ویکی پدیا همچنین به استناد آمار و ارقام ثبت شده از تاریخچه 58 ساله این نمایشگاه ثابت می‌کند که در هیچ فستیوال فرهنگی دیگری، دست اندرکاران حوزه کتاب و نشر جهانی این چنین دورهم جمع نمی‌شوند: هرساله در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حدود 7 هزار شرکت‌کننده از بیش از 100 کشور جهان محصولات خود را در مساحتی نزدیک به 172 هزار مترمربع عرضه می‌کنند.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت در طول 5 روز برپایی خود میزبان حدود 300 هزار بازدیدکننده بود . 11 هزار خبرنگار از 66 کشور جهان برای گزارش اخبار نمایشگاه کتاب در نیمه اکتبر به فرانکفورت سفر کردند.
گروه‌های مختلف مردم از ناشران، کتابفروشان، کتابخانه داران، تصویرگران، مترجمان، صاحبان آژانس‌های فرهنگی، تولیدکنندگان فیلم، هنرمندان، نویسندگان، چاپخانه داران و... از این نمایشگاه دیدن کردند چون در این چند روز امکان تعامل با بازار جهانی کتاب، خرید و فروش، کپی رایت آثار و... میسر بود.
تاریخچه نمایشگاه کتاب فرانکفورت به بیش از 500 سال پیش باز می‌گردد. کمی بعد از آن که گوتنبرگ دستگاه چاپ را اختراع کرد، نخستین نمایشگاه کتاب فرانکفورت توسط کتابفروشان محلی برپاشد. برگزاری این نمایشگاه تا اواخر قرن 17 میلادی ادامه داشت و پس از آن تعطیل شد. بعد از جنگ جهانی دوم نمایشگاه کتاب فرانکفورت دوباره جان گرفت و تاکنون به‌طور منظم و پیوسته برگزار شده است.
این مقدمات و توصیفات را در باب نمایشگاه کتاب فرانکفورت، تأثیر و اهمیت آن روایت کردیم که خبر دهیم پنجاه و نهمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت از 10 اکتبر (18مهر) طبق سنت چندین ساله خود برپاشد و 14 اکتبر مصادف با 22 مهر به کار خود پایان داد.
پنجاه و نهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت با شرکت ۱۱۰ کشور و 7300 غرفه نمایشگاهی برپا شد که در این میان بیشترین غرفه‌های نمایشگاه امسال متعلق به آلمان ( ۳۲۷۳) غرفه و انگلستان (۷۹۷) است. چین نیز با ۱۶۰ غرفه نشان داده است که سال به سال حضور پررنگ تری در این نمایشگاه پیدا می‌کند.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال‌های اخیر از یک نمایشگاه صرف برای معرفی کتاب در شکل مکتوب آن فراتر رفته و اشکال مختلف بهره‌گیری از رسانه‌های دیگر برای ارائه محتویات کتاب‌ها، مانند کتاب‌های الکترونیک، فیلم، ویدیو، دیسک‌های فشرده و... را نیز به نمایش می‌گذارد.
در همین راستا، از ۳۸۰ هزار اثر جدیدی که در نمایشگاه امسال عرضه شدند، ۳۰درصد آنها را تلفیقی از کتاب با فناوری‌های دیجیتال تشکیل می‌دهند.
هیاهو در نمایشگاه پنجاه و نهم
نمایشگاه امسال کتاب فرانکفورت یکی از بحث انگیزترین دوره‌های این نمایشگاه بود. فرهنگ و زبان ایالت خودمختار کاتالان میهمان افتخاری نمایشگاه پنجاه و نهم بود و به همین مناسبت از رئیس دولت این ایالت و 150 نفر از نویسندگان و هنرمندان کاتالونیایی دعوت شده بود تا در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه و نشست‌ها و برنامه‌های مختلف آن شرکت کنند اما نویسندگان کاتالونیای اسپانیا با اعلام عدم حضور در این نمایشگاه، به انتخاب خود به‌عنوان مهمان‌های افتخاری اهل اسپانیا معترض شده‌اند.
قرار بود نویسندگان کاتالونیایی با شعار منحصر به فرد و جهانی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت کنند که هرچند این میهمانی را نپذیرفتند ولی آثار آنها و ترجمه‌های آنها به زبان‌های مختلف دنیا به نمایش گذاشته شد.
با انتخاب کاتالونی‌ها به‌عنوان میهمان افتخاری این نمایشگاه جار و جنجال‌های ملی و ادبی در اسپانیا بالا گرفته و نویسندگان مطرح اهل این ایالت، خواستار عرضه آثار خود به زبان و هویت قومی خویش شده‌اند.
فشارهای ناسیونالیستی و کشمکش بر سر هویت کاتالانی در این کشور باعث شده تا نویسندگانی که اصالت کاتالانی دارند بار دیگر بر ملیت خاص خود تأکید بورزند. آنها که درصدند خود را با همین اصلیت در دنیا مطرح کنند، اعلام کرده‌اند که نویسندگان کاتالانی حق حضور در این نمایشگاه را ندارند.
خاویر سرکاس، نویسنده رمان سربازان سلامیس، ادواردو مندوزا نویسنده سال طوفانی، آلبرت سانچز پیلو و... از جمله افرادی هستند که این نمایشگاه را تحریم کرده‌اند. این نویسندگان معتقدند که ایالت کاتالان با 13 میلیون جمعیت دارای زبان و هویت خاص خود بوده و هیچ ارتباطی با ملیت اسپانیایی ندارد.
یورگن بوس، رئیس نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سخنان خود در مراسم افتتاحیه از عدم حضور نویسندگان کاتالونیایی ابزار تأسف کرد و ادامه صحبت‌های خود را به سایر برنامه‌های نمایشگاه امسال اختصاص داد. او به حضور 4 میلیون بی‌سواد در آلمان و بیش از ۷۷۰ میلیون بی‌سواد در سرتاسر جهان اشاره کرد ،چون یکی از محورهای نمایشگاه امسال اموزش و سوادآموزی بود که در نشست‌هایی با حضور صاحب‌نظران نقد و بررسی شد.
از دیگر موضوعاتی که در نمایشگاه پنحاه و نهم به بحث گذاشته شد دیجیتالی‌شدن هرچه بیشتر خرید و فروش کتاب و چشم‌انداز کاهش نقش کتابفروشی‌ها بود. کارشناسان در نشست‌های خود بررسی کردند که فعالیت شرکت‌هایی مانند گوگل که می‌کوشند تعداد بیشتری از کتاب‌ها را به صورت دیجیتالی و بعضا مجانی در اینترنت عرضه کنند، چه تأثیری در کار انتشاراتی‌ها و کتاب‌فروشی‌های سراسر جهان خواهد داشت.
برنامه آخرین روز نمایشگاه کتاب فرانکفورت هم ارزیابی مسئله انتشار کتاب، کم و کیف ادبیات و نقش سانسور در برخی از کشورها مانند ایران با حضور نویسندگانی از این کشورها به بحث گذاشته شد. این برنامه را مرکز بین‌المللی نمایشگاه با مشارکت وزارت خارجه آلمان برنامه‌ریزی کرده بود.
ایران در نمایشگاه پنجاه و نهم
در نمایشگاه امسال کتاب فرانکفورت ۱۲ ناشر ایرانی حضور داشتند. سایت رسمی نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت ناشران ایرانی شرکت‌کننده را شامل‌مرکز اسلامی علوم تحقیقاتی کامپیوتری، انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان، مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در بخش دولتی و انتشارات کاروان، چیستا، نحل، پیدایش، روشنگران، صابرین، شباویز و زنبور طلائی در بخش خصوصی ذکر کرده است.
سرپرستی برنامه‌های ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت را مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی برعهده داشت که «احسان حجتی»، رئیس مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در گفت‌وگو با فارس، درباره پنجاه و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت و حضور ناشران ایرانی در این رویداد فرهنگی گفت: امسال مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی برای برگزاری نمایشگاه کتاب فرانکفورت جلسات متعددی داشت و برای اولین بار در کار نمایشگاه فرانکفورت یک فضای ۴۸ متری را در سالن ۳ علاوه بر سالن ۵ خواهیم داشت که این به خاطر ارتباط دوستانه این مؤسسه با نمایشگاه فرانکفورت است.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت در کنار معرفی محصولات ایرانی، امکان پیوستن به بازار جهانی کتاب و خرید و فروش کپی رایت کتاب‌ها را داده است که در فضا و امکانات داخل کشور چندان میسر نیست.
در سال‌های شرکت ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت اتحادیه تعاونی ناشران کشور گرداننده غرفه ایران بوده و امسال نیز این مسئولیت را برعهده داشت.
حجتی درباره کتاب‌هایی که از ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت ارائه شدند، گفت: مجموعه کتاب‌های ایران در 4 کارگروه انتخاب شده که در بروشورهایی خلاصه و ترجمه شده‌اند.این4 گروه عبارتند از: تاریخ و فرهنگ و ادبیات، دین و فلسفه، ایرانشناسی و هنر، عمومی و اجتماعی.
رئیس مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در ادامه از نامگذاری روزهای نمایشگاه در طول ۶ روز برپایی این نمایشگاه خبر داد و گفت: امسال در نمایشگاه کتاب فرانکفورت روزها را نامگذاری کردیم و بر این اساس برنامه‌هایی را تدارک دیده‌ایم. روز اول؛ اتحاد ملی و انسجام اسلامی، روز دوم؛ ایران سرزمین فرهنگ و تمدن، روز سوم؛ فناوری و تولید علمی، روز چهارم؛ اسلام آیین‌مهر، روز پنجم؛ کتاب و مردم.
حجتی از توزیع دعوت‌نامه و گفت‌وگو با ناشران خارجی برای حضور در بیست و یکمین نمایشگاه کتاب تهران به‌عنوان دیگر برنامه‌های هئیت ایرانی در طول نمایشگاه ۵ روزه فرانکفورت یاد کرد و افزود: برای اجرای برنامه‌های ایران در این نمایشگاه برای موضوعات مختلف در سالن‌های بین‌المللی نمایشگاه وقت گرفته شد.
ضمن اینکه امسال هم با نمایندگان نمایشگاه‌های ژاپن، بلونیا، لندن، ایتالیا، فرانسه، یونان و دیگر نمایشگاه‌ها مذاکراتی برای انعقاد تفاهم‌نامه داشتیم.
