هر چند برخي معتقدند دولت طبق قانون نمي‌تواند وظايف خود را واگذار كند و تفويض آن هم نيازمند مصوبه نهادهاي بالادستي ازجمله شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي است. بحث‌هايي كه اوايل دولت يازدهم در اين‌باره مطرح شده بود، هنوز و همچنان ادامه دارد و موافقان و مخالفان براي همراه‌كردن ديگران دلايل خاص خود را مطرح مي‌كنند.
- دغدغه برخي از ناشران
محسن پرويز، معاون فرهنگي دولت‌هاي گذشته درباره واگذاري نظارت پيش از چاپ به ناشران به همشهري مي‌گويد: «نظارت و مميزي جزو وظايف و تكاليف وزارت ارشاد است نه جزو اختيارات آن. در اين ميان، به‌نظر مي‌رسد برخي اختلاف ميان اختيار و وظيفه را متوجه نشده‌اند. اين وظيفه را شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي براي وزارت ارشاد تعيين كرده و اگر قرار بر تغيير و تحول باشد، شورا بايد درباره مصوبه‌خود تصميم‌گيري كند.»
پرويز كه هم‌اكنون سخنگوي انجمن قلم است، با اشاره به سوء‌تفاهم درباره واگذاري وظايف وزارت ارشاد يادآور مي‌شود: «برخي فكر كرده‌اند نظارت يك اختيار است درحالي‌كه يك وظيفه است. بسياري از ناشران به‌دليل سنگين بودن مسئوليت مميزي پيش از چاپ موافق اين موضوع نيستند و به‌نظر مي‌رسد صرفا برخي ناشران با رويكرد فعاليت‌هاي سياسي موافق اين واگذاري باشند. البته اين وظيفه آنقدر سنگين است كه شايد واگذاري آن، ناشران را از رسيدگي به فعاليت‌هاي نشر بازدارد.»
- يك طرح نيمه‌كاره
محمد سلگي، مديركل كتاب معاونت فرهنگي وزارت ارشاد هم درباره واگذاري مسئوليت نظارت پيش از انتشار به ناشران مي‌گويد: «شوراي نظارت بر ضوابط نشر سال93 آيين‌نامه تشكيل كارگروه كارشناسي مراكز نشر را مصوب كرد. پيش از آن بحث واگذاري در استان‌ها مطرح بود كه برخي رسانه‌ها تصور كردند قرار است واگذاري انجام شود اما 5 استاني كه اين مورد از گذشته به اداره‌هاي كل ارشاد آنها واگذار شده بود، درواقع ادامه مسير دادند. اداره‌هاي كل ارشاد قم، خراسان رضوي، كرمان، اصفهان و آذربايجان شرقي اختيار تشكيل كارگروه كتاب را دارند.»
وي در پاسخ به اين سؤال كه هدف از تفويض مجوز نشر به ناشران چيست، يادآور مي‌شود: «در واقع نظارت و مميزي پيش از چاپ امري بسيار دشوار است و بايد موارد قانوني آن به شكل كامل و جامع مورد دقت و توجه قرار بگيرد. بايد جزئي‌ترين موارد هم در آيين‌نامه بيايد؛ چرا كه هدف از اين اقدام، ارتقاي سطح مشاركت فرهنگي ناشران و صاحب‌نظران و همچنين تسهيل در صدور روند مجوز انتشار كتاب است.»
- كتاب‌هاي بزرگسال زير ذره‌بين
نورا حق‌پرست، مدير انتشارات كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان درباره ضوابط نشر در اين نهاد دولتي به همشهري مي‌گويد: «انتشارات كانون از ابتداي تاسيس اختيار كامل چاپ كتاب را داشته است. اگر هدف و رسالت هر انتشاراتي از چاپ كتاب مشخص و دور از اهداف ديگر باشد و كارشناسان زبده و آشنا به امور هم فعاليت كنند، اين كار به راحتي قابل انجام است.
البته كانون در رده سني كودك و نوجوان فعاليت مي‌كند كه سختي‌هاي خاص خود را دارد. تأثير ارائه آثار در مخاطب قبل از چاپ از سوي كارشناسان مطالعه و ارزيابي مي‌شود و اين ارزيابي بايد در ناشران ديگر هم باشد. گرچه چارچوب كار در زمينه كودك و نوجوان مشخص‌تر است اما كتاب‌هاي بزرگسال در معرض نگاه سياسي و خطوط قرمز قرار مي‌گيرند و بايد در تأييد و انتشار اين آثار بيشتر دقت شود.»
نظر شما