حسن بهشتيپور، كارشناس مسائل روسيه اعتقاد دارد كه با توجه به مسائلي كه باعث تصويب اين تحريمها شده، ترامپ آن را امضا خواهد كرد. به گفته او اما روسيه واكنشهاي خود را بهصورت كنترلشده انجام خواهد داد و مقامهاي روسيه بهدنبال افزايش تعارض يا درگيري با آمريكا نخواهند بود. بهشتيپور عقيده دارد كه فضاي منفي ايجاد شده با تحريمها اما روابط دو طرف را بدتر از گذشته ميكند.
- بهنظر ميرسيد ترامپ تلاش دارد كه روابط آمريكا و روسيه را وارد مسير جديدي كند. اين تحريمهاي جديد برنامههاي او را دچار چالش ميكند؟
تحريمها اقدام دمكراتها براي فشار بر ترامپ بهحساب ميآيد كه متهم است در انتخابات با روسيه همكاري داشته است. حزب دمكرات تمام توانش را گذاشته تا اين تحريمهاي جديد را اجرايي كند و عملا تحريمهاي ايران را هم منوط به اين مسئله كرده بودند. جمهوريخواهان يك معامله درون كنگره كردند تا اين لايحه با اكثريت آرا تصويب شود.
اين لايحه چندوجهي و پيچيده و داراي ابعاد مختلفي است. قرار دادن ايران، روسيه و كرهشمالي در كنار هم از اين معامله درون كنگره خبر ميدهد. هنوز ترامپ اين لايحه را امضا نكرده اما بهاحتمال بسيار بالا آن را امضا ميكند و تبديل به قانون خواهد شد. شعار و سياست اعلامي ترامپ اين بود كه روابط با روسيه را بهبود ببخشد اما اين تحريمها باعث ميشود رابطه 2كشور بدتر شود. با اين حال ساختار سياسي درون آمريكا با اين موضوع مخالفت كرد. دمكراتها هر چند در مجلس نمايندگان و سنا در اقليت هستند اما توانستهاند جمهوريخواهان را با خودشان در ضديت با ايران، روسيه و كرهشمالي همراه كنند.
- پس بهنظرتان ترامپ بهطور حتم اين لايحه را امضا ميكند. اين مسئله خودش تبعات زيادي براي دولت آمريكا دارد.
ترامپ چون متهم به طرفداري از روسيه است و در افكار عمومي آمريكا اينطور مطرح شده كه با كمك مسكو به قدرت رسيده، عملا مجبور است كه اين لايحه را امضا كند تا تبديل به قانون شود. براي اينكه جبران مافات شود، اين لايحه را امضا خواهد كرد. امضاي اين لايحه بهصورت غيرمستقيم پذيرفتن مداخله روسيه در انتخابات از سوي ترامپ بهحساب ميآيد. عملا اما با اين كار ترامپ براي خودش دردسر درست ميكند و بايد ديد كه ميتواند اين مشكل را مديريت كند يا خير. سياستهاي ۶ماه رياستجمهوري ترامپ پر از مشكلات بوده است و هنوز خردگرايي را در رفتار رئيسجمهور آمريكا شاهد نبودهايم.
- منتقدان ترامپ از سوي ديگر او را متهم به كوتاه آمدن در مقابل روسيه در ماجراي سوريه ميكنند. يكي از دلايلشان هم توقف برنامه آموزش و مسلحكردن شورشيان در سوريه است.
آمريكا اصولا طرحهايش در سوريه به نتيجه نرسيده است. به قول معروف روغن ريخته را نذر امامزاده ميكنند. برنامههاي آمريكا در مسلحكردن مخالفان اسد در سوريه به نتيجه نرسيده بود. بعد هم متوجه شدند كه بشار اسد رفتني نيست و اصولا در مقابل گروههايي مانند داعش و جبهه النصره باقي ماندن اسد در قدرت برايشان بهتر است و در نهايت شرط كنار رفتن فوري اسد از قدرت را كنار گذاشتند.
- با شناختي كه از روسيه داريد، فكر ميكنيد كه واكنش مسكو به تحريمهاي جديد آمريكا در چه حدي خواهد بود؟
در نخستين قدم روسيه به آمريكا اعلام كرده كه بايد تعداد ديپلماتهاي خود را كاهش دهد و مسكو بدون شك قدمهاي ديگري در مقابل اين اقدام آمريكا برخواهد داشت.
روسيه اما دنبال تقابل و درگيري با آمريكاييها نيست و دنبال تأمين منافع خود است. اگر بتوانند با آمريكاييها كنار بيايند اهل معامله هستند و ميتوانند با آمريكاييها به تفاهم برسند. اما مسئله اين است كه منافع آمريكا و روسيه در موارد بسياري ازجمله سوريه در تعارض با هم هستند. چشمانداز كلي منافع روسيه و آمريكا در سوريه قابل جمع نيست.
بايد ديد آمريكاييها درباره سوريه و اهداف بلندمدت خود دست برميدارند يا خير. سوريه يكي از موارد اختلاف است. علاوه بر اين در حوزههاي ديگري مانند اوكراين، كريمه، ايران، سپر دفاع موشكي آمريكا، استقرار نيروهاي جديد در درياي بالتيك و مرزهاي لهستان و مناطق ديگر حساس براي روسيه اختلافها وسيع است.
- گروهي از مقامهاي روسيه بهويژه نمايندگان دوما خواستار واكنش سخت و «دردآور» مسكو شدهاند. چقدر فكر ميكنيد روسيه به اين سمت حركت كند؟
ابعاد اين تحريمها خيلي گسترده و تأثيرگذار بر روسيه نيست. به هر حال فضا را اين تحريمها منفيتر ميكند و باعث فرار بيشتر سرمايه از روسيه ميشود. اصل تحريمها براي روسيه خوب نيست اما آنطور كه مسكو را وادار به واكنشي خيلي سخت و شديد كند، نخواهد بود. واكنشهايي نظير همين كاهش ديپلماتها صورت ميگيرد.
مقامهاي روسيه اعلام كردهاند كه خويشتنداري ميكنند اما اين خويشتنداري تا ابد نخواهد بود. اين زبان ديپلماتيك را داشتهاند و نشان دادهاند بهدنبال افزايش تعارضات با آمريكا نيستند. روسيه فعلا سياست كجدار و مريز در مقابل آمريكا را ادامه خواهد داد.
نظر شما