شبه‌جزيره كره طبق يك مرز مصنوعي و در ادامه مدار 38درجه به دو پاره تقسيم شد و كره‌شمالي و كره‌جنوبي نام گرفت. چند سال بعد، شمالي‌ها به جنوبي‌ها حمله كردند و جنگي بزرگ در شبه‌جزيره كره در گرفت. آمريكايي‌ها، روس‌ها و چيني‌ها هم درگير اين جنگ شدند؛ جنگي كه در نهايت با يك ميليون و 200هزار كشته و با يك توافق آتش بس و نه يك قرارداد صلح به پايان رسيد. از آن زمان، سرزمين كره‌شمالي و جريان زندگي در اين كشور براي مردم جهان ناشناخته مانده است.
ارتباط اين كشور با دنياي بيرون هميشه محدود بوده و اطلاعات زيادي از آن درز نكرده است. روزنامه نيويورك تايمز براي نخستين بار در گزارشي به بررسي وضعيت اقتصادي اين كشور پرداخته است. اين گزارش براساس اطلاعاتي نوشته شده كه از سوي مسئولان چيني و كره‌جنوبي و همچنين افراد فراري از كره‌شمالي به‌دست آمده است.
با وجود دهه‌ها تحريم و انزواي بين‌المللي، نبض اقتصاد كره‌شمالي همچنان مي‌زند. از 5سال پيش يعني زماني كه كيم جونگ-اون به قدرت رسيد، ده‌ها بازارچه در شهرهاي كره‌شمالي راه‌اندازي شده و يك طبقه در حال رشد از بازرگانان زير چتر حمايتي مقام‌هاي دولتي و مسئولان محلي شكل گرفته است. در پيونگ يانگ، پايتخت، ساخت‌و‌ساز رونق گرفته و اكنون آنقدر ماشين در خيابان‌‌هاي پايتخت تردد مي‌كند كه شست‌وشوي آنها براي عده‌اي شغل ايجاد كند.
درحالي‌كه مردم عادي در كره‌شمالي همچنان در فقر به‌سر مي‌برند، رشد سالانه اين كشور طي سال‌هاي حكومت كيم جونگ-اون 33ساله هميشه چيزي ميان 1تا 5درصد بوده است. اين ميزان رشد با رشد اقتصادي كشورهايي كه درگير تحريم‌هاي بين‌المللي نيستند قابل مقايسه است. كيم جونگ-اون آن زمان كه به قدرت رسيد وعده تحول اقتصادي و تقويت قدرت هسته‌اي كره‌شمالي را داد. او به مردم كره‌شمالي كه سال‌ها در فقر و گرسنگي به سر مي‌بردند گفت كه ديگر هيچ‌گاه نياز نيست كمربندهايشان را محكم كنند.
در جامعه كره‌شمالي كه هميشه يك جامعه سوسياليستي بدون طبقه بوده اكنون يك طبقه وابسته به بازار شكل گرفته است كه رفته رفته كنترل همه‌جانبه دولت بر اين كشور را سست مي‌كند. ورود كالاهاي خارجي به كره‌شمالي، مردم اين كشور را با دنياي بيرون اندكي آشناتر كرده است. گسترش بازارچه‌هاي محلي هم وابستگي مردم به دولت را براي تأمين مايحتاج اوليه‌شان كم كرده است. از سال 2010به بعد، تعداد بازارچه‌هاي تحت‌نظر دولت 2برابر شده و به بيش از440رسيده است.
در كشوري كه 25ميليون نفر جمعيت دارد، اكنون يك‌ميليون و 100هزار نفر به‌عنوان خرده فروش در اين بازارها مشغول به‌كار هستند. كسب‌و‌كارهاي غيررسمي هم گسترش بي‌سابقه‌اي داشته است. مردم در خانه‌هايشان كفش، لباس، شيريني و نان توليد مي‌كنند و خود مي‌فروشند. اكنون حدود 40درصد از جامعه كره‌شمالي به نوعي در فعاليت‌هاي خصوصي درگير هستند؛ رقمي كه با كشورهايي چون مجارستان و هلند در سال‌هاي پس از سقوط شوروي برابري مي‌كند.
مردم كره‌شمالي زماني در كارخانه‌ها و مزارع كار مي‌كردند و همراه حقوق اندك‌شان، كوپن‌هايي دريافت مي‌كردند كه با آنها از فروشگاه‌هاي دولتي مايحتاج‌شان تأمين مي‌شد. آن سيستم در دهه 1990فروپاشيد. اكنون كارگران اين كشور تنها حدود يك‌دلار در‌ماه درآمد دارند درحالي‌كه هزينه زندگي در اين كشور حدود 60دلار در‌ماه است. همين موضوع باعث شده تا عده زيادي به دستفروشي در بازارهاي غيررسمي رو بياورند.
حدود 80درصد كالاهاي موجود در كره‌شمالي از چين تأمين مي‌شود. يك شركت تلفن همراه كه از سال 2008در كره‌شمالي راه‌اندازي شده اكنون بيش از 3ميليون مشترك دارد. دولت در توليد برق مشكل جدي دارد و آنهايي كه از نظر مالي وضعيت بهتري دارند از سلول‌هاي خورشيدي براي تأمين برق مورد نياز خود استفاده مي‌كنند. اين سلول‌ها را در فروشگاه‌هاي بزرگ و در گوشه و كنار خيابان‌ها مي‌فروشند. در كره‌شمالي استفاده از اين سلول‌هاي خورشيدي نشانه‌اي از تعلق فرد به طبقه متوسط است.
- بمب هسته‌اي در كنار اقتصاد
ماه گذشته زماني كه كيم جونگ-اون در رژه ارتش اين كشور حاضر شد، هوانگ پيونگ-سو فرمانده ارتش و پاك پونگ-جو نخست‌وزير كه مسئوليت امور اقتصادي كشور را هم به‌عهده دارد، در دو سوي او ايستاده بودند؛ نشانه‌اي از اهميت همزمان قدرت نظامي و اقتصادي براي رهبر جوان كره‌شمالي. با اين حال، كارخانه‌هاي كره‌شمالي همچنان مشكل كمبود برق دارند و دستگاه‌هاي آنها قديمي و مستهلك است. كشاورزان هم به كودهاي شيميايي و دستگاه‌هاي مدرن دسترسي ندارند.
فارغ از اين برنامه‌هاي دولت براي ايجاد مناطق ويژه اقتصادي هم روي كاغذ باقي مانده است. با اين حال، هر آنچه از رشد اقتصادي نامتوازن در كره‌شمالي ديده مي‌شود، ناشي از رشد اقتصادي در بخش خصوصي اين كشور است كه متكي به سياست‌هاي بازار پاك‌پونگ-جو است.
طبق برآوردها، دولت كره‌شمالي روزانه بيش از 220هزار دلار از ماليات اخذ شده در بازارچه‌هايي كه راه‌اندازي كرده است درآمد دارد. دولت بسياري از مردمي كه در خانه‌هاي خود با راه‌اندازي كسب و كاري كوچك درآمدي اندك داشته‌اند را هم مجبور كرده است در اين بازارچه‌ها محصولات توليدي خود را به فروش برسانند كه هدف، اخذ ماليات بيشتر است.
ممكن است در آينده، توسعه نظام بازار و رشد بخش خصوصي در كره‌شمالي به پاشنه آشيل رهبران اين كشور تبديل شود. آشنايي مردم با محصولات باكيفيت خارجي نگاه آنها را به كيفيت زندگي در كره‌شمالي متحول كرده است. در كره‌شمالي مردم، رهبر پيشين اين كشور را «رهبر بزرگ» يا «ژنرال» مي‌خواندند. اكنون اما زماني كه بين خودشان صحبت مي‌كنند، كيم جونگ-اون را «بچه» مي‌نامند؛ از او مي‌ترسند اما هيچ احترامي براي او قائل نيستند. آنها از خود مي‌پرسند او براي مردم چه كرده است؟
- ترامپ: رهبر كره‌شمالي بچه زرنگي است
دونالد ترامپ ديروز در گفت‌وگو با شبكه تلويزيوني CBS آمريكا در پاسخ به سؤالي در مورد شكست هفته گذشته كره‌شمالي در يكي از آزمايش‌هاي موشكي‌اش گفت: «كيم جونگ-اون بچه زرنگي است؛ حتما دوباره سيستم جديدي مي‌سازد. او كسي است كه از دوران جواني قدرت را در كره‌شمالي در دست گرفت. بسياري از اطرافيانش مي‌خواستند او را از قدرت بركنار كنند اما او توانست در قدرت باقي بماند. براي همين او آدم زرنگي است.»
نظر شما