اين درحالي است كه حدود 60درصد استحصال آب باران در كشور و نفوذ آن به زمين توسط مراتع انجام مي‌شود و معيشت 916هزار خانواده متكي به مرتع است.
مهندس ابوالفضل ياوري در گفت‌وگو با همشهري، سهم مراتع متراكم (با پوشش گياهي بيش از 50درصد) و مراتع نيمه‌متراكم (با پوشش 26 تا 50درصد) كشور را نيز به‌ترتيب 7.2ميليون و 24.4ميليون هكتار عنوان كرد و گفت: فقط 8.5درصد از مراتع كشور را مراتع متراكم تشكيل مي‌دهد كه بر اين اساس، ضروري است مراتع كشور با توجه به نقشي كه در استحصال آب دارند بيش از گذشته مورد توجه قرار گيرند.
اين مقام مسئول در سازمان جنگل‌ها و مراتع، مهم‌ترين عامل تخريب مراتع كشور را دام مازاد در عرصه‌هاي مرتعي اعلام كرد و گفت: هم‌اكنون 83ميليون واحد دامي در مراتع كشور وجود دارد؛ اين درحالي است كه ظرفيت مجاز دام در مراتع كشور براساس ميانگين توليد علوفه 10ساله، 31ميليون واحد است.
ياوري از شرايط اقليمي به‌ويژه خشكسالي‌هاي پي‌درپي به‌عنوان دومين عامل تخريب مراتع كشور نام برد و گفت كه شرايط نامساعد اقليمي باعث تغيير كمي و كيفي در پوشش مراتع شده است. تخريب اراضي مرتعي و تبديل آن به ديمزارهاي كم‌بازده سومين عامل تخريب مراتع كشور است كه به گفته وي، سازمان جنگل‌ها با طرح دعوي عليه متخلفان در محاكم قضايي اين تخريب‌ها را با جديت پيگيري مي‌كند.
- كمبود اعتبار، بزرگ‌ترين مانع حفاظت از مراتع
مديركل دفتر مراتع سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور درباره ارزش‌هاي مراتع هم تصريح كرد: سالانه 10.7ميليون تن علوفه خشك در مراتع كشور توليد مي‌شود؛ البته طي يك دهه اخير به‌دليل تخريب‌هاي انساني و چراي دام اين ميزان به 9ميليون تن كاهش پيدا كرده است كه ارزش آن 7 هزار و 500 میلیارد تومان برآورد مي‌شود. ياوري اما ارزش بازاري مراتع را 25درصد عنوان كرد و گفت كه 75درصد ارزش مراتع كشور غيربازاري است كه براساس محاسبات انجام شده حدود 4برابر قيمت توليد علوفه است. اين ارزش شامل ارزش‌هاي زيست‌محيطي مثل جلوگيري از فرسايش خاك و شكل‌گيري كانون‌هاي گردوغبار داخلي، تثبيت و نفوذ آب به مخازن و سفره‌هاي زيرزميني، توليد اكسيژن، ارزش تفرجگاهي، تعليف حيات وحش و پرورش زنبور عسل است.
وي عمده‌ترين مشكلات سازمان متبوع خود براي حفاظت از مراتع كشور را كمبود منابع مالي اعلام كرد و گفت: باهدف جلب مشاركت جوامع بومي، تاكنون براي 33ميليون هكتار مرتع، طرح تهيه و 21ميليون هكتار آن براي اجراي اين طرح‌ها واگذار شده است. اين طرح‌ها با توجيه اقتصادي و طرح‌هاي تلفيقي مرتبط مانند توسعه كشت گياهان دارويي، پرورش زنبور عسل و گردشگري تهيه شده است.
ياوري، طرح كنترل پروانه چرا و كوچ را يكي از طرح‌هاي مديريت پايدار مراتع كشور دانست و خاطرنشان كرد: براي اجراي طرح مديريت پايدار مراتع، سالانه به اعتباري حدود 80ميليارد تومان نياز داريم؛ اين درحالي است كه كل اعتبار مصوب طرح ملي مديريت پايدار مراتع در سال گذشته 7.5ميليارد تومان بود كه از اين ميزان تنها حدود 3ميليارد آن تخصيص داده شد. در بودجه سال96 هم 200ميليارد تومان اعتبار درخواست كرديم؛ درحالي‌كه در لايحه بودجه96 فقط 7ميليارد تومان اعتبار براي مراتع پيش‌بيني شده است.
وي گفت: تاكنون 84 ميليون هكتار از كل عرصه‌هاي 94ميليون هكتاري مراتع كشور مميزي شده است (مالكيت دولت در اين عرصه‌ها محرز شده) و عمليات مميزي 10ميليون هكتار باقيمانده با احتساب تجديد مميزي 16ميليون هكتار مرتعي كه مربوط به تعهدات قبل از سال 58 است به 30ميليارد تومان اعتبار نياز دارد.
نظر شما