قانون تنظيم جمعيت ايران مصوب سال 1372است؛ قانوني كه با وجود هشدارهايي كه بعضا درباره تبعات اجراي آن داده ميشد، بهطور مستمر تا سال 1384پيگيري شد و از سال 1390نيز بهطور رسمي تغيير كرد. سالها بعد از اجراي سياستهاي كاهش جمعيت و تبليغ رسمي شعارهايي مانند «بچه كه عمر و نفسه/ يكي خوبه، دو تا بسه» و ارائه خدمات رايگان پزشكي در اين زمينه، براي نخستين بار اين محمود احمدينژاد رئيسجمهور وقت بود كه بهطور رسمي نسبت به تبعات خطرناك سياست كنترل جمعيت هشدار داد.پس از آن در سال 1390رهبر معظم انقلاب با اعلام اينكه هرگونه كنترل جمعيتي بايد پس از رسيدن جمعيت كشور به 150ميليون نفر اعمال شود، اعلام كردند جمعيت كشور بلاشك بايد افزايش يابد.به اين ترتيب باتنظيم سياستهاي كلان اين حوزه، مجلس نيز مصوباتي در اين زمينه داشت تا رويكردها به موضوع جمعيت نسبت به سالهاي گذشته بهطور كلي تغيير كند.اما حالا مشكل اصلي فرهنگ و باوري است كه در اين سالها در بين مردم شكل گرفته و تغيير آن دشوار بهنظر ميرسد.جمعيت شناسان درباره منفي شدن رشد جمعيت در كشور و حتي متوقف شدن آن هشدار ميدهند.
- در مرز هشدار
از نظر سازمان بهداشت جهاني اگر نرخ باروري در كشوري به زير ۲ برسد يك تهديد سلامت محسوب ميشود. محققان نيز ميگويند اگر نرخ باروري در جامعهاي به كمتر از 1.2درصد برسد، بهتدريج جمعيت آن جامعه كم ميشود. اين در حالي است كه نرخ باروري كشور در سال 90به عدد 1.29درصد رسيد و اين يعني احساس خطر.
در خبر نخستين شماره همشهري اعلام شده بود كه نرخ رشد جمعيت تهران نسبت به سال قبل (1370) 2تا 3 برابر اين رقم بوده اما اشارهاي به جمعيت پايتخت در آن سال نشده است. با وجود اين اطلس كلانشهر تهران، اين عدد در سال 71را 6.5ميليون نفر اعلام كرده است.حالا پس از آن سالها، براساس اعلام سازمان ثبت احوال كشور به خبرنگار همشهري، رقمي در حدود 12ميليون و 800هزار نفر از جمعيت 80ميليوني كشور در استان تهران زندگي ميكنند.
- كاهش نرخ جمعيت فعال
مقايسه آمارهاي سالانه نشان ميدهد كه هرم سني جمعيت كشور به سمت سالخوردگي پيش ميرود؛ بهگونهاي كه در سال 1430، معضلاتی همچون كاهش نرخ جمعيت فعال، افزايش بازنشستگان، بالا رفتن هزينههای سلامت و ... دامن كشور را ميگيرد.
اگر يافتههاي حاصل از سرشماريها را به آينده تعميم دهیم مشخص میشود كه طي سالهاي 1385 تا 1430 هرم جمعیتی به سمت پيرتر شدن پيش میرود؛به بيان ديگر، نسبت جمعيت 15 تا 40 ساله به سوی هرم 45 تا 70 سال سوق پیدا میكنند. اوايل دهه 1400 هجري شمسي، جمعيت ايران رو به سالمندي خواهد رفت و به اين ترتيب در اوايل دهه 1420 كشور با سونامي جمعيت سالمند روبهرو خواهد شد. نتايج يك تحقيق ديگر نيز نشان ميدهد، با شرايط كنوني جمعيت كشور به حدود 90ميليون نفر در سال 1430 خواهد رسيد. از سوی ديگر ميانگين سني جمعيت ايران در اين دوره 34 ساله، نزديك به 30درصد رشد خواهد داشت درحاليكه رشد جمعيت سالمند 400درصد خواهد بود.
- تعويض شناسنامه 20روزه
ثبت احوال در سال 71زمان لازم براي تعويض شناسنامه در تهران را 5روز اعلام كرده بود اما بعد از گذشت 25سال اين كار دستكم 2هفته طول ميكشد. اين البته زمان اعلام رسمي از سوي ثبت احوال است، درحاليكه گاهي تا 40روز هم بايد صبر كرد. صدور كارت ملي هوشمند هم گاهي تا 4ماه به طول ميانجامد.
نظر شما