اما هفته پيش در شهرستان گرمه از توابع استان خراسان شمالي اتفاقي افتاد كه قانون را زير سؤال برد. افرادي ناشناس به ادعاي پيمانكار پروژه گازرساني بيل مكانيكي متعلق به او را در شهرستان گرمه ربودند و شبانه اقدام به تخريب كامل محوطه 5هزارمترمربعي قلعه‌دهي كردند.
تصاويري كه دوستداران ميراث فرهنگي خراسان شمالي براي روزنامه همشهري ارسال كرده‌اند مشخص مي‌كند كه اين محوطه تاريخي ثبت ملي شده، 90درصد تخريب شده است. محوطه تاريخي ثبت ملي شده قلعه‌دهي در شهرستان گرمه خراسان شمالي كه سال 85 به ثبت ملي رسيد، مربوط به دوره خوارزمشاهي و ايلخانان مغول است. اين محوطه يك روستاي تاريخي است كه به‌دليل اتفاقات مربوط به دوره مغول، ساكنان آن براي در امان ماندن اقدام به كشيدن بارو به دور قلعه كردند و اطراف منطقه نيز چندين روستاي ديگر سربرآورد.
- محوطه‌اي كه قرباني شد
ماجراي تخريب محوطه باستاني ثبت ملي شده قلعه‌دهي اين بود كه سازمان ميراث فرهنگي با هرگونه تغيير وضعيت اين محوطه در پروژه گازرساني مخالفت كرد و براساس پيوست ميراث فرهنگي خط لوله گاز مي‌بايست از مسير ديگر به شهرك صنعتي محمدزاده مي‌رسيد. اما هفته پيش و شبانه بيل مكانيكي پيمانكار پروژه گازرساني كه در خط گازرساني مستقر بود، توسط برخي افراد به سمت محوطه تاريخي قلعه‌دهي حركت كرد و اين محوطه را كه با احتساب عرصه و حريم حدود 5هزار مترمربع مساحت دارد و داراي تابلوي بزرگ ثبت ملي است به‌طور كامل با خاك يكسان كرد. صبح روز بعد يكي از كاركنان يگان حفاظت ميراث فرهنگي با مشاهده حضور بيل مكانيكي در محوطه تاريخي متوجه مي‌شود كه بيل مكانيكي در محل رها شده و راننده و افرادي كه در اين تخريب سنگين حضور داشته‌اند، از محل متواري شده‌اند. پس از بررسي‌ها بيل مكانيكي ضبط مي‌شود كه با مراجعه پيمانكار به دادستاني شهرستان گرمه آلت جرم ضبط شده، آزاد مي‌شود.
محوطه قلعه‌دهي يك محوطه استقراري بارودار متعلق به قرون مياني دوره اسلامي است كه اكنون بقاياي قلعه توسط ماشين‌آلات متعلق به پيمانكار شركت گاز تخريب شده و لطمه بسيار جدي به آثار تاريخي آن وارد شده است. بقاياي زيادي از سفال‌هاي لعابدار، خمره‌هاي بزرگ ذخيره غذا، استخوان، ديواره‌هاي خشتي و آجري نيز بر اثر تخريب صورت‌گرفته در سطح محوطه پراكنده هستند.
علي محمدزاده، فرماندار شهرستان گرمه اما از پاسخگويي به روزنامه همشهري خودداري كرد و گفت تا زماني كه برايش مسجل نشود از روزنامه با او تماس گرفته‌ايم، از پاسخ به سؤالات خودداري مي‌كند. او گفت: نمي‌توانيم اطلاعات را به شما بدهيم.
محمدزاده البته در پاسخ به اصرار همشهري مبني بر چرايي تخريب كامل محوطه باستاني در پروژه گازرساني به يك شهرك صنعتي گفت: ماجرا به اين شدت نيست و تنها بخشي از محوطه تخريب شده و با متخلفان برخورد شده است. علي محمدزاده، فرماندار شهرستان گرمه در شرايطي اين اظهارات را مطرح مي‌كند كه هنوز هيچ‌يك از افراد ناشناس در تخريب محوطه قلعه‌دهي بازداشت نشده‌اند و آلت جرم نيز از ضبط خارج شده است.
- نابودي كامل لايه ايلخاني و خوارزمشاهي
هنوز مشخص نيست با وجود تأكيد سازمان ميراث فرهنگي مبني بر صيانت از محوطه ايلخاني قلعه‌دهي، چگونه افراد ناشناس بيل مكانيكي در اختيار پيمانكار را شبانه از محلي كه اين دستگاه قرار داشت، خارج و با حركت به سمت محوطه تاريخي، لايه‌هاي ايلخاني و خوارزمشاهي را زير و رو كردند؟
پيمانكار گازرساني به شهرك صنعتي محمدزاده در شهرستان گرمه پيش‌تر از سازمان ميراث فرهنگي درخصوص اين پروژه استعلام كرده و سازمان ميراث نيز اعلام كرده بود كه مسير انتخاب شده توسط پيمانكار به‌دليل تلاقي با آثار تاريخي بايد تغيير كند. پيمانكار نيز كار خود را در مسير پيشنهادي ميراث فرهنگي آغاز كرد كه پس از مدتي، مسير بيل مكانيكي به سمت محوطه ثبت ملي شده كه در لايه‌هاي بالايي خود آثار دوره خوارزمشاهي و ايلخاني را دارد كج شد و اين محوطه به‌طور كامل تخريب شد.
براساس آنچه افراد مطلع به روزنامه همشهري گفته‌اند، در بررسي‌ها مشخص شده است كه ربايندگان بيل مكانيكي مجهز به دستگاه‌هاي فلزياب بوده و با استفاده از اين وسيله و بيل مكانيكي توانسته‌اند تمامي محوطه را زير و رو كنند و آثار با ارزش را به سرقت ببرند. منابع مطلع به همشهري خبر داده‌اند كه در حفاري غيرمجاز با بيل مكانيكي كه هنوز مشخص نيست عامل يا عاملان آن چه كساني هستند، ممكن است قطعات باارزش ازجمله مسكوكات وجود داشته باشد. ضمن آنكه آنها توانسته‌اند لايه‌هاي بالايي متعلق به دوره خوارزمشاهي و ايلخاني را شخم بزنند و ممكن است اين محوطه لايه‌هاي زيرين متعلق به دوران پيش از ايلخاني را در خود جاي داده باشد.
نظر شما