هيچ وقت اميدي به آنها نمي‌رفت و خانواده‌ها براي پيشگيري از يك دردسر ديگر، اجازه نمي‌دادند فرزندان نابينايشان وارد كوچه و خيابان شوند اما انگار حالا آن روز‌ها به تاريخ پيوسته‌اند. اين روز‌ها در هر محله، كانون‌هايي به نام آنها فعاليت مي‌كنند. بيشتر آنها به مدد اين مراكز، مهارت‌هاي زيادي دارند و به خوبي گليمشان را از آب بيرون مي‌كشند. امروز روز جهاني نابينايان است؛ مطلب پيش‌رو شرح خدماتي است كه انجمن‌ها و مراكز ويژه نابينايان به آنها ارائه مي‌دهند.
- جايي كه كتاب‌ها سخن مي‌گويند
كتابخانه‌ها ازجمله مراكزي هستند كه براي استفاده نابينايان بايد شرايط خاصي داشته باشند. در تهران، كتابخانه‌هايي با كتاب‌هاي بريل يا كتاب گويا وجود دارند كه امكان استفاده نابينايان را فراهم مي‌كنند. كتابخانه حسينيه ارشاد، كتابخانه ملي، كتابخانه پارك فدك و كتابخانه شيخ كليني ازجمله اين كتابخانه‌ها هستند. مديرعامل انجمن نابينايان گفته است كه مراكز و مؤسسه‌هايي هم هستند كه در زمينه نابينايان فعاليت مي‌كنند؛ مثل مؤسسه عصاي‌سفيد كه به نابينايان آموزش مي‌دهد. يا مركز نابينايان رودكي كه محل توليد كتاب‌هاي بريل و تنها توليدكننده كتاب گويا در تهران است.
- تردد در شهر با امكانات بيشتر
نابينايان با ارائه كارت معلوليت خود مي‌توانند از تخفيف 100درصدي كارت بليت الكترونيك استفاده كنند. آنها براي اين كار بايد از طريق سايت شهرداري تهران به آدرس register.eticket.tehran.ir ثبت‌نام كنند و بعد از آن يا از طريق باجه‌هاي فروش بليت مترو و يا از طريق ارسال پستي، اين كارت‌ها را دريافت خواهند كرد. اما اگر دقت كرده باشيد برخي از معابر و خيابان‌هاي تهران و شهرهاي بزرگ، براي نابينايان مناسب‌سازي شده‌اند؛ يعني با همسطح‌سازي معابر، سنگفرش‌ها و موزائيك‌هاي برجسته و از بين بردن موانعي كه ممكن است نابينايان به آن برخورد كنند، مسيري فراهم شده است تا نابينايان با كمترين احتمال آسيب‌ديدن، در خيابان‌هاي شهر تردد كنند. با اين حال تعداد اين خيابان‌ها و گذر‌ها هنوز محدود است و بي‌شمار خيابان ديگر، محل مناسبي براي تردد اين افراد نيستند. مغازه‌داران، با قرار ندادن اجناس خود در معابر و مسدود‌نكردن پياده‌رو‌ها، تا حدودي مي‌توانند مسير تردد نابينايان را هموار كنند.
- ورزشي از جنس نابينايان
تنها مجموعه ورزشي‌اي كه ويژه نابينايان است، مجموعه ورزشي شهيد هرندي در ميدان هرندي تهران است. بوستان الغدير هم چند سالي مي‌شود كه براي معلولان مناسب‌سازي شده است و نابينايان مي‌توانند از امكانات ورزشي آن در كنار كتابخانه و ديگر امكانات بوستان استفاده كنند. هيأت نابينايان تهران هم در ورزشگاه شهيد هرندي مستقر است. اين ورزشگاه گاهي رقابت‌هاي محلي و منطقه‌اي را براي نابينايان برگزار مي‌كند. در اين ورزشگاه نابينايان به ورزش‌هايي مثل گل‌بال، فوتبال، دوميداني و بدنسازي و... مي‌پردازند. درضمن طبق دستورالعمل شهرداري تهران، نابينايان مي‌توانند با يك همراه، از استخرهاي زيرنظر شهرداري به‌طور رايگان استفاده كنند. استفاده همراه نابينا از استخر هم رايگان است. البته مديريت شهري تهران 4مجموعه ورزشي هم ويژه معلولان ايجاد كرده است كه مهم‌ترين آنها ورزشگاه قمربني‌هاشم در منطقه20 است.
- شهر تو را مي‌خواند
شايد تا به حال نام كانون‌هاي معلولان در سراهاي محله تهران را شنيده باشيد. يكي از مأموريت‌هاي اين كانون‌ها جلب مشاركت نابينايان در فعاليت‌هاي اجتماعي است. اينكه در هر محله‌اي نابينايان چگونه اين فعاليت‌ها را انجام مي‌دهند، به نحوه اداره كانون و نابينايان محله بستگي دارد. كانون‌هاي سراسر محله‌ها آمادگي خود را براي برگزاري دوره‌هاي آموزشي در زمينه‌هاي مختلف براي نابينايان اعلام كرده‌اند. اين دوره‌ها، از جلسه مشاوره گرفته تا كارگاه‌هاي بحث و گفت‌و‌گو و آموزش‌هاي هنري را شامل مي‌شود. برخي از فرهنگسراها و مراكز فرهنگي شهر، پاتوق‌هايي براي نابينايان درنظر گرفته‌اند و نابينايان در آنها به فعاليت‌هاي مورد علاقه خود مي‌پردازند؛ مانند فرهنگسراي بهمن كه حضور نابينايان در آن به‌خوبي به چشم مي‌خورد. كانون نابينايان اين فرهنگسرا، يكي از فعال‌ترين كانون‌هاست كه خيلي از نابينايان از خدمات آن استفاده مي‌كنند.
- گشت‌و‌گذاري از جنس حس
برگزاري تورهاي يك روزه براي نابينايان از طريق كانون‌ها، يكي از فعاليت‌هاي كانون معلولان در محله‌هاي تهران است كه با اقبال و استقبال خوبي روبه‌رو مي‌شود. يكي از دلايل استقبال از اين تورها، فراهم بودن وسيله‌اي براي اياب‌و‌ذهاب نابينايان است. انجمن نابينايان هم كه در همه شهرهاي كشور شعبه دارد، حداقل 3 بار در سال تورهاي مسافرتي چندروزه به نقاط مختلف شهر برگزار مي‌كند. در اين تورها يا هزينه‌اي از اعضا دريافت نمي‌شود و يا در حد هزينه اياب‌و ذهاب توسط نابينايان پرداخت مي‌شود. تورهاي برون‌شهري مثل مشهد و شمال هم در برنامه‌هاي انجمن نابينايان قرار دارد.
- مترو؛ مهربان با روشندلان
مناسب‌سازي محيط ايستگاه‌هاي مترو براي تردد نابينايان هم صورت گرفته است. شركت بهره‌برداري مترو در راستاي اهداف كميته راهبردي جامعه ايمن شهر تهران، استانداردسازي فضاي ايستگاهها براي تردد معلولان، به‌ويژه نابينايان را در دستور كار خود قرار داده است. خوشبختانه در حال حاضر در برخي از ايستگاهها، آسانسور نصب و راه‌اندازي شده است. هرچند متأسفانه معمولا شهروندان عادي از آن استفاده مي‌كنند. اين آسانسور‌ها انبوه‌بر نيستند و ويژه نابينايان و معلولان طراحي شده‌اند. شركت مترو بارها از شهروندان خواسته است كه از امكانات ويژه اين عزيزان استفاده نكنند و به حقوق آنها احترام بگذارند. درضمن بد نيست بدانيد كه تهران، مدارسي هم مخصوص نابينايان دارد كه البته تعدادشان بسيار محدود است. مدرسه دخترانه نرجس در پاسداران، مدرسه شهيد محبي در خيابان آيت‌الله كاشاني در غرب تهران و مدرسه نابينايان حضرت عبدالعظيم در شهرري، جزو معروف‌ترين‌ها هستند.
نظر شما