از طرفي با وجود زحمات كارشناسانه اعضاي كميسيون كشاورزي آب و منابع طبيعي، مسئله بسيار حياتي حفاظت از جنگل‌ها و عرصه‌هاي طبيعي كمي ناديده گرفته شده است. به همين دليل بايد اذعان داشت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري از ظرفيت لابي‌گري كمتري در كميسيون برخوردار بوده و قادر نبوده است اهميت بسيار حياتي حفاظت از ثروت‌هاي طبيعي كشور را براي اعضاي كميسيون شفاف‌تر كند.
زماني كه سازمان جنگل‌ها حساسيتي در برابر تخريب شديد جنگل‌هاي شمال از خود بروز نمي‌دهد، وزير جهادكشاورزي ممنوعيت بهره‌برداري از جنگل‌هاي شمال را كتبا به سازمان جنگل‌ها اعلام مي‌كند. اگر چه خيال طرفداران محيط‌زيست تا حدي در مورد جنگل‌هاي شمال راحت شده ولي تكليف جنگل‌هاي پهناور زاگرس چه مي‌شود؟ اگر جنگل‌هاي زاگرس 40تا 45درصد آب شيرين كشور را تأمين مي‌كنند و زندگاني بيش از 25ميليون نفر از هموطنان شمال به آن وابسته است پس براي حفاظت از اين ثروت‌هاي عظيم خدادادي در برنامه ششم چه تدابيري انديشيده شده است؟
- ضرورت اصلاحات در برنامه ششم توسعه براي نجات زاگرس
در شرايطي كه برنامه ششم توسعه در كميسيون تلفيق در حال بحث و بررسي است، فرصتي باقي مانده تا در راستاي حفاظت از جنگل‌هاي زاگرس اصلاحاتي در برنامه‌هاي پيشنهادي ايجاد شود. براي حفاظت از ثروت‌هاي عظيم و خدادادي چهار عمل اصلي و راهبردي را بايد انجام داد.
بدون شك، حراست و حفاظت از وضعيت كنوني جنگل‌هاي زاگرس مهم‌ترين و نخستين گام به شمار مي‌آيد. ابزار قانوني براي انجام اين مهم يگان حفاظت منابع طبيعي است كه در سازمان جنگل‌ها و ادارات كل منابع طبيعي استان‌ها مستقر هستند. متأسفانه، يگان حفاظت به نوعي مظلوم واقع شده و اهميت كافي به اين سازمان راهبردي داده نمي‌شود.
فرماندهان يگان نيز طي چندين سال گذشته عزم و اراده‌اي جدي جهت تقويت و تأمين جنگل‌بانان و تجهيزات مورد نياز از خود نشان نداده‌اند. به‌نظر مي‌آيد يگان حفاظت منابع طبيعي به نقش حياتي خود براي حفاظت از ثروت‌هاي ملي چندان آگاه نيست. در غيراين صورت، فرماندهان يگان براي تأمين جنگل‌بانان و تجهيزات مورد نياز مي‌بايد خود را به آب و آتش مي‌زدند تا خواسته‌هايشان برآورده شود. ضمنا، عدم‌رايزني كافي با اعضاي كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي حاكي از عدم‌تحرك و پويايي در سازمان جنگل‌ها و يگان حفاظت است.
البته، حفاظت فيزيكي گشت و نظارت در عرصه‌هاي جنگلي اگرچه نخستين و مهم‌ترين اقدام به‌حساب مي‌آيد ولي اقدامات ديگري نيز بايد به‌طور همزمان صورت گرفته و مورد توجه برنامه‌ريزان قرار گيرند. در همين راستا، احيا و توسعه عرصه‌هاي جنگلي، آموزش، اطلاع‌رساني و فرهنگ‌سازي درخصوص اهميت بسيار حياتي جنگل‌ها و محيط‌زيست و همچنين سوخت‌رساني بموقع و ارزان به روستاييان از اهميت بسياري برخورداراست. درصورتي كه مجلس شوراي اسلامي قانوني به تصويب برساند كه سوخت‌هاي فسيلي به قيمتي ارزان‌تر در اختيار روستاييان قرار گيرد، اين مصوبه بدون ترديد در حفاظت از درختان و جلوگيري از قلع و قمع آنها بسيار مؤثر خواهد بود؛ بنابراين، برنامه ششم توسعه قطعا مي‌تواند ناجي جنگل‌هاي زاگرس شود اگر 4راهكار ذيل را مورد توجه جدي قرار دهد:
1- صدور مجوز استخدام حداقل 600نفر جنگل‌بان جهت برقراري اكيپ‌هاي گشت و كنترل در 12استان منطقه زاگرس.
2- طرح كاشت يك ميليارد اصله نهال در طول برنامه ششم در سطح كشور توسط دهياري‌ها، شهرداري‌ها، ادارات كل منابع طبيعي، حفاظت محيط‌زيست و سازمان‌هاي مردم‌نهاد.
3- تدريس واحد‌هاي درسي (نظري و عملي) آموزشي منابع طبيعي و محيط‌زيست در مقاطع ابتدايي و متوسطه آموزش و پرورش.
4- تأمين سوخت‌هاي فسيلي ارزان‌قيمت ويژه مناطق روستايي و روستاهاي حاشيه جنگل.
سيدمحمد قاسمي، فعال منابع طبيعي
- با ادامه روند موجود، 80سال ديگرجنگل‌هاي زاگرس بيابان مي‌شوند
بررسي‌ها نشان مي‌دهد جنگل‌هاي زاگرس با سرعت 1/1درصد در سال در حال انقراض هستند (همشهري شماره 5830). با ادامه اين روند ظرف 70تا 80سال آينده اثري از اين جنگل‌ها باقي نمانده و به كوير تبديل خواهند شد. آنگاه زندگاني، معيشت، فرهنگ و تمدن منطقه غرب كشور با مخاطرات بسيار جدي مواجه خواهد شد. با ظهور اين بحران و مصيبت بزرگ و خانمانسوز، فقر، فلاكت، خشكسالي و گرسنگي حداقل يك‌سوم از خاك كشورمان را خواهد بلعيد. هنوز عرصه‌هاي بسياري از جنگل‌هاي زاگرس باقي و از دستان متجاوزين و غاصبين در امان مانده است. تا اين «تنگنا» باريك است مي‌توان از آن پريد و جنگل‌هاي زاگرس را نجات داد. چند سال ديگر، اين «تنگنا» عريض و طويل شده و ديگر پريدن از آن غيرممكن خواهد شد؛ بنابراين تا فرصت باقي است بايد اقدامي عاجل صورت پذيرد و تدبيري هوشمندانه انديشيده شود.
نظر شما