علیرضا کتابدار، مدرس ارتباطات و روابط عمومی کشور، طی یادداشتی به بررسی این موضوع پرداخته است.
متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:
چرا مديران روابط عمومي سازمان‌هاي مختلف دائم عوض مي‌شوند و چرا عمر مديريت آنان كوتاه است؟ اين پرسشي است كه من سعي دارم در اين يادداشت كوتاه، به صورت گذرا و تيتروار به آن بپردازم.
نخستين پاسخ به اين پرسش اين است كه اصولاً مگر عمر مديريت در كشور ما طولاني است؟ چند درصد سازمان‌ها يا نهادهاي كشور شاهد تغييرات مداوم مديران خود نيستند؟ چند درصد مديران عالي‌رتبه در كشور اطمينان دارند كه فردا پشت ميز خود خواهند نشست؟ طبيعي است كه روابط عمومي‌ها قسمتي از سازمان محسوب مي‌شوند. وقتي در كل كشور شاهد عدم ثبات مديريت هستيم، نمي‌توان اين بخش را جزئي لاينفك از كل بدنه مديريتي تصور كرد.
بهتر است به اين پرسش از اين زاويه نگاه كنيم كه چرا ميزان جابه‌جايي‌ها و عزل و نصب‌ها در روابط عمومي‌ها بسيار بيشتر از ساير بخش‌هاست؟ چند پاسخ مي‌توان براي اين پرسش متصور شد:
1ـ روابط عمومي‌ها؛ پيشاني سازمان
روابط عمومي‌ها در بسياري از سازمان‌ها، مرغ عزا و عروسي هستند. وزير، رئيس يا مديركل بدون كوچكترين تفكري، حرفي مي‌زند يا كاري مي‌كند كه با هيچ متر و شاخصي قابل دفاع نيست و روح مدير روابط عمومي هم از اين موضوع خبردار نيست، اما اوست كه بايد سيبل شود و موضوع را رفع و رجوع كند. طبيعي است در اين عرصه، آن كه ضربه مي‌خورد و در بسياري از موارد قرباني مي‌شود، مدير روابط عمومي است.
براي اين موضوع چندين مثال شاخص دارم، اما از آنجايي كه حتي اگر يك مثال هم بزنم، يكي ديگر از مديران روابط عمومي خوب را از دست خواهيم داد، ترجيح مي‌دهم سكوت كنم. البته از آنجايي كه مخاطبان اين يادداشت خود از دست‌اندركاران اين حوزه هستند، به اندازه كافي مثال و نمونه دارند كه نيازي به چند مثال من نباشد.
2ـ پررنگ بودن نقش روابط در انتصابات
معمولا خيلي از مديران ارشد، پس از معارفه، اولين كاري كه مي‌كنند تغيير مديران روابط عمومي است و البته در بيشتر مواقع، افرادي نزديك به خود را به اين سمت منصوب مي‌كنند. مدتي طول مي‌كشد بفهمند اشتباه بزرگي مرتكب شده‌اند كه فردي را به صرف آشنايي و قابل اطمينان بودن، بدون تخصص لازم در مسئوليتي خطير گمارده‌اند. (البته عده‌اي از مديران تا آخر دوره مديريت خود نيز، متوجه اين موضوع نمي‌شوند!) بعد هم آن مدير ارشد، مدير روابط عمومي خود را ـ كه تازه با چم و خم و جزئيات كار آشنا شده است ـ بركنار مي‌كند، فردي مي‌آورد كه بايد از «بِ بسم‌الله» كار را شروع كند و تازه ببيند داستان چيست و اين داستان همچنان ادامه دارد...
3ـ آشنا نبودن مديران‌ارشد با كاركرد روابط عمومي
بسياري از مديران ارشد با وظايف و تاثيرگذاري روابط عمومي آشنا نيستند. حتي اگر روابط عمومي يك سازمان خوب عمل كند، آنان به جاي تقويت اين حوزه دائم مانع‌تراشي كرده و انگيزه فعالان اين حوزه را كمرنگ كرده و يا از بين مي‌برند و در نهايت باعث مي‌شوند يا مديران و كارشناسان عطاي كار را به لقايش ببخشند و استعفا كنند و يا فعاليت خود را به حداقل ميزان ممكن برسانند و از آنجايي كه ديكته نانوشته هميشه 20 است، كسي هم در سازمان به آنان گير نمي‌دهد! در بسياري از دوره‌هايي كه در وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها يا نهادها برگزار كرده‌ام كارشناسان روابط عمومي مي‌گويند كاش اين نكات به مديران ما هم گفته شود، چون آنان توقعي برخلاف اصول علمي ساده از ما دارند. بسياري از مديران ارشد هنوز اصرار دارند كل مطالب يا فرمايشات! آنان به عنوان خبر تنظيم شود و از آنان در خبر به عنوان «جناب آقاي دكتر ...» نام برده شده و برايشان از افعال جمع چون «فرمودند» يا «بيان داشتند» استفاده شود!
4ـ ناكارآمدي مديران يا كارشناسان روابط عمومي
با احترام و خضوع و شاگردي خدمت افراد پويا، فعال و با تجربه اين حرفه، ناگزير هستم بدون رودربايستي عرض كنم تعداد قابل‌توجهي از افراد اين حوزه كوچكترين آشنايي با وظايف اصلي روابط عمومي ندارند و به صورت «هياتي» كار را پيش مي‌برند. يك مدير يا كارشناس روابط عمومي خوب نياز به يك سري ويژگي‌هاي ذاتي دارد؛ از همين‌روست كه عده‌اي روابط عمومي را «هنر» مي‌دانند و البته در كنار اين ويژگي‌هاي ذاتي همچون تعامل بالا، خوشرويي و خلاقيت، بايد با ساختارها و وظايف اين حوزه نيز آشنا باشد.
مدير روابط عمومي، مسئول زدن بنر و پلاكارد نيست؛ او بايد استراتژي تعيين كند، راهكارهاي لازم را براي عبور از بحران در نظر بگيرد و به مسايل رسانه‌اي مرتبط با سازمان سمت‌وسو دهد. او بايد پيشرو و پيشگام باشد، نه اينكه منفعل برخورد كرده و تابع بي‌چون و چراي اوامر مدير سازمان باشد.
5ـ عدم ارايه الگوي مناسب براي فعالان اين حوزه
آيا كسي مي‌تواند بگويد در دهه‌هاي اخير، چند همايش، سمينار، جشنواره، دوره سراسري، آيين و... در حوزه روابط عمومي برگزار شده است؟ نمي‌خواهم با عينك بدبيني بگويم هيچ يك از اين برنامه‌ها دستاوردي نداشته است
ـ البته عده‌اي از آدم‌هاي فعال و مهم اين حوزه در ديدارها و گفت‌وگوهاي خصوصي چنين باوري دارند ـ اما واقعا اين برنامه‌ها تاثيري كه از آنها انتظار مي‌رود داشته‌اند و يا حداقل به ادعاهايي كه در اهداف برگزاري خود ذكر مي‌كنند، رسيده‌اند؟
واقعا با چه شاخصي فلان روابط عمومي در فلان آيين يا همايش يا جشنواره برگزيده شده و يا با چه متر و ملاكي، فردي كه در هيچ روابط عمومي يا حتي رسانه‌اي فعاليت نكرده است، به عنوان چهره ماندگار انتخاب مي‌شود؟
سخني بدون تعارفات مرسوم
استادان، سروران، بزرگان، دوستان؛ بياييد يك بار هم شده تعارفات متداول را كنار بگذاريد. حال روابط عمومي‌ها در كشور، خوب نيست؛ اصلاً خوب نيست. اين را مي‌توان از بسياري از پيشكسوتان، فعالان باتجربه و دانش‌آموختگان ـ غيرذينفع ـ اين رشته كه اكنون به‌طور عملي در اين حوزه كار مي‌كنند، پرسيد.
حالا هي بگوييم روابط عمومي چشم بينا، گوش شنوا و زبان گوياي جامعه است؛ دائم از چهره‌هاي ماندگار روابط عمومي يا سرآمدان اين حوزه نام ببريم، لوح بفروشيم و تقدير كنيم، همايش، جشنواره و آيين‌هاي مختلف برگزار كنيم و بيشتر وقت اين برنامه‌ها را به سخنراني مسئولان دولتي و اهداي لوح به مديران و روساي سازمان‌هاي اسپانسرمان اختصاص دهيم.
در نهايت هم در اين برنامه‌ها چند مقاله ارايه مي‌شود كه آن هم معمولا بعد از ناهار است كه عده‌اي مدرك شركت در همايش يا سمينار را گرفته و رفته‌اند و تعدادي از افرادي هم كه مانده‌اند، چرت مي‌زنند. جالب اينجاست در بيشتر موارد گفته مي‌شود چون وقت گذشته است مقاله را مختصر ارايه كنيد يا از خير يكي دو تا از مقاله‌ها مي‌گذرند!
شايد شما استاد، همكار يا دوست عزيزي كه اين مطلب را مي‌خوانيد، نگارنده را متهم به سياه‌نمايي كنيد. من هيچ ادعايي در اين حوزه ندارم و اميدوارم ذهنيات من توهمي بيش نباشد و اوضاع روابط عمومي‌ها خوب باشد، اما عزيزاني كه باوري غير از من دارند، فكر مي‌كنند چقدر روابط عمومي‌ها در سازمان‌هاي كشور ما موثر بوده و هستند و اگر بر اين باورند اين تاثيرگذاري زياد است، پس چرا وضع ما بدين منوال است؟
لازم به ذکر است چهارمین کنفرانس حرفه‌ای‌گرایی در روابط عمومی 13 شهریورماه سالجاری با محورهای حرفه‌ای‌گرایی در روابط‌عمومی؛ اصول و مبانی، تکنیک‌های ارتباطات خلاق، مدیریت تحلیل و پایش افکارعمومی، مدیریت هویت برند، تشریفات نوین به همراه پنل تخصصی برنامه‌ریزی شناور در روابط عمومی (چالش تغییرات مدام مدیران سازمانی) برگزار می‌شود.
علاقمندان به این کنفرانس می‌توانند با مراجعه به سایت i-pr.ir و یا تماس با شماره تلفن 88807453، نسبت به کسب اطلاعات بیشتر اقدام نمایند.
نظر شما