باستان‌شناسان به پوشش گیاهی باغ سلطنتی پاسارگاد دست می‌یابند

به گزارش روابط عمومي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، کوروش محمدخانی باستان‌شناس و سرپرست هیأت مشترک ایران و فرانسه در پاسارگاد، این مطلب را در نشست تخصصی "زمین باستان‌شناسی و دیرین اقلیم‌شناسی" که به همت پژوهشکده باستان‌شناسی در محل پژوهشگاه برگزار شد، مطرح ساخت.

وي در ادامه گفت: زمین باستان‌شناسی یا مطالعات فرارشته‌ای علوم زمین مطالعاتی در مرز بین باستان‌شناسی و علوم زمین است.

وی مطالعات زمین باستان‌شناسی را یکسری مطالعات میان‌رشته‌ای دانست که از چندین رشته مختلف تشکیل شده و در مقیاس‌های متفاوت از میکرو تا مقیاس‌های بزرگ انجام می‌گیرد.

این باستان‌شناس با بیان اینکه مطالعات چشم‌انداز باستان‌شناسی با محیط زیست طبیعی در اطراف هر محوطه باستانی ارتباط تنگاتنگ دارد، اظهار داشت: مطالعات چشم‌انداز باستان‌شناسی در یک محوطه کاملا به فعالیت‌های انسانی و تغییرات طبیعی که در آن محوطه در طول زمان رخ می‌دهد وابسته است.

به گفته محمدخانی، کاراکترهای زمین باستان‌شناسی بیشتر وابسته به تعاملاتی است که بین انسان و طبیعت در طول زمان شکل گرفته است.

او با اشاره به وسعت 6 کیلومتر مربعی محوطه پاسارگاد که تنها 160 هکتار از آن فنس‌کشی و محافظت می‌شود تصریح کرد: محوطه میراث جهانی پاسارگاد و دشت مرغاب از اهمیت بسیار زیادی در مطالعات زمین باستان‌شناسی برخوردار است به گونه‌ای که پرسش‌های فراوانی برای پژوهشگران در مورد جای جای آن مطرح است.

محمدخانی با اشاره به مطالعات صورت گرفته در این محوطه باستانی گفت: پروژه‌هایی برای درک رابطه بین محوطه هخامنشی پاسارگاد با سایر محوطه‌ها در دشت پاسارگاد تا امروز در حال انجام است.

این باستان‌شناس، مدیریت آب یا مطالعات سیستم‌های هیدرولوژی منطقه، لند فرم (شکل طبیعی منطقه در گذشته) و مطالعه تاریخچه پوشش گیاهی در دشت پاسارگاد را از پروژه‌هایی اعلام کرد که در حال انجام است.

وی اظهار داشت: به منظور انجام تحقیقات در زمینه آب در دوره هخامنشیان فعالیت‌های متفاوتی از جمله نقشه‌برداری‌های دقیق برای اطلاع از شبکه آبرسانی قدیم و به دست آوردن سرچشمه‌هاو منابع تغذیه آب در آن دوره انجام می‌گیرد.

او مطالعه سدها، بندها و ژئومورفولوژی دشت پاسارگاد را مهمترین پژوهشی دانست که در این حوزه در حال انجام است و گفت: مطالعات دینامیک رودخانه‌ها برای فهم بهتر این بند و سدها است.

محمدخانی با اشاره به فعالیت‌هایی که برای مطالعه لند فرم گذشته در دشت پاسارگاد صورت گرفته است، اظهار داشت: نقشه‌برداری جزئی می‌تواند جزئیات عوارض روی سطح را تعیین کند که این کار بر روی 50 هکتار از محوطه پاسارگاد صورت گرفت و ساختارهای مهمی تشخیص داده شد.

استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی، مطالعه پوشش گیاهی یکی از مهمترین باغ‌های سلطنتی دنیا یعنی پاسارگاد را از دیگر فعالیت‌های هیأت ایران و فرانسه در پاسارگاد اعلام کرد.

او با اشاره به مطالعاتی که مرتضی جمالی عضو مرکز پژوهش‌های علمی فرانسه بر روی دریاچه مهارلو انجام داده، تصریح کرد: در این پژوهش سه متر و نیم نهشته در 4500 سال مطالعه شد که بر اساس نمودار ارائه شده می‌توان بازسازی پوشش گیاهی را در دوران هخامنشی در دریاچه مهارلو از نظر نوع گرده‌‌هایی که داشته مشاهده کنیم.

محمدخانی گفت: به همین منظور امسال مغزی‌هایی به دو حالت دستی و سنداژ در چهار نقطه استخر آب، محوطه بعد از آن، باغ سلطنتی و بستر رودخانه محوطه باستانی پاسارگاد تهیه شد که هفته آینده برای آزمایش به فرانسه فرستاده می‌شود.

او تصریح کرد: با اعلام نتایج می‌توانیم در مقیاس محوطه، تغییرات پوشش گیاهی باغ سلطنتی پاسارگاد را قبل از دوره هخامنشیان تا دوران اسلامی و معاصر بازسازی کنیم.

• بازسازی چشم‌اندازهای باستانی

ژآن باتیست ریگو، زمین‌شناس و استاد دانشگاه تور فرانسه در ادامه این نشست در خصوص رویکرد زمین باستان‌شناسی در محیط آبرفتی و بازسازی چشم اندازهای باستانی توسط خصوصیات ژئومورفولوژیکی و دیرین اقلیم‌شناسی منطقه مطالبی را مطرح ساخت.

او در ادامه در مورد خصوصیات ژئومورفولوژیک که باید در محوطه‌های باستانی مورد اندازه‌گیری قرار گیرد پیشنهاداتی ارایه کرد.

سباستین گندت، باستان‌شناس و عضو مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه، دانشگاه لیون 2 و سرپرست فرانسوی هیأت مشترک ایران - فرانسه دیگر سخنران این نشست به بیان مطالبی درباره رابطه ژئوفیزیک و زمین باستان‌شناسی پرداخت.

او با ارایه مثال‌هایی از روش‌های مختلف ژئوفیزیک و کاربرد آنها در محوطه‌های باستانی، رابطه این بررسی‌ها با مطالعات زمین باستان‌شناسی و چشم‌انداز باستانی و نحوه استفاده از این داده‌ها را در مطالعات ژئومورفولوژی و زمین باستان‌شناسی توضیح داد.

دیگر سخنران این نشست پرفسور رومینک دوما متخصص هیدرولوژی و استاد دانشگاه لیون 3 در رابطه با هیدرولوژی و باستان‌شناسی مطالبی را بیان کرد.

او در مورد مسائل آب‌شناسی و خصوصیاتی که در مورد اندازه‌گیری واقع می‌شود توضیحاتی ارایه داد.

به گفته وی، مطالعه وضعیت سیستم آبرسانی امروزی رهنمونی برای پی بردن به وضعیت مدیریت سیستم آبرسانی در دنیای باستان‌شناسی خواهد بود.