جنگل‌هاي هيركاني اما اكنون شرايط نابساماني را تجربه مي‌كند؛ ازيك سو، اجراي طرح عمراني و ساخت وسازهاي غيرمسئولانه و ازسوي ديگر شيوع آفات نفس اين جنگل‌ها را به شماره انداخته است.
دكتر محمد اميني، عضو هيأت علمي مؤسس تحقيقات جنگل‌ها و مراتع كه مقيم ساري است درباره وضعيت جنگل‌هاي هيركاني به همشهري گفت: هم‌اكنون 6ميليون واحد دامي در جنگل‌هاي 3استان شمالي كشور مشغول چرا هستند اين درحالي است كه اگر هر دام روزانه يك نهال نورسته را بخورد سالانه نهال‌هاي روييده در 400هزار هكتار خوراك اين دام‌ها مي‌شود؛ به اين ترتيب نهال‌هايي كه بايد پوشش آينده جنگل را ايجاد كند نابود مي‌شود.
رئيس جامعه جنگلباني مازندران، با هشدار درباره ساخت وسازهاي بي‌ضابطه در شمال كشور مي‌گويد: بنا به مستندات موجود ظرف 20سال اخير 100هزار ويلا در مازندران ساخته شده و از سال 65تا سال 90تعداد شهرستان‌هاي مازندران 120درصد و تعداد بخش‌ها 140درصد افزايش يافته است. بديهي اين حجم توسعه قطعا به تجاوز و تصرف اراضي جنگلي دامن زده و مي‌زند.
اميني با اشاره به اينكه به فاصله هر 6.5كيلومتر يك آبادي يا سكونتگاه انساني در شمال وجود دارد كه تأثير فراواني روي محيط طبيعي دارد، تصريح كرد: هم‌اكنون 45هزار كيلومتر مرز مشترك اراضي زراعي و باغات با عرصه‌هاي منابع طبيعي است كه براي جلوگيري از تجاوز و تصرف، نيازبه حفاظت روزانه دارد. ضمن آنكه 7500كيلومتر جاده در قلب جنگل‌هاي شمال ا حداث شده كه اين جاده‌ها هم نيازمند حفاظت و پايش دائمي است اما با وجود همه اين موارد، سازمان جنگل‌ها و مراتع با مشكل جدي نيروي انساني و تجهيزات مواجه است به‌طوري كه اين سازمان براساس نرم جهاني، تنها 40درصد نيرو وامكانات لازم را در اختيار دارد و اين نيرو و امكانات هم توزيع يكنواخت جغرافيايي ندارد، يعني در برخي نقاط نيرو و تجهيزاتي براي حفاظت وجود ندارد.
استاد دانشگاه ساري درباره مديريت جنگل‌هاي شمال هم خاطرنشان كرد: در طول دهه 40تا 50شاهد توسعه گسترده‌اي در احداث صنايع چوب در شمال ازجمله كارخانه چوب نكا، كارخانه چوب وكاغذ مازندران و گيلان بوديم. اين واحدها كه دولتي بودند درقالب طرح‌هاي جنگلداري فعاليت خود را كه شامل بهره برداري، احيا و حفاظت جنگل و نيز جاده‌سازي بود آغاز كردند. در كنار فعاليت اين واحدها، اجراي طرح‌هاي عمراني مثل سدسازي، جاده‌سازي وشبكه‌هاي انتقال برق فشار قوي سبب شد تا جنگل‌ها از حالت طبيعي خود فاصله بگيرند. علاوه براين، جنگل نشينان و حاشيه‌نشينان جنگل هم سالانه 4ميليون مترمكعب چوب براي مصرف سوخت و پخت وپز از جنگل برداشت كرده و مي‌كنند و همه اين عوامل فشار مضاعفي را بر رويشگاه‌هاي جنگلي وارد كرد.
- ضرورت حفاظت از جنگل
او با اشاره به اجراي تعطيلي طرح‌هاي بهره‌برداري مي‌گويد: در حالي اين طرح در دستور كار قرار گرفته كه كمتر از 50درصد جنگل‌هاي شمال تحت پوشش طرح‌هاي جنگلداري است و وضعيت 50درصد عرصه‌هاي فاقد طرح جنگلداري به‌مراتب اسفبار‌تر از بخش‌هايي است كه طرح جنگلداري درآنجا اجرا شده است. به همين دليل ضروري است مديريت جنگل‌ها با بهره‌گيري از دانش و تجارب ارزشمند متخصصان داخلي پي گرفته شود. اميني تأكيد مي‌كند طرح‌هاي جنگلداري به‌معناي بهره‌برداري از جنگل نيست و اگر هدف ثبت جهاني رويشگاه‌هاي جنگلي شمال است بايد حفاظت از اين جنگل‌ها به 2شيوه فيزيكي و بيولوژيكي صورت بگيرد.
او با تأكيد براينكه در شيوه بيولوژيكي جنگل از طريق مديريت و پرورش حفاظت مي‌شود، افزود: حفاظت فيزيكي محض براي صيانت از جنگل‌هاي شمال كارساز نيست و نمي‌توان با وجود تعداد دام زياد در جنگل و تراكم جمعيت و جاده‌هاي متعدد، درهاي جنگل را بست و آن را به‌صورت آكواريومي مديريت كرد زيرا اين شيوه قابليت اجرايي ندارد. اميني در پايان با اشاره به پيگيري ثبت جهاني جنگل‌هاي هيركاني در يونسكو تأكيد مي‌كند: با وضعيتي كه اكنون جنگل‌هاي هيركاني دارد درصورت ثبت جهاني اين رويشگاه‌ها، ما نمي‌توانيم به تعهداتي كه ثبت جهاني ايجاد مي‌كند عمل كنيم و در نتيجه اعتبار بين‌المللي كشور مخدوش خواهد شد.
نظر شما