همه آنچه درباره مشكلات اقتصادي - اجتماعي با ابعاد و زمينههاي مختلفشان گفته ميشود را يك طرف بگذاريد و موضوع كمآبي و محيطزيست را طرف ديگر. با اين روالي كه سالهاست در پيش گرفتهايم طولي نخواهد كشيد كه با مشكلات جدي در حوزههاي آب و محيطزيست مواجه شويم؛ مشكلاتي كه شايد بزرگترين بحرانهاي كشورمان را رقم بزند. شايد فاجعه در راه باشد و اين نه سياهنمايي است و نه بدبيني. معمولا وقتي صحبت از مشكلات و بحرانها در زمينههاي مختلف به ميان ميآيد، پاي دولت و دستگاهها و نهادهاي دولتي و حكومتي پيش كشيده ميشود.
درحاليكه موضوع صرفا كمتوجهي نهادها و ارگانها نيست و خود ما شهروندان اين سرزمين هم گاهي با رفتارهايمان به تعميق بحران ياري ميرسانيم. در زمينه كمآبي هدررفت آبي كه صرف كشاورزي ميشود، بسيار بيشتر از آب مصرفي در شهرهاست اما اين موضوع نبايد باعث شود تا نسبت به مصرف آب با بيمبالاتي برخورد كنيم.
همچنان كه در بحث تخريب محيطزيست هم باز با همين مسئله مواجه هستيم. به نظر ميرسد در شيوههاي مصرف دچار عارضهاي بزرگ شدهايم. اينكه بهراحتي هر چيزي را بيش از نيازمان هدر ميدهيم؛ براي يك استحمام يا مسواك زدن ساده بسيار بيشتر از حد لازم آب مصرف ميكنيم، وقتي آخر هفته يا در تعطيلات به سفر ميرويم نسبت به طبيعت رفتاري غيرمسئولانه در پيش ميگيريم و كلا طوري برخورد ميكنيم كه گويي با منابعي تمامنشدني مواجه هستيم؛ منابعي كه هر قدر مصرف يا تخريب كنيم، قرار نيست به پايان برسند.
متأسفانه دچار اخلاق مصرفگرايانهاي شدهايم كه براي تصحيح و اصلاحش بايد فرهنگسازي كنيم. حس مسئولتي كه بايد در وجود هر شهروندي وجود داشته باشد را شايد بشود با كار فرهنگي ايجاد كرد؛ البته ارزانبها بودن انرژي هم نقش مؤثري در هدر دادن راحت و آسوده آن دارد.
اين بحراني كه در الگوي مصرف داريم حاصل سالها تكيه بر اقتصاد نفتي است؛ اقتصادي كه متكي به درآمدهاي نفتي است و تأثيرات مخرب اين سياست كه از دهه40 آغاز شد. ما را از اصل خودمان دور كرده و شدهايم ملتي كه با بيمبالاتي هرچه تمامتر منابع را هدر ميدهد. خبرها اگر رصد كنيم صداي بحران كمآبي در كشور را ميتوانيم بشنويم. حوزه محيطزيست هم كه گفتن ندارد؛ نهتنها فكر نسلهاي آتي نيستيم كه حتي زيست روزمرهمان را هم دچار مشكل كردهايم. براي حل مشكل هم نيازمند عزمي جدي و همهجانبه از سوي همه هستيم. از دولت گرفته تا ملت، بايد بكوشيم تا از تشديد بحرانها و بروز فاجعه جلوگيري كنيم.
- نويسنده و فيلمنامهنويس
نظر شما