فساد سال 95هم به نام صندوق ذخيره فرهنگيان و بانك سرمايه گره خورد. فسادي كه غلامحسين محسني اژه‌اي سخنگوي دستگاه قضا از حجم آن تعجب مي‌كند و مي‌گويد: «من تاكنون اين مقدار تخلف را به‌صورت يكجا در مورد يك بانك نديده ام».
- صندوقي كه يك وزير را قرباني كرد
ايده تشكيل صندوق ذخيره فرهنگيان اواخر سال 1373 به‌وجود آمد. در آن زمان مسئولان وقت آموزش و پرورش با ارائه طرحي براي افزايش قدرت مالي دوران بازنشستگي معلمان و ارتقاي معيشتي و رفاه فرهنگيان به‌دنبال تشكيل اين صندوق رفتند. مجلس در سال 1374به تشكيل چنين صندوقي رأي داد. براساس قانون مجلس، ماهانه حداكثر مبلغ پنج درصد حقوق و مزاياي فرهنگيان به اين صندوق واريز مي‌شود.
در همين حال دولت موظف است همه ساله معادل مبلغ فوق را كه به همين منظور در بودجه سالانه منظور مي‌گردد، به صندوق مزبور واريز نمايد.اين صندوق با ورود به فعاليت‌هاي اقتصادي نظير اداره شركت‌ها، سرمايه‌گذاري در سهام شركت‌ها و صنايع بزرگي مثل نفت، پتروشيمي و معادن و انجام امور خدماتي به يكي از پولدارترين صندوق‌هاي كشور تبديل شد. به‌طوري كه هلدينگ‌هاي اقتصادي بزرگي مثل بانك سرمايه، بيمه معلم، ماشين‌سازي اراك، شركت كيمياي پارس خاورميانه و يا شركت ساختماني معلم فقط بخشي از شركت‌هاي زيرمجموعه صندوق ذخيره فرهنگيان محسوب مي‌شوند، اما فساد، بيخ گوش جايي است كه انباشت پول باشد.
شهاب الدين غندالي مديرعامل معزول اين صندوق درباره حجم درآمدهاي اين صندوق در سال 94گفته بود: ميزان درآمد ماهانه صندوق ذخيره فرهنگيان ۲۱ ميليارد تومان است. ماجراي فساد در اين صندوق مثل فيش‌هاي نجومي همان اواخر ارديبهشت‌ماه لو رفت، اما فساد از سال 92 آغاز شده بود. عباس جعفري دولت آبادي دادستان تهران در يكي از نشست‌هاي خود با اشاره به دستگيري يك متهم در پرونده صندوق ذخيره فرهنگيان گفته بود بناي فساد در سال 1392با اجراي طرحي به نام «طرح فرهنگ» آغاز شده بود.
از ارديبهشت ماه كه فساد لو رفت تا مهرماه سال 95كه علي اصغر فاني وزير وقت آموزش و پرورش استعفاي خود را تقديم رئيس‌جمهور كرد و از دولت رفت فقط 5ماه زمان كافي بود. فاني اما زماني تن به اين استعفا داد كه در معرض استيضاح مجلس هم بود. جملاتي كه او در متن استعفاي خود به‌كار برده بود نشان مي‌داد كه تمايل دارد به مجلس برود و از خود دفاع كند. فاني خطاب به روحاني نوشته بود: «به‌رغم آمادگي كامل براي حضور در جلسه استيضاح و ارائه گزارش عملكرد سه ساله وزارت آموزش و پرورش در دولت تدبير و اميد و پاسخ به سؤالات نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي، بدين وسيله آمادگي خود را براي عمل به هرگونه تصميم حضرت‌عالي درخصوص ادامه كار خويش نيز اعلام مي‌كنم.»
با اين حال استعفاي او بلافاصله پذيرفته شد تا شايد در روز استيضاح از تريبون مجلس درباره فساد در صندوق ذخيره فرهنگي سخني گفته نشود. فاني اما در آخرين روز حضور خود در وزارت آموزش و پرورش شهاب الدين غندالي مديرعامل وقت صندوق ذخيره فرهنگيان را بركنار كرد تاحين رفتنش از وزارت آموزش و پرورش، با همه بي‌حساب شده باشد.
- رد پاي آقازاده‌ها در فساد
رقم دقيقي درباره فساد صورت گرفته در صندوق ذخيره فرهنگيان اعلام نشده است اما ارقامي بين 8هزارميليارد تا 12هزار ميليارد تومان براي اين فساد ذكر شده است. فخرالدين دانش آشتياني، كه جانشين علي اصغرفاني در وزارت آموزش و پرورش شده درباره رقم فساد صورت گرفته در صندوق ذخيره فرهنگيان گفته است «در اين‌باره بحث‌هاي متعددي شده و تا مسئله كامل بررسي نشود ما نمي‌توانيم عدد و رقم درستي از اختلاس در اين صندوق اعلام كنيم و تمام اعداد و ارقامي كه اعلام مي‌شود قابل اطمينان و استناد نيست» امير خجسته عضو هيأت تحقيق‌وتفحص از صندوق ذخيره فرهنگيان نيز گفته است: برخي افراد عنوان كرده‌اند كه رقم تخلفات از 8هزار ميليارد تومان بيشتر است و هيأت تحقيق و تفحص در حال بررسي رقم دقيق تخلفات است.
وي گفته كه 8هزار ميليارد تومان سرمايه فرهنگيان به‌دست افراد خاصي است كه تعداد آنها حدود 30نفر است و حاضر به بازگرداندن آنها نيستند. به گفته اميرخجسته بسياري از اين افراد وابسته به برخي مقامات بودند و برخي نيز آقازاده هستند. به رد پاي آقازاده‌ها در فساد صورت گرفته در صندوق ذخيره فرهنگيان، عباس جعفري دولت آبادي هم اشاره مي‌كند. او مي‌گويد: در بانك سرمايه، ۱۰ نفر قريب به ۴ هزار ميليارد تومان تسهيلات اخذ كردند و آقاي م. ج كه روز دوشنبه (۶ /۱۰/ ۱۳۹۵) بازداشت شد و ۱۲۰۰ ميليارد تومان بدهي دارد، با فرزندان برخي مسئولان ارتباط برقرار كرده بود. پيش از آن دادستان تهران از بازداشت دو متهم بانك سرمايه خبر داده بود اما روابط عمومي اين بانك بهمن‌ماه در جوابيه‌اي كه در پاسخ به اظهارات يكي از نمايندگان مجلس منتشر كرده بود، اشاره كردكه 4بدهكار كلان بانك سرمايه در بازداشت به‌سرمي‌برند.
- تخلفات چگونه بوده است؟
دادستان تهران درباره تخلفات صورت گرفته در بانك سرمايه گفته است: بين مديران سابق بانك سرمايه و بدهكاران تباني وجود داشته به‌نحوي كه برخي املاك 14برابر قيمت واقعي ارزيابي و تملك شده است. برخي مستندات پرونده‌ها در بانك وجود ندارد، و املاك هم معارض دارند و هم متصرف. جعفري دولت آبادي در توضيح مصاديق اين تخلفات مي‌گويد: براي نمونه در يك مورد، بانك با اعطاي تسهيلات كلان به يك نفر، ملكي را واقع در لواسان به مبلغ بيش از چند برابر قيمت واقعي به‌عنوان تضمين قبول كرده كه با ارجاع امر به كارشناسي از سوي بازپرس پرونده، كارشناس ارزش واقعي ملك را 47ميليارد تومان اعلام كرد. او به پرداخت سودهاي موهوم، دخالت‌هاي مديران صندوق ذخيره فرهنگيان در پرداخت وام‌ها و صدور ضمانت نامه‌هاي بي‌اساس به‌عنوان راه‌هاي فساد در بانك سرمايه اشاره كرده و از صدور ضمانت‌نامه‌هاي ميلياردي براي چند نفر كارتن خواب خبر داده بود. امير خجسته رئيس فراكسيون مبارزه با مفاسد اقتصادي هم در اين‌باره گفته بود: بين ۳۰نفري كه ۸هزار ميليارد تومان را از صندوق ذخيره و بانك سرمايه گرفته‌اند برخي ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ ميليارد تومان وام براي شركت‌هاي صوري دريافت كرده‌اند.
- دورهمي در بانك سرمايه
بانك سرمايه كه متعلق به فرهنگيان است در طول 2سال شش مديرعامل عوض كرده است. يعني هر 4ماه يك مديرعامل. جبار كوچكي نژاد يكي از نمايندگان عضو هيأت تحقيق و تفحص از صندوق ذخيره فرهنگيان در جلسه‌اي كه تحقيق و تفحص به تصويب مجلس رسيد به تخلفات صورت گرفته در بانك سرمايه اشاره كرده و با تأكيد بر اينكه برداشت بيش از حد از سرمايه بانك سبب ايجاد تخلف در بانك و اعلام آن از سوي بانك مركزي شده است افزود: سرمايه بانك حدود 11هزار ميليارد تومان بوده كه متأسفانه اكنون بسيار كم شده است و بانك براي جبران خسارت، اموال غيرمنقول خود را به قيمت نازل به فروش رسانده است.
وي با بيان اينكه 90درصد تسهيلات صندوق به 30 نفر اختصاص داده شده است تصريح كرد: بانك سرمايه 7هزار ميليارد تومان معوقه غيرقابل وصول دارد و يك فرد 3هزار و 900ميليارد تومان به اين صندوق بدهكار است كه اين هم سبب شده جرياناتي از اين شرايط سوءاستفاده كنند. خجسته گفته است: صندوق ذخيره فرهنگيان به‌صورت خانوادگي و فاميلي اداره مي‌شد و به‌شيوه‌هاي خاصي مانع از خروج اطلاعات از صندوق مي‌شدند.
- هر چه جلو مي‌رويم فساد عميق‌تر مي‌شود
غلامحسين محسني اژه‌اي سخنگوي قوه قضاييه با اشاره به پرونده صندوق ذخيره فرهنگيان و بانك سرمايه گفته است ما هر چقدر كه جلوتر مي‌رويم با تخلفات بسيار گسترده و زيادي كه در اين دو مورد است، روبه‌رو مي‌شويم. زيرا اين دو موضوع با هم هستند. جا دارد كه دولت و بانك مركزي آسيب شناسي خوبي به عمل آورند تا ببينند كه چرا اين مسائل رخ داده و چه كاري بايد انجام داد كه اين موضوع تكرار نشود.
وي گفته است: قوه قضاييه با هزار زحمت وارد موضوع مي‌شود و متهمان را دستگير مي‌كند، اما اگر آسيب شناسي نشود باز اينگونه موضوعات تكرار مي‌شوند. اين پرونده بسيار جاي عبرت دارد و بايد ببينيم كه چه اتفاقي افتاده است.
محسني اژه‌اي يادآور شد: چند هزار ميليارد تومان در اختيار تعداد معدودي از افراد قرار گرفته بدون اينكه تضميني براي وصول داده باشند، كه همه برخلاف قانون و مقررات است. آنها در رابطه با تسهيلات بانكي و تجاري هم وجوه گرفته‌اند و هم مصرف كرده‌اند، كه من تاكنون اين مقدار تخلف را به‌صورت يكجا در مورد يك بانك نديده‌ام. همچنين تعيين مديرعامل براساس مقررات نبوده بلكه براساس حمايت‌ها و نفوذها بوده است و در مدت 10سال، 13بار سرپرست و مديرعامل عوض شده است.
نظر شما