کشف معمایی در قلب خورشید

براساس گزارش ساينس الرت، دانشمندان موفق شده‌اند براي اولين‌بار ميزان چرخش هسته خورشيد را با دقتي بالا محاسبه كنند و دريافته‌اند كه سرعت چرخش هسته خورشيد با سرعت چرخش سطح آن همخواني ندارد، زيرا چهار برابر سريعتر از سطح خارجي ستاره در چرخش است.

اگرچه دانشمندان پيش از اين نيز تصور مي‌كردند كه چرخش هسته خورشيد با سطح آن همخواني ندارد، تا به امروز راهي براي محاسبه دقيق آن نيز وجود نداشت و بسياري تصور مي‌كردند خورشيد به شكل جرمي يكدست و يكپارچه در چرخش است.

اما نتايج بررسي‌هاي تیم تحقیقانی رصدخانه خورشیدی و هلیوسفریک، SOHO به تازگی شواهدی جديد از نوعي موج گرانشي با فركانس پايين به دست آورده‌است كه مي‌توان از آن براي محاسبه چرخش هسته خورشيد استفاده كرد.

تا به امروز دانشمندان تنها قادر به محاسبه امواج فركانس بالا  مشهور به امواج پي بودند،‌امواجي كه از ميان لايه خارجي خورشيد بيرون آمده و به راحتي از سطح ستاره قابل رديابي بودند. در مقابل امواج جي در بخش‌هاي عميق‌تر از خورشيد در جريانند و مي‌توانند اطلاعات زيادي از رفتار هسته خورشيد را برملا سازند، اما هيچ بروز ظاهري در سطح خورشيد ندارند.

محققان با استفاده از داده‌هاي 16 سال رصد برنامه سوهو توانستند نوعي از امواج جي با نام جي مود را از ميان داده‌ها استخراج كنند،‌اين امواج به واسطه بررسي مدت زمان رسيدن امواج صوتي به خورشيد و بازگشت آن به زمين شناسايي شدند، سفري كه 4 ساعت و 7 دقيقه طول مي‌كشد.

نتايج نشان داد هسته خورشيد در عرض يك هفته يك دور كامل به دور خود مي‌زند و اين يعني سرعتي چهار برابر بيشتر از سرعت چرخش سطح و لايه‌هاي مياني خورشيد. اين لايه‌ها در بخش‌هاي استوايي هر 25 روز يكبار و در بخش‌هاي قطبي هر 35 روز يكبار چرخش به دور خود را كامل مي‌كنند. 

به گفته دانشمندان، این کشف یکی از مهم‌ترین دستاوردهای تمامی دوران فعالیت رصدخانه SOHO به شمار می‌آید چون تا پیش از این، آنها فقط قادر به مطالعه امواج صوتی خورشید بودند. این امواج به طور پیوسته توسط همرفتی مداوم ماده خورشیدی موجود در زیر سطح خورشید تولید می‌شوند.

امواج گرانشی یا امواج جی امواج مایعی هستند که هیچ ردپای مشخصی روی سطح خورشید ندارند و محققان به مدت 40 سال است در جستجوی این امواج گریزپا بوده‌اند و گرچه تلاش‌های قبلی منجر به کشفیاتی شده بودند، هیچ یک از آن‌ها قطعی نبودند.

این کشف دیدگاه جدیدی درباره تعاملات لایه‌های چرخان خورشید و ترکیب هسته این ستاره ارائه می‌دهد.امواج گرانشی قبلا در ستارگان دیگر کشف شده‌اند و دانشمندان با استفاده از رصدخانه SOHO توانستند دلایل معتبری از وجود آن‌ها در خورشید را بیابند؛ با این حال، با وجود اینکه آنها به این معمای 40 ساله پاسخ داده‌اند، کشف جدید، دریچه نوینی جهت مطالعه و تحقیق در حوزه فیزیک خورشیدی باز می‌کند.