ساخت بزرگراه امام علي در اواخر دهه60 و اوايل دهه70 مطرح شد. اين بزرگراه به‌نام «بزرگراه شرق» با هدف اتصال مناطق شمالي و جنوبي تهران مورد نظر قرار گرفت. اما مهم‌ترين مشكل براي ساخت آن بافت مسكوني متراكم و محله‌هاي قديمي شهر تهران بود. مديران شهر در طول سال‌هاي توسعه تهران، علاوه بر استقرار شهروندان بسياري در قالب محله‌هاي مختلف در مسير اين بزرگراه، زيرساخت‌هاي بسياري را نيز در اين بخش از شهر مستقر كرده بودند.
خطوط لوله آب و برق و نفت در اين محدوده يكي از مهم‌ترين موانع ساخت بزرگراه در اين مسير بود. در طول بيش از 20سال، هيچ شهرداري نتوانست براي اجراي اين طرح برنامه‌اي مشخص و مدون به اجرا درآورد. اما بالاخره مازيار حسيني، معاون وقت فني و عمراني شهردار تهران، با دستور شهردار و حمايت شوراي چهارم، برنامه اجرايي براي ساخت اين بزرگراه را در دستوركار قرار داد؛ بزرگراهي كه مي‌توانست به يكي از مهم‌ترين پروژه‌هاي شهري پايتخت تبديل شود.
- بزرگراهي يادآور فتح خرمشهر
پيش از آنكه كلنگ احداث بزرگراه فعلي امام علي به زمين زده شود، اين بزرگراه در حدود 9كيلومتر ساخته شده‌بود. بزرگراه امام علي از بزرگراه ارتش در شمال شرق تهران تا محدوده پل آغاز زير بار ترافيكي بود، اما با آغاز ساخت ادامه بزرگراه امام علي، بيش از 25كيلومتر بزرگراه به مسير موجود اضافه شد و طول كلي بزرگراه به بيش از 35كيلومتر رسيد. ساخت اين بزرگراه نيز در حدود 22ماه زمان برد. فعاليت شبانه‌روزي و اقدامات گسترده عمراني براي ساخت چنين بزرگراهي در تاريخ عمراني كشور بي‌سابقه و بي‌نظير بود. شايد به همين دليل در روز افتتاح بزرگراه امام علي سخن از رشادت بزرگمردان ايران در روزهاي دفاع مقدس و آزادسازي خرمشهر به ميان آمد.
- بزرگ‌ترين پروژه رفع ملكي
براي ساخت بزرگراه امام علي، بزرگ‌ترين عمليات رفع معارضان ملكي در تاريخ شهرداري تهران صورت گرفته‌است. در واقع روند تملك و تخريب ساختمان‌ها در اين پروژه چند سالي متوقف شده‌بود كه با كلنگ‌زني مجدد اين پروژه در سال90 روند تملك ساختمان‌هاي در مسير پروژه با سرعت بيشتري آغاز شد بيش از 7هزار واحد مسكوني كه در مناطق 7، 8، 13، 14، 15 و 20 تهران كه در 4 هزار پلاك مسكوني مستقر بود را خريداري و براي اجراي اين پروژه تخريب كرد. رفع معارضان تاسيساتي نيز مانند فرايند رفع معارضان ملكي در اين پروژه خود يك پروژه اجرايي پيچيده و بسيار گسترده به‌حساب مي‌آمد. از اين‌رو همزمان با رفع معارضان ملكي، اقدامات گسترده براي رفع معارضان تاسيساتي نيز صورت گرفت.
بيش از 420كيلومتر شبكه تاسيسات جايگزين اوليه براي ساخت بزرگراه امام علي اجرا شد و به بهره‌برداري رسيد. شبكه آبرساني، گازرساني و فاضلاب و چاه‌هاي آب، ايستگاه‌هاي گاز، پست‌هاي برق، كابل‌هاي مخابراتي و فيبر نوري، تيرهاي روشنايي، دكل‌ها و كابل‌هاي 63كيلو ولتي و... از جمله تاسيسات و شريان‌هاي حياتي بودند كه در اين فرايند پرچالش جابه‌جا شده و به روش‌هاي گوناگون به‌كارگيري شد.
- احداث 56 پل در 25 تقاطع
در مدت زمان قريب به يك سالي كه فرايند آزادسازي پوسته طرح از معارضان ملكي به طول انجاميد، مجريان طرح از فرصت استفاده كرده و اقدامات مؤثري را در بخش‌هايي از مسير به انجام رساندند. بخش عمده‌اي از عمليات احداث تقاطع‌هاي اصلي و فرعي كه تعداد آنها به 25تقاطع (11تقاطع اصلي و 14تقاطع فرعي) و 56پل مي‌رسيد، به‌عنوان اولويت نخست پروژه طي يك سال به اجرا درآمد.
به اين ترتيب با اتخاذ يك شيوه راهگشاي عمراني، نه تنها هيچ‌گاه ترددهاي عرضي شهروندان در طول مسير بزرگراه امام علي دچار اختلال نشد، بلكه در كنار جريان ترافيك روزانه شهر، تقاطع‌ها نيز احداث شد. البته به غيراز 56پلي كه تقاطع‌هاي اصلي و فرعي را تشكيل دادند، تعداد 27پل نيز در بخش دوطبقه‌سازي بزرگراه (حدفاصل جنوب خيابان پيروزي تا جنوب ميدان محلاتي) احداث شد. با احتساب اين پل‌ها، درمجموع 83دستگاه پل يا سازه پل شكل از شروع طرح تا پايان ساخت بزرگراه احداث شد.
نظر شما