سعود الفیصل در گفتگو با مجله میدل ایست اکونومیک دایجست ادعا کرد که ایران از این طرح بهعنوان یک ایده جالب نام برده و قرار است در روزهای آینده پاسخ خود را مبنی بر موافقت یا مخالفت با آن اعلام کند.
طرح مذکور که از تاسیس نهادی با مشارکت کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای ارائه اورانیوم غنی شده به ایران صحبت می کرد در ابتدایی ترین دقایق مطرح شدنش با مخالفت روسیه روبهرو شد.
سعود الفیصل در گفتوگوی خود با میدل ایست اکونومیک ضمن اینکه ایده کشور متبوعش را بهعنوان راهکار حل موضوع اصلی تنش میان غرب و ایران خواند اما اشاره ای هم داشت بر اینکه آمریکا در این طرح هیچ مشارکتی ندارد.
ایده عربستان مبنی بر تشکیل کنسرسیومی که مطابق با نیازها، اورانیوم غنی شده را توزیع میکند و برای هر نیروگاه مقدار لازم اورانیوم فراهم میکند و عدم استفاده از اورانیوم غنی شده در تسلیحات هستهای را تضمین میکند مورد ارزیابی کارشناسان داخلی قرار گرفته و با واکنش هایی همراه بود.
فیصل که روز پنجشنبه گذشته در سفر به انگلیس این پیشنهاد را مطرح کرده و گفت: ما بر این باوریم که این کار در کشوری بیطرف بهعنوان مثال سوییس انجام شود.
در واقع کارشناسان معتقدند این طرح بدان دلیل از سوی عربستان پیش کشیده شده است که این کشور چندان در برابر اتفاقات جهان اسلام و عرب موضع انفعال ندارد.
ایران، محل تشکیل کنسرسیوم
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه کشورهایی میتوانند در کنسرسیوم مشارکت کنند که خود دارای فناوری هستهای باشند، تأکید کرد: درصورتی این کنسرسیوم میتواند شکل بگیرد که محل آن در جمهوری اسلامی ایران باشد.
علاءالدین بروجردی در گفتوگو با فارس با اشاره به طرح عربستان مبنی بر تشکیل کنسرسیومی برای تأمین اورانیوم غنی شده در خارج از منطقه خاورمیانه گفت: جمهوری اسلامی ایران خود جزء پیشنهاد دهندگان اصل تشکیل کنسرسیوم در بالاترین سطح بوده تا با مشارکت بقیه کشورهای دیگر که دارای توانمندی غنیسازی هستند چنین امری در جمهوری اسلامی ایران انجام شود.
وی افزود: بهنظر من کشورهایی میتوانند در یک چنین کنسرسیومی شرکت کنند که خودشان دارای فناوری هستهای باشند.
نماینده بروجرد افزود: اما اینکه ایران در این طرح مشارکت داشته باشد باید بگویم ما در حال حاضر هم این مشارکت را داریم و جزء سرمایهگذاران و سهامداران طرح عظیم اوردیف غنیسازی اورانیوم در فرانسه هستیم و دهها سال است که یک میلیارد دلار در این طرح سرمایهگذاری کردیم لذا بحث مشارکت در طرحی که در خارج از مرزها سالهاست عملی شده است.
پاسخ ضعیف به فشار افکار عمومی
علی آقا محمدی با اشاره به اینکه طرحی که داده شده بیشتر یک طرح رسانه ای است و نمیتوان با قطعیت درباره آن اظهار نظر کرد گفت: طرح عربستان مبنی بر تشکیل کنسرسیومی خارج از منطقه خاورمیانه در مقابل سؤالاتی که در جهان اسلام و عرب وجود داشته پیش کشیده شده است و آن سؤال این بوده که در حالی که حقوق یک کشور اسلامی در حال پایمال شدن است و این تضییع حقوق مقدمه پایمال شدن حقوق سایرین هم هست چطور ممکن است هیچ واکنش و جوابی از سوی سایر کشورهای اسلامی دیده و شنیده نشود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: عربستان ایده خود را به خاطر گریز از آن فشاری مطرح کرده است که از سوی افکار عمومی مطرح بوده و این کشور را مورد بازخواست قرار می داده که چرا در مقابل تضییع شدن حقوق یک کشور اسلامی حالت انفعال دارد؟
وی با تاکید بر اینکه این طرح از سوی کشوری مطرح شده که سخنگوی غربیها در خاورمیانه است افزود: چگونه ممکن است که کنسرسیومی برای تامین اورانیوم مورد نیاز کشورهای یک منطقه تشکیل شود ولی مقر آن خارج از منطقه باشد.
پیشنهاد کهنه
مخبر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز طرح عربستان مبنی بر تشکیل کنسرسیومی برای غنیسازی اورانیوم در خارج از منطقه خاورمیانه را پیشنهاد جدیدی ندانست و گفت: این پیشنهاد کاملا مبهم است و نیازمند گفتوگوهای زیادی در عرصه جهانی است.
کاظم جلالی با اشاره به پیشنهاد کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به ایران درباره ایجاد کنسرسیومی برای تأمین اورانیوم غنی شده مورد نیاز تهران در یک کشور بیطرف در خارج از خاورمیانه گفت: این طرح هنوز به شکل رسمی مطرح نشده است و آنچه در رسانهها مطرح شده مبنی بر تشکیل کنسرسیوم پیشنهاد جدیدی نیست و برخی از کشورها از جمله روسیه نیز این بحث را در گذشته مطرح کرده بودند.
وی پیشنهاد عربستان برای تشکیل کنسرسیوم را پیشنهاد کاملا مبهمی دانست و تصریح کرد: این پیشنهاد نیازمند این است که در عرصه جهانی گفتوگوهای زیادی صورت گیرد تا مفهوم کنسرسیوم مشخص شود.
وی در پایان تصریح کرد: البته اینکه کشورهای در حال توسعه با تشکیل کنسرسیومهایی با هم همکاری بکنند و از توانمندیهای خودشان به شکل جامعی استفاده کنند میتواند زمینه یک نوع همگرایی را در بین کشورهای در حال توسعه ایجاد کند.
صلاحیت ایران
رسول موسوی نیز با اشاره به پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم غنیسازی میان کشورهای عربی در کشوری بیطرف گفت: اگر این پیشنهاد صلاحیت ایران در انجام غنیسازی در خاک خود را زیر سؤال ببرد، مورد پذیرش مردم و نخبگان ایران نخواهد بود.
این کارشناس مسایل بینالملل در گفتوگو با ایسنا درخصوص پیشنهاد عربستان برای تشکیل کنسرسیوم مشترک غنیسازی میان کشورهای عربی در کشوری بیطرف، گفت: تمام تلاش ایران و پافشاری بر مواضعش برای آن است که نشان دهد ایران کشوری صالح و دارای صلاحیت برای داشتن فناوری صلح آمیز است.
وی افزود: پیشنهاد غنیسازی در کشوری بیطرف یا هر کشور ثالث دیگری این پیام را دارد که ایران صلاحیت انجام این کار را در خاک خود ندارد، اما اگر پیشنهادی نشان دهنده سهم و مشارکت ما باشد و صلاحیتمان را تأیید کند، قابل بررسی است.
تیر خلاص
عضو کمیسیون امنیت ملی گفت: پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم در خارج از خاورمیانه برای تأمین اورانیوم غنی شده تیر خلاص محترمانه به چرخه سوخت صلح آمیز ایران است.
رضا طلایی نیک، تصریح کرد: مواضع اخیر برخی از مقامات کشورهای منطقه نوعی هماهنگی پشت پرده با آمریکا را در تشدید فشارهای علیه ایران نشان میدهد.