درواقع اين حجم سنگين اتومبيل‌هايي كه در خيابان‌هاي تهران حضور دارند يك‌شبه به پايتخت هجوم نياورده‌اند. معضل ترافيك تهران دست‌كم به دهه50 بازمي‌گردد و ما از آن دوران تا امروز با اين مشكل مواجه بوده‌ايم. دوست عزيزم فيلمساز بزرگ سينماي ايران و جهان عباس كيارستمي در اوايل دهه60 ،فيلم «همشهري» را در ارتباط با معضل ترافيك تهران كارگرداني كرد؛فيلمي كه هنوز هم ارزشمند است و مي‌شود از آن آموخت و همچنين مشاهده كرد كه تهران در 30سال پيش هم با مشكل ترافيك دست‌وپنجه نرم مي‌كرده است.
در طول اين سال‌ها چهره تهران به‌شدت تغيير كرده است؛ از معماري گرفته تا خيابان‌ها و بزرگراه‌هاي زيادي كه در اين سال‌ها ساخته شده است. بزرگراه‌هايي كه با نيت تسهيل رفت‌وآمدهاي شهري ساخته شده‌اند و با اين امكانات اگر تعداد اتومبيل‌هاي در حال تردد در شهر به‌اندازه دهه60 بودند ما الان با مشكلي به‌نام ترافيك مواجه نبوديم. اما به‌موازات توسعه شهر، هم جمعيت روبه‌فزوني گذاشته و هم اينكه تعداد اتومبيل‌ها به‌شدت زياد شده است. مي‌شود گفت نسبت ميان جمعيت و خودروها در مقايسه با گذشته رشد بسيار زيادي داشته است.
اگر در گذشته مثلا از هر سه خانواده يك خانوار داراي خودروي شخصي بود الان نه‌تنها اغلب خانواده‌ها اتومبيل دارند كه برخي به تعداد اعضاي خانوار صاحب خودروي شخصي هستند. نتيجه اينكه تهران با وجود اين‌همه بزرگراه و خيابان در ساعاتي از شبانه‌روز به مرز انفجار مي‌رسد؛ شهري كه نفس كشيدن در آن دشوار شده و آلودگي هوايش شهروندان را دچار آسيب و رنج مي‌كند. در برخي خانواده‌ها صبح پدر با يك اتومبيل، يك فرزند با خودرويي ديگر و مادر خانواده باز با اتومبيل شخصي‌اش از منزل خارج مي‌شوند.
حجم بالاي خودروهاي تك‌سرنشين يكي از مهم‌ترين دلايل ترافيك سنگين و نفسگير تهران است. با اين روند هر قدر هم كه مديريت شهري بزرگراه بسازد و خيابان جديد تأسيس كند باز هم تا زماني كه مردم رعايت نكنند مشكل ترافيك پابرجا خواهد ماند. مي‌شود گفت در اين وضعيت اسفناك همه ما مقصريم؛ همه ما كه تهران را به اين روز درآورده‌ايم. شهري كه زندگي كردن در آن دشوار شده و با اين آلودگي روزافزون گويي خودمان را در معرض مرگي تدريجي قرار داده‌ايم.
درباره ترافيك تهران چه نكته ناگفته‌اي وجود دارد كه از آن مطلع نباشيم. همه ما كه در اين شهر زندگي مي‌كنيم مي‌دانيم كه با اين‌همه خودرويي كه در خيابان‌ها حضور دارند نمي‌توان به رفع آلودگي هوا خوشبين بود. آلودگي‌اي كه سرمنشأ بسياري از بيماري‌هاي خطرناك است. اينها را همه مي‌دانيم ولي هنوز هم براي انجام هر كاري از خودروي شخصي استفاده مي‌كنيم. همچنان عده‌اي هستند كه استفاده از وسايل نقليه عمومي برايشان امر دشواري محسوب مي‌شود. درحالي‌كه جايگزين كردن مترو و اتوبوس جاي خودروي شخصي مي‌تواند به شكل قابل‌توجهي از بار سنگين ترافيك بكاهد.
ما با خودروهاي تك‌سرنشين به خيابان‌ها مي‌آييم و در بسياري از موارد و با كمال تأسف به مقررات نيز اعتنايي نداريم. فيلم زيباي عباس كيارستمي پس از سي و چند سال همچنان ديدني است. همشهري كيارستمي را ببينيم تا هم بياموزيم و هم ببينيم كه چطور از همان گذشته‌ها درگير ترافيك بوديم و هنوز هم متأسفانه هستيم.
- نويسنده و كارگردان سينما
نظر شما