امام خمینی چهارم آبان 43 به خاطر تصویب لایحهای بر سر منبر و در جمع اندیشمندان دینی کلام خود را با «انا لله و انا الیه راجعون» آغاز کرد که به موجب آن اتباع آمریکایی در ایران هرگز و به هیچ جرمی امکان محاکمه شدن نداشته باشند بلکه هیچ فعلی برای میهمانان یانکی سرزمین پارس جرم محسوب نشود.
4 دهه از آن روزها گذشته اما حاکمان کاخ سفید این رفتارشان را اصلاح نکردهاند. رفتاری که با حضور در سالهای انقلاب اسلامی شاید برایمان تمام شده به نظر میآید.
لازم بود تا این پایمال کردن حقوق اکثریت در برابر خواست اقلیت خوشنشین آمریکایی و اروپایی از نگاه امنیتی و سیاسی از یک سو و از نگاهی حقوقی از سوی دیگر بررسی شود.
پس با 2 نفر از نمایندههای مردم در خانه ملت در این باره گفتو گویی کردیم: حمیدرضا حاجی بابایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و علی زادسر عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی.
حمیدرضا حاجی بابایی طوری که انگار خاطرهای به یاد میآورد گفت: کاپیتولاسیون در واقع نماد حاکمیت بلامنازع آمریکا در ایران بود. حاکمیتی که هیچگونه حد و مرز و نهایتی نداشت. و هیچ جایگاهی برای ملت ایران در کشور خودش نمیشناخت نه برای دانشمندان نه برای نظامیان نه برای علمای دینی و نه برای هیچیک از آحاد مردم.
عضو هیأت رئیسه مجلس ادامه داد: به این معنا که ملت ایران هیچ حقی برای دفاع از خود ندارند. اگر یکی از برجستگانشان به دست یک آمریکایی به قتل برسد، این شان را ندارند که حتی قاتل رامحاکمه کنند. اما ملت ایران این توهم آمریکایی را شکست.
حاجی بابایی این سؤال را که «همراهان امام در هر مرحلهای از انقلاب اسلامی 2 بخش بودند، مردم و گروهها. در ماجرای اعتراض امام به کاپیتولاسیون همراهان اصلی امام کدام بودند؟» پاسخ داد: حامیان درجه یک امام بودند و گروههای مسلمان و مراجع دینی. مردمی دینداری که در کنار امام بودند. اما در بین گروهها، تنها گروههایی که بر تفکر امام گرد آمده بودند، تا آخر از امام حمایت کردند. هرچند ممکن است دیگرانی هم اعتراضهایی کرده باشند اما زود درگیر منافع حزبی و شخصی شدند.
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در برابر این سؤال که آیا هنوز در دنیا کاپیتولاسیون وجود دارد؟ پاسخ داد: امروز هم کاپیتولاسیون هست. اما نه با آن نام. الآن از کاخ سفید برای ملتها و حتی د همین نزدیکی و همسایگی ما رئیسجمهور انتخاب میکند، در امور داخلی شان دخالت میکنند کودتا میکنند، سرنوشت تعیین میکنند و ملتها هم نمیتوانند کاری بکنند. و از این اعمال نفوذها استقلال پیداکنند.
حمیدرضا حاجی بابایی اما عمیقتر هم شد: به صورت بینالمللی هم الآن رفتار کاپیتولاسیونی وجود دارد. در مجامع بین المللی میتوانند رای هم دیگران را با یک رای خودشان باطل کنند. به جای بقیه فکر کنند. به جای بقیه تصمیم بگیرند. مانند شورای امنیت که مدام مصوبههای سیاسی تصویب میکنند و رای مجمع عمومی را وتو میکنند. یا شورای حکام آژانس را علیه ایران زیرفشار میگذارند که در واقع این یک کاپیتولاسیون جهانی است.
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره ادامه خط امام در این مسائل جدید گفت: خط امام مشخص است. امروز، کسی که مانند مقاومت امام در برابر کاپیتولاسیون امروز در برابر همان رفتار کاپیتولاسیونی ایستاده رهبر انقلاب است. اگر کسی ادعا کند که بیش از او در خط امام هستم و بیش از رهبری مقابل این کاپیتولاسیون جهانی ایستادهام، واقعاً اغراق کرده.
حاجی بابایی ادامه داد: در برابر این تداوم رفتار کاپیتولاسیونی تداوم آن اعتراض هم وجود دارد. آن قدر که انقلاب اسلامی نقطه اتکای ملتهای جهان برای مبارزه با این تفکر کهنه غربی شده است.
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این که در برابر این کاپیتولاسیون نو – از جمله مساله هستهای ایران - مانند گذشته عدهای هستند که اعتراض میکنند که ممکن است اعتراضشان از نوع خط امام نباشد پاسخ داد: مبارزه با این رفتار غرب به خودی خود خوب است اما عدهای در این که این رفتار آمریکایی نباید باشد همراهاند و منظورشان این است که آمریکایی نباشد و فلانجایی باشد. اشکال آنها این است، استقلال مطلق را نمیتوانند تصور کنند. در مسائل مختلفی آزمون دادهاند مثلا در حق هستهای ملت ایران معلوم شد تا فلان پیشنهاد از سوی دیگر دنیا میآید دست و دلشان میلرزد. آدمهای سطحینگری که اگر 2 روزی هم زیر پرچم انقلاب اسلامی ملت هستند به خاطر منافع گروهی و شخصی خودشان است. او گفت: این سستیها دیگر برای مردم وجههای ندارد. آن چیزی که امام آورد و تا حالا هم هست استقلال از همه بود و اتکا به ملت مسلمان ایران. این است که مردم را در برابر آن خوی برتریجویی غرب نگهداشته است.
علی زادسر نماینده مردم جیرفت در مجلس شورای اسلامی هم در حالی که به حوزه انتخابیهاش رفته بود اما در وقت کوتاه استراحت صبح جمعه از همراهی مردم در اعتراض امام در کاپیتولاسیون گفت.
زادسر تصریح کرد: در ماجرای لغو کاپیتولاسیون، برای گروهها جایگاهی نمیبینم. مردم بودند که امام را یاری کردند. برخی گروهها هم میدیدند که اگر امام را همراهی نکنند جایگاهشان در مردم به خطر میافتد.
او ادامه داد: سراغ ندارم حزب یا گروهی بین منافع حزبی و گروهی و منافع مردم، دومی را اولویت داده باشد.
این عضو کمیسیون حقوقی مجلس گفت: سهمی برای گروهها نمیبینم. همه برای مردم است و علمایی که مردم را پشت سر امام حرکت دادند که آنها هم جزو سرانمردمی بودند. گروههایی مثل موتلفه و غیر آن هم اگر همراه امام بودند از خود مردم بودند. دیندارانی بودند که به تشکیلات روی آورده بودند.
زادسر درباره تداوم رفتار کاپیتولاسیونی در عصر حاضر توضیح داد: مسأله بر سر عقیده است. فقط بهانهها فرق میکند. یک روز به آن شکل که امام در برابرش ایستاد و امروز هم بهانه هستهای.
او اضافه کرد: الآن هم در داخل گروههایی هستند که به ظاهر همراه ملتاند اما تا تهدیدی از آن سو میرسد میترسند و ترس را هم ترویج میکنند. یا راحت تطمیع میشوند و به وعده دشمن دل میبندند. در واقع اکنون گروهها همان تعاملی را با رهبری انقلاب و مقاومت او در برابر کاپیتولاسیون مدرن میکنند که آن روز با امام شد.
زادسر بحث را این طور تمام کرد: اینها اگر آن روز هم بودند نمیتوانستند با امام باشند. چون در اعتقادات با امام و خط امام در زمان حال اختلاف دارند و درکی از عمق نهضت و تفکر امام ندارند. گفتم که بحث عقیده است.