این که چگونه می‌توان ایمنی عبور و مرور دانش‌آموزان را تأمین کرد؛ پلیس راهنمایی و رانندگی، والدین، اولیا و مربیان مدارس و دانش‌آموزان چه نقشی در ارتقای ایمنی سفرهای درون‌شهری دارند؟ محور اصلی گفت‌وگویی است با دکتر امیر کاووسی، استاد دانشگاه تربیت مدرس، که در زیر از نظرتان می‌گذرد.
دکتر کاووسی با اشاره به بازگشایی مدارس می‌گوید: « برای بالا بردن ضریب ایمنی سفرهای دانش‌آموزان ضروری است سرویسهای مدارس با علائم خاص مثلاً با نصب تابلو نظیر تابلویی که روی سقف آژانس‌ها قرار دارد، مشخص شوند.
طراحی این تابلوها می‌تواند به‌گونه‌ای باشد که سرویس‌ها فقط در هنگام جابهجایی دانش‌آموزان آن را روی سقف خودرو نصب کنند و پس از آن به‌سادگی بتوانند آن را بردارند تا چنانچه علاوه بر سرویس مدارس، به فعالیت‌های دیگری در بین روز اشتغال دارند این تابلو مانع فعالیت آنها نشود.
نصب این تابلو سبب می‌شود هنگام جابهجایی دانش‌آموزان، خودروی مورد نظر برای سایر رانندگان و نیروهای پلیس مشخص باشد. چراغ گردان نیز از ابزارهای هشداردهنده‌ای است که راننده هنگام سوار و پیاده کردن دانش‌آموزان می‌تواند با روشن کردن آن سایر خودروهای عبوری را ملزم به احتیاط بیشتری کند. طراحی این چراغ باید به شیوه‌ای باشد که فقط هنگام جابهجایی دانش‌آموزان روی سقف نصب شود و در سایر مواقع راننده ملزم به برداشتن آن باشد.»
وی به نقش انکارناپذیر آموزش در ارتقای سطح کیفی رانندگی اشاره می‌کند و می‌افزاید:« همان‌گونه که رانندگان تاکسی نیاز به آموزش و مجوز ویژه دارند، رانندگان سرویسهای مدارس نیز باید دوره‌های آموزشی خاص را طی کنند و درصورتی به آنها اجازه جابهجایی دانش‌آموزان داده شود که این دوره‌ها را با موفقیت سپری کرده باشند.
در کنار این آموزش‌ها، اطمینان از سلامت جسمی و روحی راننده (معتاد نبودن، عصبی نبودن، نداشتن پیشینه سوء اخلاقی و کیفری) از دیگر مواردی است که باید در گزینش این افراد به دقت در نظر گرفته شود.»
دکتر کاووسی می‌افزاید:« در نظر گرفتن محل ویژه در کنار مدارس برای پیاده و سوار شدن دانش‌آموزان از دیگر ابزارهایی است که از یک سو، ایمنی دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر، مانع راه‌بندان می‌شود.
اجرای خط عابر پیاده همراه با چراغ چشمک زن با تأکید بر این که اولویت عبور و مرور با دانش‌آموزان است نیز احداث و بهینه‌سازی «سرعت کاه ایمنی» قبل و بعد از مدارس می‌تواند افزایش سلامت دانش‌آموزان در گذر از معابر را در پی داشته باشد؛ اما همه این موارد وقتی نتیجه‌بخش است که نیروی انتظامی پلیس راهنمایی و رانندگی با تکیه بر اهرمهای قانونی بر اجرای این اصول نظارت کامل داشته باشد و با رانندگان متخلفی که در مقاطع خط کشی شده، حق تقدم عبور عابران را رعایت نمی‌کنند به‌شدت برخورد کند.»
کاووسی با یادآوری این نکته که سال‌هاست در کشورهای توسعه‌یافته- به‌ویژه در کلان‌شهرها و شهر‌های آلوده- دوچرخه سهم عمده‌ای در جابهجایی شهروندان دارد، می‌گوید: « استفاده از دوچرخه باعث کاهش آلودگی هوا و بار ترافیکی می‌شود. ضمن آن‌که دوچرخه سواری نوعی ورزش است، که شادابی و نشاط را در پی دارد.
بنابراین اگر شرایط ایمن برای تردد دانش‌آموزان با دوچرخه از خانه به مدرسه و بالعکس فراهم شود، بسیاری از دانش‌آموزان دوچرخه را به سایر وسایل نقلیه ترجیح خواهند داد.»
به گفته این استاد دانشگاه، تأمین ایمنی دوچرخه سواران با رعایت موارد زیر
امکان پذیر است.
1 - هموارسازی پیاده‌روها و حتی‌الامکان جداسازی مسیر تردد دوچرخه از مسیر عابران با خط کشی.
2 - همکاری سازمان‌های مرتبط با ترافیک شهر در ایجاد خطوط اصلی و استاندارد برای دوچرخه سواران در معابر منتهی به مدارس.
3 - در نظر گرفتن مکانی برای نگهداری دوچرخه‌ها در حیاط مدارس.
4 - ارائه توصیه‌های لازم به دانش‌آموزان و اولیا از جمله اطمینان داشتن از ترمز، استفاده از کلاه ایمنی، زانو بند و آرنج بند.
5 - هماهنگی با شرکت واحد اتوبوسرانی برای نصب قلاب‌های مخصوص در جلوی اتوبوس، تا در مسیرهایی که دوچرخه‌سوار با مشکل مواجه است. مثلاً مسیرهای جنوبی- شمالی تهران که سربالایی تند مانع از حرکت آسان دوچرخه سوار می‌شود دوچرخه سوار بتواند دوچرخه را به این قلاب‌ها آویزان کرده، خود مسیر را با اتوبوس طی کند؛ این شیوه سال‌هاست که در کشورهای اروپایی اجرا می‌شود.
6 - توصیه به دانش‌آموزان برای استفاده از کوله پشتی به جای کیف یا کلاسور، نصب شبرنگ و چراغ چشمک زن و سایر علائم بازتاب دهنده روی دوچرخه.
وی در پایان توصیه می‌کند اولیا و مربیان مدارس با آموزش‌های لازم، دانش‌آموزان را از عجله کردن برای سوار یا پیاده شدن بر حذر دارند تا دانش‌آموزان به‌خاطر چند دقیقه دیر رسیدن به مدرسه در عبور از خیابان جان خود را به خطر نیاندازند.
