بايد درنظر داشت وقتي تالابي خشك مي‌شود در واقع سطح خاك خشك مي‌شود ولي رطوبت زير خاك براي چند سال پايدار است. مشكل اما زماني آغاز مي‌شود كه خشكي تداوم داشته باشد و باعث حذف رطوبت از پروفيل خاك شود؛ اين اتفاق نامباركي است كه در دشت خوزستان و در اراضي كشور‌هاي همجوار خوزستان رخ داده و باعث حذف رطوبت از پروفيل خاك شده است. تخريب پوشش گياهي، قطع درختان و درختچه‌ها، تبديل مراتع درجه يك به مراتع فقير براثر چراي بي‌رويه دام و رها شدن اين مراتع طي 2 الي 3دهه اخير از ديگر عوامل حذف رطوبت خاك در دشت خوزستان بوده است.
خشك شدن بخش وسيعي از تالاب‌ها در بين‌النهرين عراق نيز خشك شدن 30درصد اراضي تالابي هورالعظيم ازيك سو و ازسوي ديگر تغيير اقليم كه باعث تسريع در خشك شدن رطوبت خاك شده از ديگر عواملي است كه به بروز ريزگردها دامن زده است.توسعه ناپايدار كشاورزي نيز در شكل‌گيري كانون‌هاي بحران گردوغبار داخلي نقش دارد به‌ويژه آنكه در موارد بسياري با احداث سد، حقابه تالاب‌ها صرف توسعه اراضي كشاورزي شده است، بخشي از توسعه ناپايدار كشاورزي شامل ديمزارهاي كم بازده است كه اكنون رها و تبديل به كانون گردوغبار شده است.كاهش نزولات جوي و افزايش دما ناشي از تغييرات اقليم را هم بايد به اين عوامل افزود.
اما افزون برآنچه گفته شد عوامل فرعي هم درشكل‌گيري كانون‌هاي گردوغبار سهيم است ازجمله اين عوامل، اجراي طرح‌هاي عمراني نظير جاده‌سازي و توسعه ميادين نفتي است كه تحت عنوان توسعه در خوزستان و ساير نقاط كشور به اجرا درآمده و باعث به‌هم خوردن پروفيل خاك شده است.
شور شدن اراضي ناشي از زهكش‌هاي متعدد هم از عوامل فرعي بروز گردوغبار است دراين ميان، احداث سد گتوند باعث تشديد شوري خاك منطقه و در نهايت تخريب پوشش گياهي شده است، اين درحالي است كه وقتي خاك شور مي‌شود شوري انسجام خاك را از بين مي‌برد و آن را آماده حركت مي‌كند.
- راهكارها
الف- براي رفع مشكل گردوغبار ناشي از كانون‌هاي داخلي، ضروري است احياي پوشش گياهي در دستور كار قرار گيرد و شرايط لازم براي حفاظت از پوشش گياهي موجود فراهم شود.
ب- عوامل شوركننده اراضي خوزستان نيز مشكل سد گتوند كه يكي از عوامل مهم در شوري اراضي است برطرف شود.
ج- تأمين حقابه تالاب‌ها در اولويت اول قراربگيرد.
نظر شما