یکی از مشخصههای اصلی فصل پاییز تغییر رنگ برگ درختان و ریخته شدن آنهاست.
برگ را میتوان اندام پهن و سبز رنگی دانست که عمدهترین وظیفه آن تعرق، تعریق، فتوسنتز و تنفس است. اما با نزدیک شدن زمان خواب گیاه بیشتر این فعالیتها در اغلب گیاهان به حداقل میرسد و زمان آن میرسد که گیاه خود را برای شرایط سخت زمستان آماده کند و ضمن ذخیرهسازی انرژی، مصرف آن را به حداقل برساند.
البته ریزش برگ در درختان پهن برگ باعث میشود تا شاخهها راحتتر سنگینی برف و یخ زمستان را تحمل کنند.
در پاییز هنگامی که هوای سرد موجب کاهش فرآیندهای حیاتی میگردد فعالیت برگ و تهیه مواد غذایی برای گیاه به پایان میرسد. به بیان سادهتر اینکه اجزای دستگاه کارخانه برگ پیاده میشوند، کلروفیل به مواد متنوعی که از آنها ترکیب یافته تجزیه میشود و مواد غذایی قابل دسترس به منظور ذخیرهسازی برای استفاده در بهار به تنه درخت منتقل میشود.
اما طبیعت قوانین خودش را دارد و گیاه سعی میکند حتی کوچکترین انرژی را از دست ندهد. در این فرایند تجزیه طبیعی آنچه که در حفرههای سلولی برگها باقی میماند نوعی ماده آبکی است که در آن مقداری قطرات چربی، بلور و تعداد معدودی اجسام زرد رنگ که به شدت نور را منکسر میکنند وجود دارد که عامل زرد شدن رنگ برگها در پاییز هستند.
غالبا میزان قند در برگها بیش از آن است که بتواند به سرعت به درون درخت منتقل شود. در این حالت ترکیب شیمیایی آن با سایر مواد، رنگهای متنوعی را بوجود میآورد.
جدا شدن برگ از درخت خود فرآیند بسیار پیچیدهای است. در نقطهای که دمبرگ به تنه چسبیده لایهای از سلولهای خاص رشد میکنند و برگ را جدا میکنند. این لایه سلولی به شکل آجر در سراسر عرض پایه دمبرگ رشد میکند و سبب تجزیه جزئی دیواره سلول یا تیغه میانی میشود و سلولها بدین ترتیب از هم جدا میشوند و سنگینی برگ و یا وزش باد برگ را از درخت جدا میکند.
برگهای ریخته شده هنوز هم مقداری انرژی ذخیره شده دارند و چرخه طبعیت اجازه نمیدهد که این انرژزی هم به هدر رود. برگ مقدار زیادی نیتروژن و فسفر دارد که باید به طبیعت برگردد که این عمل در تجزیه برگ در خاک صورت گرفته و این مواد به خاک بر میگردند تا دوباره برای تغذیه گیاه استفاده شود.
شاید شماه هم دوست داشتید به این چرخه کمکی کرده باشید و از برگهای ریخته شده گیاهان خانگیتان کمپوست بسازید اما باید بدانید که چطور در خانه کمپوست تولید کنیم؟
اما دلایلی هم وجود دارد که گیاهان متوجه آمدن بهار میشوند که میتوانید آنها را اینجا ببینید.
بد نیست بدانید که افسانههایی از خزان گیاهان هم وجود دارد در مناطقی از هند تغییر رنگ برگها در پاییز را شکار دب اکبر توسط شکارچیان آسمانی میدانند. رنگ قرمز از خون شکار است و رنگ زرد نیز بر اثر چربیی که به هنگام پخت گوشت آن توسط شکارچیان بر روی درختان پاشیده شده به رنگ زرد درآمدهاند.