اين ويدئوي حدودا ۳۰ ثانيه‌اي، پزشكان و پرستاران را حين بخيه زدن به يك مادر روي تخت بيمارستان نشان مي‌دهد. هر كدام از پرسنل اتاق عمل يك كار حياتي براي بيمار انجام مي‌دهند ولي درست در ثانيه‌هايي كه بايد فرايند زايمان سزارين هر چه سريع‌تر انجام شود، همگي خشكشان زده است. دست پزشك خوني است، يكي آمپول را آماده مي‌كند، ديگري وقايع را يادداشت مي‌كند و در آخر دوربين كه در حال گردش روي همه عوامل صحنه هستند، روي نوزادي كه تن به اين چالش خطرناك نداده و صداي گريه‌اش در پس زمينه فيلم مي‌آيد، متوقف مي‌شود.
اين حركت آنقدر تكان‌دهنده بود كه حتي برخي از بدنه جامعه پزشكي را نيز وادار به واكنش كرد. به‌طور مثال، يك پزشك جراح انتشار چنين فيلمي را بي‌شرمانه خواند و گفت: اگر كسي فقط يك‌بار سروكارش به اتاق عمل افتاده باشد و يا از دوستان و آشنايانش كسي به اتاق عمل رفته باشد مي‌داند پروسه عمل جراحي به هيچ وجه توقف‌پذير نيست و انتشار چنين ويدئويي به اعتبار جامعه پزشكي آسيب مي‌رساند و دود آن قطعا به چشم مردم مي‌رود.
با اين حال، عباس زارع نژاد، مسئول روابط عمومي وزارت بهداشت، در ساعات اوليه، اين فيلم را ساختگي و نمايشي دانست و گفت: در اتاق عمل ثانيه‌ها تعيين‌كننده است و پرسنل بايد تمام تمركزشان براي حفظ جان بيمار باشد. احتمالا اين برنامه كارگرداني شده و اصلا بيماري در كار نيست و همانطور كه پيداست مانيتور اتاق عمل خاموش است و مشخص است همه در حال فيلم بازي كردن هستند و اصلا جراحي انجام نمي‌شود. البته اصل موضوع مورد نقد است و محيط‌هاي درماني اصلا جاي اين رفتارها نيست و كسي نبايد از اين فضاها براي انجام اين برنامه‌ها استفاده كند.
اين نخستين باري نيست كه جامعه پزشكي به‌دليل خطاي بخش كوچكي از اعضاي خود مجبور به پاسخ شده است. پيش از اين ماجراي سلفي گرفتن دانشجويان پزشكي و غيرپزشكي در اتاق‌هاي تشريح نيز كار دست جامعه پزشكي داده بود. سال گذشته عده‌اي از دانشجويان اكثرا غيرپزشكي با اجساد اتاق‌هاي تشريح عكس گرفته و آن را در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر كردند. اگر چه وعده داده شد كه با اين افراد برخورد انضباطي خواهد شد، ولي هيچگاه خبري از نحوه برخورد با متخلفان منتشر نشد.
سال گذشته معاون آموزشي وزارت بهداشت همه دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور را ملزم به نهادينه‌سازي اخلاق حرفه‌اي و حفظ كرامت اجساد در آموزش‌هاي باليني كرد. براساس دستور‌العملي كه سال‌هاست در ابتداي دوره آموزشي به دانشجويان و پرسنل آموزشي ارائه مي‌شود لازم است در نخستين جلسه دروس و كارورزي‌هاي مرتبط به‌ويژه درس آناتومي، آسيب‌شناسي و پزشكي قانوني، ملاحظات اخلاقي و حرفه‌اي آموزش روي جسد انسان توسط استادان مربوطه يادآوري و تأكيد شود. هرگونه عكسبرداري و فيلمبرداري از اجساد اعم از اجسادي كه در دروس فوق‌الذكر استفاده مي‌شوند و نيز اجساد بيماران فوت شده توسط دانشجويان، كاركنان و استادان در محيط‌هاي آموزشي باليني و غيرباليني (پايه) مطلقاً ممنوع است. در مواردي كه تصوير برداري جنبه آموزشي دارد، با مجوز مدير گروه و به‌نحوي كه به هيچ عنوان هويت فرد قابل شناسايي نباشد مي‌توان نسبت به تصويربرداري اقدام كرد كه در اين مورد انتشار تصاوير مورد نظر فقط توسط دانشگاه مجاز بوده و استفاده از آنها تنها به موارد آموزشي محدود خواهد بود و اين تصاوير به هيچ وجه نبايد در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شود.
با وجود انواع مرام‌نامه‌ها و دستور‌العمل‌ها به‌نظر مي‌رسد پاشنه آشيل نظام سلامت، نظارت بر مراكز درماني و آموزشي است. سازمان نظام پزشكي اگرچه هر از گاهي آمارهايي مبني بر محكوميت پزشكان ارائه مي‌دهد اما به گفته مسئولان نظام پزشكي حدود 45تا 47درصد پرونده‌هاي شكايت به تبرئه پزشك مي‌انجامد. اطلاع‌رساني در اين زمينه بسيار محدود و فاقد جزئيات است. در موارد معدودي ازجمله پرونده عباس‌كيارستمي متخلف به مجازات حداقلي مانند محروميت سه ماهه از طبابت محكوم مي‌شود. عده‌اي اين ضعف را در پزشك بودن ناظران بر پزشكان مي‌دانند. طريقت‌منفرد وزير اسبق بهداشت در اين‌باره گفت: بيشترين حق را مصرف‌كننده در ساختار نظام سلامت دارد كه متأسفانه جايگاهي براي آن تعريف نشده، مقصر اين كار نيز ساختار ماست كه مشابهي در دنيا ندارد.ساختار معيوب است، نظرات از كميسيون بهداشتي بيرون مي‌آيد كه متشكل از پزشكان است، در وزارتخانه توسط پزشكان اجرا و توسط همان‌ها نظارت مي‌شود و بعد درصورت خطا، پزشكي قانوني به آن رسيدگي مي‌كند. سيستم دست پزشكان است. پس بيهوده انتظار داريم كه سيستم مدافع حقوق پزشكان نباشد.
چالش مانكن، پديده نوظهوري است كه با گسترش فضاي مجازي به تازگي، باب شده و در آن افراد بدون حركت و ثابت درهرحالتي كه هستند مي‌ايستند و يك نفر اين اين حالت را فيلمبرداري مي‌كند. البته معمولاً اين رويداد با يك آهنگ خارجي خاص كه در پس‌زمينه پخش مي‌شود همراه است. چالش مانكن كه با يك هشتگ در رسانه‌هاي اجتماعي توييتر و اينستاگرام استفاده مي‌شود، از مدرسه‌اي در فلوريداي آمريكا شروع شده و جامعه جهاني رويكرد‌هاي مختلفي به‌آن داشته‌اند. بخشي آن را به طنز گرفته و در استاديوم‌هاي ورزشي يخ زدند و عده‌اي به‌آن نيز آن را به اتاق‌هاي جراحي بردند. حال بايد ديد نظارت وزارت بهداشت بر اين اتاق‌ها و چالش‌ها - هرچند به زعم مسئولان ساختگي- به كجا خواهد رسيد.
نظر شما