تهران سبزترین کلانشهر ایران

در يك دهه گذشته شهرهاي بزرگي مثل تهران، مشهد و اصفهان و ديگر شهرهاي بزرگ كشور در توسعه فضاي‌هاي فراغتي ازجمله بوستان‌هاي درون‌شهري گام‌هاي مهمي برداشته‌اند؛ به‌گونه‌اي كه تهران در يك دهه گذشته رشدي 85درصدي در توسعه فضاي سبز شهري را داشته است.

اصفهان نيز بعد از تهران با رشد 50درصدي در توسعه سرانه فضاي سبز دومين شهر كشور محسوب مي‌شود. مشهد نيز با رشد 40درصدي در توسعه فضاي سبز، سومين شهر كشور در احداث بوستان‌ها و فضاي سبز شهري بوده ‌است. به گزارش همشهري، متوسط سرانه فضاي سبز عمومي شهري كشور از حدود 6متر در سال 1373به 7/3مترمربع در سال 1375رسيده است. حدود 75درصد فضاهاي سبز شهري در 6استان تهران، اصفهان، خراسان‌رضوي، كرمان، فارس و خوزستان قرار دارند. درحالي‌كه نزديك به 56درصد جمعيت شهرنشين كشور دراين استان‌ها ساكن هستند.

• مشهد سومين شهر كشور

جمعيت مشهد در سال 1385بالغ بر 2ميليون و 427هزار و 316نفر بوده است كه در 43ناحيه، 12منطقه شهري و يك منطقه ثامن زندگي مي‌كرده‌اند. وسعت كل فضاي سبز شهر مشهد در حدود 22ميليون و 300هزار مترمربع بوده و سرانه فضاي سبز شهري نيز 9.2مترمربع بوده است. در عرض كمتر از 10سال توسعه فضاي سبز شهري مشهد باعث شده است اين شهر به سرانه بالاي استاندارد يعني 12متر برسد. با وجود آنكه سرانه استاندارد فضاي سبز كشور به ازاي هر شهروند 12مترمربع محسوب مي‌شود، اما به‌دليل اقليم شهرهاي مختلف اين سرانه قابل تغيير است. ولي مشهد به‌عنوان دومين كلانشهر كشور از سال‌93 توانست سرانه فضاي سبز خود را به استاندارد تعريف شده برساند. سرانه فضاي سبز شهري در سال 85 يعني يك دهه پيش، تقريبا 9.2مترمربع بود. يعني 3متر كمتر از استاندارد كشور. سرانه فضاي سبز جنگلي و كمربند سبز يا همان فضاي سبز برون‌شهري در مشهد در سال 85 در حدود 4متر بود كه اين رقم به‌تدريج افزايش يافت و بالاخره در سال‌91 به حدود 5.29مترمربع و در سال 92در حدود 5.62مترمربع و در سال 93به 5.93مترمربع رسيد.

• اصفهان، بحران بيابان‌زايي و زاينده‌رود

در طول يك دهه گذشته اقدامات در افزايش سرانه فضاي سبز شهري در اصفهان انجام شده است. بررسي سرانه فضاي سبز شهر اصفهان طي يك دهه گذشته نشان مي‌دهد كه اين شهر تا پيش از سال 90 روند رو به رشدي داشته است. اما با خشك شدن تدريجي رودخانه زاينده‌رود سرانه‌ فضاي سبز اين شهر نيز كاهش قابل توجهي يافته است. در يك مورد عجيب براي نخستين‌بار كلانشهر اصفهان طي 3سال پياپي شاهد كمتر شدن سرانه فضاي سبز شهري بوده است. در واقع علاوه بر خشك شدن زاينده‌رود، روند بيابانزايي و شايد هم توسعه ساخت‌وساز باعث شده روند توسعه فضاي سبز در اين شهر متوقف شود و حتي عقب‌گرد داشته باشد. اصفهان الگوي مناسبي در توسعه سرانه فضاي سبز در دهه‌80 بود اما با آغاز دهه‌90روند توسعه فضاي سبز متوقف شد و اين شهر به‌تدريج مسير رو به رشدش را از دست داد. اصفهان يك دهه پيش يعني در سال 1385سرانه فضاي سبز درون‌شهري‌اش در حدود 11.8متر مربع و سرانه فضاي برون‌شهري‌‌اش نيز در حدود21مترمربع بود. روند توسعه فضاي سبز درون شهري در اين شهر رشد قابل توجهي يافت و حتي به 18.4متر رسيد. اما به‌تدريج طي سال گذشته 17/8 متر رسيده است.

• تهران و رشد85درصدي سرانه فضاي سبز

سرانه فضاي سبز شهري تهران تا نيمه دهه 80كمتر از 8.5مترمربع بود. در واقع با وجود تلاش‌هاي گسترده مديران شهري طي سال‌هاي پس از انقلاب، پايتخت نتوانسته بود به سرانه مناسبي در فضاي سبز شهري دست پيدا كند. حتي الگوي توسعه فضاي سبز شهري به اندازه پلاك‌هاي مسكوني در جاي‌جاي شهر در اوايل دهه‌80 باز هم نتوانست اين شهر را سبز جلوه دهد. اما از نيمه دهه‌80 تلاش براي توسعه فضاي سبز شهري و برون‌شهري افزايش يافت و بعد از گذشت تقريبا يك دهه تهران الان به سرانه بالاتر از استاندارد كشور دست يافته است. بيش از 2هزار و 200بوستان شهري در اين سال‌ها احداث شده، بوستان‌هاي جنگلي درون‌شهري زيادي به بهره‌برداري رسيده و افزايش سرانه فضاي سبز شهري در اين شهر را سبب شده‌است. طي يك دهه گذشته تهران توانست به رشد 85درصدي در توسعه فضاي سبز و افزايش سرانه دست پيدا كند.

• بهره‌برداري از 77هكتار پارك بانوان در تهران

4بوستان بهشت مادران، شهربانوان (بوستان ولايت)، بوستان مادر قائم (بوستان نرگس) و بوستان پرديس بانوان به‌عنوان بوستان‌‌هاي بانوان در تهران طي يك دهه گذشته با مساحت 77هكتار به بهره‌برداري رسيده است. شوراي اسلامي شهر تهران در 20مرداد 1382طرح يك فوريتي احداث و ايجاد بوستان‌هاي ويژه بانوان را به تصويب رساند كه اين مصوبه 5سال بعد يعني در 22ارديبهشت‌ماه سال 87به اجرا درآمد و نخستين بوستان بهشت مادران به مساحت 20هكتار در بزرگراه رسالت به بهره‌برداري رسيد. امروز و در آستانه 7هزارمين شماره روزنامه همشهري، خبر «فعاليت بوستان‌ ويژه بانوان به مساحت 70هكتار» در واقع نه استفاده زوج و فرد از فضاي فراغتي است، بلكه 77هكتار بوستان اختصاصي بانوان در تهران در حال خدمات‌رساني به بانوان تهراني است.