همه در حيرت و سرگشتگي به‌سرمي‌برند كه كجاي كار اشتباه بوده است، چرا چنين وضعي پديد آمد و چه بايد كرد. سرگشتگي‌هاي اجتماعي مي‌تواند البته مفيد باشد؛ آنگاه كه ما را به سرچشمه‌هاي پيدايي اين بي‌نظمي‌ها رهنمون شود. در عين حال اين سرگشتگي‌ها مي‌تواند نوعي احساس بي‌دفاعي و ناامني اجتماعي را نيز گسترش دهد؛ اين احساس كه كارها هميشه به‌هم‌ريخته است، هميشه همينطور مي‌شود، كاري نمي‌شود كرد و عباراتي نظير آن. اينجاست كه كلماتي مثل تقدير و سرنوشت به ميان مي‌آيد و نوعي بي‌عملي و انفعال را توصيه مي‌كند. اين روزها، لحظه ورود امام (ره) به ايران را بارها در فيلم‌هاي زمان انقلاب مي‌بينيم. درآن روز اين خود مردم بودند كه خيابان‌ها را تميز مي‌كردند، زباله‌ها و اشياي سوخته در خيابان را جمع مي‌كردند، جارو مي‌كردند و آب مي‌پاشيدند.
اين نهايت مشاركت مردم هنگامي است كه تلاش مي‌كنند بي‌نظمي‌هاي اجتماعي را بفهمند و تا آنجا كه ممكن است به حل آنها كمك كنند. اين آرمان متعالي هر جامعه‌اي است كه به چنين حالاتي دست يابد كه حس همبستگي و اتحاد درون همه موج مي‌زند. اما در سوي ديگر، ممكن است حالتي از بي‌تفاوتي و انفعال رشد كند كه ديگر هيچ‌كس حاضر نيست حتي جلوي پايش را تميز كند و هر چيزي را به «ديگري» حواله مي‌كند و اصولا «ديگري»اي وجود ندارد. زيرا همه ديگران چون ما هستند و هنگامي‌كه پاي اين «ديگري» نامعلوم كه وجود هم ندارد پيش مي‌آيد، اوج انفعال و بي‌مسئوليتي اجتماعي است. وقايع و حوادث امسال (آخرينش پلاسكو) شوك بزرگي را بر مردم وارد كرد؛ شوكي كه بايد مانع از آن شد كه حس انفعال و دلسردي اجتماعي را سبب شود. بيش از هر چيز در اين مواقع نياز به گفت‌وگو با مردم داريم.
نياز داريم كه مردم اندكي نگراني‌هاي خود را بيان كنند و اگر نمي‌توانيم به سرعت اين نگراني‌ها را برطرف كنيم، حداقل مي‌توانيم بار‌شان را سبك كنيم. در اين جور مواقع بيش از هر چيز نياز است كه در رسانه‌هاي جمعي با مردم درباره نگراني‌هايشان صحبت شود تا بتوان بار نگراني‌هاي اجتماعي را كاهش داد. اگر اين بار نگراني تخليه نشود، نوعي سرگشتگي اجتماعي پديد خواهد آمد. رشد سرگشتگي اجتماعي از مردم شهرونداني منفعل و بي‌حال و حوصله خواهد ساخت كه ديگر در مواقع ضروري نمي‌توان رويشان حساب كرد. جامعه ما با همه مشكلاتي كه دارد نبايد به حالت انفعال دچار شود، اين جامعه جوان است و دشمنان بسيار دارد. اين تضادهاي اجتماعي آن چيزي است كه مي‌تواند به نظام اجتماعي ما آسيب برساند. هنگامه پيروزي انقلاب اسلامي است؛ يك‌بار ديگر به آرمان‌هاي ابتداي انقلاب بنگريم و از آن روح اهورايي مدد گيريم.
نظر شما