اين خبر از آن جهت تأسفبار است كه غارها زيستگاه گونه‌هاي مختص به‌خود و تراز حجم آب‌هاي زيرزميني ايران هستند. غارها جنبه مطالعاتي و زيست‌شناسي بسياري دارند. غارها نشان مي‌دهند كه زمين در چه دوره‌هايي دچار نوسانات دما شده و وضعيت كنوني گرماي آن چگونه است.
با اين حال غارهاي ايران به‌دليل بي‌توجهي به ارزش‌هاي زيست‌محيطي و مطالعاتي‌شان از خطر نابودي درامان نمانده‌اند.تاكنون 128غار در ايران شناسايي شده و به ثبت رسيده‌اند كه از اين تعداد برخي از آنها به‌دليل هجوم بي‌ضابطه گردشگران و فعاليت‌هاي معدني مرده يا نيمه‌جان هستند.
12غار از اين تعداد كه به مرگ كامل رسيده‌اند اكنون براي گردشگري هدفگذاري شده‌اند و برخي ديگر كه هنوز نفس مي‌كشند و در حال رشد هستند در فعاليت‌هاي بي‌ضابطه گردشگري و معدنكاوي قرباني مي‌شوند.
غار جهنم در طبس يكي از همين غارهاست كه به بهاي برداشت سنگ مرمر از آن تخريب شد.اين غار 20سال پيش كشف شده بود و در زمان كشف حوضچه آب آن 15متر عمق داشت.جواد نظامدوست كه مي‌توان او را مرد غارهاي ايران ناميد، فهرستي از غارهاي رو به مرگ و نابودي ايران را به بهانه توسعه گردشگري يا معدنكاوي در اختيار همشهري گذاشته است.
او مي‌گويد: تنها غار جهنم نيست كه با بي‌توجهي و ندانم‌كاري مسئولان تخريب و رو به نابودي است. غارهاي زيادي در ايران از جمله غار چال نخجير در استان مركزي، غار نباتي يزد و غار قوري‌قلعه در كرمانشاه نيز هر روز با طرح جديدي در صف مرگ و نابودي قرار مي‌گيرند.
به گفته نظامدوست، غار نباتي يزد بدون اطلاعات اوليه و پژوهشي مورد بهره‌برداري گردشگري قرار گرفته است و نمايندگان استاني انجمن غار و غارشناسي ايرانيان در استان يزد در تلاش هستند مسئولان كارگروه غارشناسي استان را متوجه خطرات تخريبي غار نباتي يزد كنند.
او گفت: همزمان متوجه شده‌ايم كه غار كمربند و غار هوتو كه جزو قديمي‌ترين غارهاي كشور و ازجمله غارهاي ارزشمند باستاني ايران هستند، زير عنوان گردشگري تخريب شده‌اند.
- خطر در كمين غارهاي ايران
غار هوتو در سال 1330توسط باستان‌شناسان دانشگاه پنسيلوانياي آمريكا بررسي و اطلاعات بسيار خوبي از اين دو غار در جهان ثبت شده است. آن‌طور كه جواد نظامدوست گفته است، غار هوتو كمربند 4لايه عصرآهن، برنز، مس و سفال دارد كه لايه به لايه بررسي شده است.
به گفته او، حتي اسكلت انسان‌هاي كهن نيز در اين غارها يافت شده كه براي كسب اطلاعات بيشتر از آنها به خارج از غار منتقل شده‌اند و اكنون خبري از اين يافته‌هاي باستان‌شناسي نيست.رئيس سابق انجمن غار و غارشناسي ايرانيان به همشهري خبر داده است كه غار هوتو اكنون قرار است با تصويب كارگروهي در آينده نزديك تبديل به رستوران يا كافه شود و براي هميشه از بين برود.
او به غار چال‌نخجير در استان مركزي نيز اشاره مي‌كند و مي‌گويد: جاي تأسف است كه مديركل ميراث فرهنگي اين استان اصرار دارد دهانه ديگري در سوي ديگر اين غار بگشايد تا به گفته او، باعث توسعه گردشگري شود و گردشگران از يك در وارد و از در ديگر خارج شوند.
جواد نظامدوست از اعتراض كارشناسان و اعضاي انجمن غار و غارشناسي ايرانيان به اين اقدام مديركل ميراث فرهنگي استان مركزي خبر داد و گفت: در غار چال‌نخجير فاجعه اتفاق افتاده و متأسفانه مديران اصرار به ادامه كار خود در گشودن دهانه جديد براي غار دارند.
او مي‌گويد: آنها هم‌اكنون تونلي به طول 800متر و عرض 6 و ارتفاع 10متر در غار چال‌نخجير حفر كرده‌اند و راه خروج از غار را گشوده‌اند.او افزود: غارنوردها درحالي‌كه كارگران در داخل غار مشغول حفر تونل بودند و نور اين دالان را تعبيه مي‌كردند از دهانه اصلي غار كه بيش از 50ميليون سال عمر دارد، وارد و از انتهاي تونل حفر شده از دهانه جديد خارج شده‌اند.
رئيس سابق انجمن غار و غارشناسي ايرانيان با اعتراض نسبت به تخريب غارهاي ايران تحت عنوان گردشگري يا فعاليت‌هاي معدنكاوي گفت: آيا سازماني وجود ندارد كه كلنگ تخريب غارها را از دست تخريب‌كنندگان غارها بگيرد و پس از پژوهش و بررسي‌هاي لازم محدوديت ايجاد كند تا افراد با سليقه شخصي تونل و مسيرهاي جديد در غارها ايجاد نكنند؟
- شناسنامه چند ميليون ساله زمين
درحالي‌كه غارهاي باستاني و طبيعي ايران روند رو به مرگ را طي مي‌كنند، دانشمندان 2سال پيش، يافتن آثار بر جاي مانده از جانوران كهن را در يكي از غارهاي رايزينگ استار در آفريقاي جنوبي آغاز كردند. آنها هنگام اكتشاف در اين غار در كشفي بي‌سابقه يك‌هزار و 550 قطعه استخوان شبه انسان در محوطه‌اي يك متري در اين غار كشف كردند. دانشمنداني از 22كشور به اين غار رفته‌اند و اكنون دو سال است كه در اين غار به فعاليت اكتشافي مشغول هستند. در ايران اما به‌راحتي و به گفته نظامدوست مجوز تخريب غارهاي باستاني و طبيعي همچون غار هوتو و كمربند و چال‌نخجير بدون درنظر گرفتن اطلاعات مهم داخل آنها صادر مي‌شود و اين غارها به‌عنوان يك بنگاه ظاهرا درآمدساز نابود مي‌شوند.
آن‌طور كه رئيس سابق انجمن غار و غارشناسي ايرانيان به همشهري مي‌گويد: با تخريب تكتونيكي و جابه جايي و گشودن معبر جديد در غارها، اكوسيستم بكر و دست‌نخورده غار برهم زده مي‌شود و نخستين لطمه‌اي كه به غار وارد مي‌شود از بين رفتن رطوبت داخل آن است كه شمارش معكوس مرگ غار را آغاز مي‌كند. با اين اقدام غاري با قدمت 50ميليون سال در كوتاه‌ترين زمان ممكن در 10تا 20سال به تونلي از خاك‌هاي خشك تبديل مي‌شود و مخزني براي گردوخاك ايجاد مي‌شود. درحالي‌كه غارهاي ايران برگه‌هاي شناسنامه ميليون‌ها سال سابقه زمين در اين منطقه هستند و ذخيره گاه آب‌هاي زيرزميني و كلكسيون متنوع از اكوسيستم‌ها و ميكرو اكوسيستم‌هاي دست‌نخورده زيستي هستند.
نظر شما