از قرارداد دفاع خواهد كرد و هر طرحي كه به تضعيف توافق هسته‌اي با ايران منجر شود، وتو خواهد شد. او البته به سرنوشت اين طرح پس از پايان دولتش در چندماه آينده اشاره نكرد. تهديدات اوباما و دولتش مؤثر واقع نشد و روز پنجشنبه هفته گذشته اكثريت جمهوريخواه مجلس نمايندگان آمريكا تدابير تازه‌اي را با هدف مسدود كردن فروش هواپيماهاي مسافربري بوئينگ به ايران تصويب كرد.
در بين راي‌دهندگان به اين مصوبه اعضاي دو حزب جمهوريخواهان و دموكرات‌ها ديده مي‌شدند. به گزارش خبرگزاري آسوشيتد پرس، نمايندگان بعدازظهر پنجشنبه طي يك راي‌گيري شفاهي 2متمم در اين زمينه كه به لايحه بودجه خدمات مالي پيوست شده بود را تصويب كردند. پيتر روسكام، نماينده اهل ايلينوي كه تهيه‌كننده اين متمم‌ها بود با تكرار ادعاهاي گذشته گفت كه اين هواپيماهاي مسافربري ممكن است مورد استفاده سپاه پاسداران ايران قرار گيرد. وي گفت: «دادن اين نوع هواپيماها به ايران به اين معني است كه كالايي در اختيار آنها مي‌گذاريم كه مي‌تواند براي مقاصد نظامي استفاده شود.» او ادعا كرد مي‌توان هواپيماهاي بوئينگ را طوري بازطراحي كرد كه ۱۰۰موشك بالستيك يا ۱۵هزار گلوله آرپي‌جي را حمل كنند.
- قرارداد ايرباس در خطر
بي‌بي‌سي گزارش داده است كه مصوبه نمايندگان آمريكا مي‌تواند قرارداد فروش ايرباس‌ها را هم به‌مخاطره بيندازد چراكه حداقل 10درصد سهام ايرباس به آمريكا تعلق دارد و ازاين‌رو مصوبه مجلس آمريكا آنها را هم دربر مي‌گيرد ضمن اينكه مسئولان ايرباس اميدوار بودند با نهايي شدن قرارداد بوئينگ با ايران، ديگر بهانه‌اي براي دولت آمريكا باقي نماند تا به اعمال تنبيه عليه شركت‌هايي بپردازد كه با ايران وارد معامله مي‌شوند. اما اكنون مصوبه‌اي از راه رسيده كه اگر نهايي شود يا از سد وتوي رئيس‌جمهور آمريكا بگذرد، سايه شك و ترديد براي معامله با ايران را بيشتر مي‌كند.
- وزارت خارجه ايران: زيان اين كارشكني نصيب آمريكا خواهد شد
سخنگوي وزارت امور خارجه در واكنش به مصوبه اخير مجلس نمايندگان آمريكا به‌منظور جلوگيري از فروش هواپيماهاي بوئينگ به ايران، گفت: دولت آمريكا موظف است هرچه با برجام مغايرت داشته باشد را رفع كند. بهرام قاسمي تأكيد كرد: براي جمهوري اسلامي ايران عمل به تعهدات طرف مقابل اهميت دارد و ما به مسائل داخلي آمريكا كاري نداريم و دولت ايالات متحده را مسئول اجراي تعهدات آن كشور مي‌دانيم. قاسمي با بيان اينكه آنها چگونه موانع داخلي‌شان را مرتفع مي‌كنند و اين مشكل دولت آمريكاست، افزود: حساسيت‌ها و گروكشي‌هاي جناح‌هاي داخلي در آمريكا آن هم در آستانه انتخابات رياست‌جمهوري قابل درك است اما بي‌شك زيان جبران‌ناپذير اين اختلافات داخلي، كارشكني‌ها و بد‌عهدي‌ها نصيب خودشان خواهد شد.
نظر شما