احمدرضا لاهيجان‌زاده در اين ميزگرد تأكيد كرد: راهكار نخست سازمان محيط‌زيست آبگيري تالاب‌هاي خوزستان است كه بايد در اولويت نخست قرار گيرد.
لاهيجان‌زاده با اشاره به مفهوم «تاب‌آوري در طبيعت» يا «توان تحمل طبيعت» در مقابل تغييرات، توضيح داد: طبيعت تا حدي مي‌تواند خود را با تغييرات وفق دهد اما اگر تغييرات بيش از آن باشد، واكنش‌هاي غيرقابل پيش‌بيني و خسارت گسترده در پي خواهد داشت كه در خوزستان اكنون با چنين مسئله‌اي روبه‌رو هستيم.
وي افزود: وقوع پديده ريزگردها يكي از شاخص‌هايي است كه نشان مي‌دهد حداقل در اين حوزه توان تحمل و تاب‌آوري خوزستان از دست رفته است، چراكه اكنون بادهاي بالاي 5 متر برثانيه نيز موجب برخاستن گردوغبار مي‌شود، اين در حالي است كه به‌دليل بارندگي خوب در سال 94 حتي وقوع باد 15متربر ثانيه نيز گرد و خاك ايجاد نمي‌كرد و در اين سال گردوغبار به‌صورت چشمگيري كاهش يافته بود.
وي نهال‌كاري را يكي از راه‌هاي افزايش توان تاب‌آوري طبيعت دانست و اظهار كرد: با نهال‌كاري مي‌توانيم مقداري از رطوبت منطقه را بازگردانيم، اگرچه اثرگذاري آن 5سال بعد مشخص مي‌شود.
لاهيجان‌زاده با اشاره به مطالعات شناسايي كانون‌هاي گردوغبار اضافه كرد: براساس اين مطالعات در 20سال گذشته، 70بند در محدوده آغاجاري، اميديه و هفتكل احداث شده كه اين بندها جلوي سيلاب‌هاي فصلي را كه در سال‌هاي دور دشت غيزانيه را مي‌پوشاند، مي‌گيرد.
وي ادامه داد: به‌عبارت ديگر حداقل 20سال از سرازيرشدن سيلاب به اين منطقه جلوگيري شده است كه اين مسئله اگرچه در كوتاه‌مدت مانع وقوع سيلاب در منطقه شده اما حالا معلوم شده كه اثرات بندها در درازمدت باعث شكل‌گيري كانون‌هاي گردوغبار شده است.
لاهيجان‌زاده تأكيد كرد: البته خشكسالي، كاهش آورد رودخانه‌ها، انتقال آب از سرشاخه‌ها، سدسازي بيش از ظرفيت رودخانه‌ها و چراي بي‌رويه دام در به‌وجود آمدن اين مشكل نقش اساسي داشته‌اند.
- همه كانون‌هاي گردوغبار وضعيت بحراني دارند
احمد لندي، عضو هيأت علمي دانشگاه شهيد چمران اهواز با اشاره به اينكه 30تا 40هزار هكتار از كانون‌هاي داخلي در خوزستان فوق‌بحراني اعلام شده است، گفت: با اين مسئله موافق نيستم و معتقدم همه 350هزار هكتار كانون داخلي خوزستان فعال است و بسته به جهت وزش باد همه به يك نسبت مي‌توانند مشكل‌ساز باشند، اما از آنجا كه نقشه‌هاي هواشناسي نشان داد كه منشأ گردوغبار اخير حدود30هزار هكتار است، اولويت نخست به مهار اين كانون‌ها داده شده است.
وي يكي از دلايل وقوع پديده گردوغبار را نبود چسبندگي در ذرات خاك دانست و گفت: كاهش بارندگي به‌دليل تغيير اقليم و سوءمديريت منابع آب، 2دليل عمده هستند كه با كاهش رطوبت خاك، باعث ايجاد گردوغبار مي‌شوند.
لندي تصريح كرد: اجراي طرح‌هاي انتقال آب بين‌حوضه‌اي، تأمين نشدن حقابه تالاب‌ها و احداث تاسيسات در مسير سيلاب‌ها باعث شده برخي مناطق خوزستان حالت طبيعي خود را از دست بدهند. به‌طور مثال، مراتع خوزستان در اين مناطق كه كم تراكم يا با تراكم متوسط هستند به‌دنبال خشكسالي و چراي دام بيش از حد، پوشش معمول خود را از دست داده و به‌طور كامل در معرض فرسايش بادي قرار گرفته‌اند كه با جريانات مختلف باد فعال مي‌شوند.
وي راهكارهاي مقابله با گردوغبار را مختلف دانست و افزود: براي مقابله با گردوغبار نمي‌توان يك نسخه پيچيد؛ در برخي مناطق بايد درختكاري، بوته‌كاري و يا مالچ‌پاشي اجرا و در برخي مناطق بايد بادشكن مصنوعي ايجاد كرد، همچنين در برخي مناطق بايد دولت هزينه تأمين علوفه دام‌ها را بپردازد تا از چراي بي‌رويه جلوگيري شود و در بعضي جاها تنها راهكار رساندن آب است.
- تصويب طرح تثبيت كانون‌هاي گردوغبار در خوزستان
خوزستان بيش از 15سال است كه با ريزگردها دست وپنجه نرم مي‌كند اما بحران كانون‌هاي داخلي گردوغبار اين پديده را در رأس مشكلات استان قرار داده است. براساس مطالعات، حدود600هزار هكتار از زمين‌هاي خوزستان كانون گردوغبار اعلام شده‌اند كه 350هزار هكتار از آنها بحراني است. كارشناسان بر اين باورند كه 400تا 700هزار هكتار از زمين‌هاي اين استان نيز تنها يك گام با بياباني‌شدن فاصله دارند. بر اين اساس علاوه بر ماسه‌زارها، حالا تالاب‌ها، زمين‌هاي كشاورزي و مراتعي كه در سال‌هاي اخير تشنه مانده‌اند محل خيزش طوفان‌هاي گرد و خاك هستند. به گزارش ايرنا، هيأت دولت طرح كوتاه‌مدت و بلندمدت تثبيت كانون‌هاي گردوغبار در خوزستان را هفته گذشته، در نخستين هفته كاري سال 96 تصويب كرد. اين مصوبه در پي طوفان شديد گردوغبار در بهمن سال 95 مطرح شد؛ طوفاني كه با سرعت 60 متر برثانيه و آلودگي بيش از 66 برابر حد مجاز، شرايط اين استان را بحراني و اهواز و 11شهر را چند روز فلج كرد و تاسيسات برق و آب و 5 نيروگاه خوزستان را از كار انداخت. اين طوفان كم‌سابقه باعث شد رئيس‌جمهور، معاون اول وي و تعدادي از وزرا براي بررسي موضوع به خوزستان سفر كنند و طرح‌هاي فوري را در دستور كار قرار دهند.
نظر شما