با توجه به اينكه در سرشماري اخير مركز آمار ايران، سؤالات جامع‌تري تدارك ديده بود انتظار مي‌رفت در حوزه‌هاي مختلف به‌ويژه در مورد مسائلي مانند اشتغال و وضعيت مسكن اطلاعات دقيق‌تري كسب شود. همچنين از سوي ديگر انتظار مي‌رفت با الكترونيكي‌شدن سرشماري، جمع‌بندي اطلاعات نيز با سرعت بيشتري انجام شود.
نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1395به اين دليل اهميت زيادي پيدا كرده است كه به واسطه سؤالات طرح شده در آن، افراد بايد به‌صورت دقيق و جزئي‌‌تر اطلاعات مورد درخواست را ارائه مي‌دادند كه عملا مي‌توانست منجر به بروز اصلاحات اساسي در نمونه پايه آمارگيري‌هاي قبلي شود.
اواخر اسفند سال گذشته مركز آمار ايران گزيده نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 95 را منتشر كرده است كه فقط قسمت‌هايي از اطلاعات كلي مربوط به برخي از حوزه‌ها را منعكس كرده است با وجود اين اطلاعات قبلي را با چالش‌هاي زيادي مواجه كرد اما در اين ميان از برخي حوزه‌ها، مانند حوزه اشتغال، با وجود جمع‌آوري اطلاعات، هيچ‌گونه آماري منتشر نشد. اين در حالي است كه مثلا با انتشار يك بخش جزئي از وضعيت بازار مسكن كشور مبني بر اينكه تعداد خانه‌هاي خالي به حدود2ميليون و 700هزار واحد رسيده، سياستگذاري‌ها و اظهارنظرهاي كارشناسي در اين حوزه با چالش جدي مواجه شد.
بر اين اساس، مي‌توان استنباط كرد كيفيت اطلاعات كسب شده از طريق سرشماري اخير به‌گونه‌اي است كه مي‌تواند مبناي بسياري از سياستگذاري‌هاي حاكميتي قرار بگيرد و همين مسئله، غيبت جزئيات نتايج اين سرشماري را غيرموجه‌تر مي‌كند.
- وقفه در تكامل آمارگيري
الكترونيكي شدن سرشماري توانسته بود در جلوگيري از اتلاف منابع مالي و افزايش بهره‌وري نيروي انساني نقش مؤثري ايفا كند بر همين اساس انتظار مي‌رفت در فرايند استخراج اطلاعات از داده‌هاي خام گردآوري شده از سطح جامعه نيز تمهيداتي در دستور كار قرار گيرد كه با كوتاه كردن فاصله زماني اتمام سرشماري تا انتشار جزئيات، هزينه‌هاي كمتري به اين طرح وارد كند، اما به‌نظر مي‌رسد اين مسئله تاكنون محقق نشده است. از سوي ديگر سرشماري سال 95نخستين سرشماري الكترونيكي در ايران بود؛
بر اين اساس سرشماري سال 95را مي‌توان مرحله‌گذار آمارگيري ايران از «مرحله سنتي» به مرحله «ثبتي مبنا» عنوان كرد؛ مرحله‌اي كه از هر سو مي‌تواند فرايند سرشماري را ساده‌تر و بهره‌برداري از اطلاعات آن را پرثمرتر كند البته مشروط به اينكه تكامل آمارگيري ايران در همه حوزه‌ها ادامه پيدا كند تا جايي كه زمينه براي ايجاد نظام آماري ثبتي مبنا مهيا شود. تحول مثبتي كه به گفته اميد علي پارسا رئيس مركز آمار ايران، جزو معدود مواردي است كه مخالفي ندارد و همه اركان نظام به‌دنبال ايجاد آن هستند.
آنگونه كه پارسا مي‌گويد: مركز آمار ايران قويا در پي ريل‌گذاري براي ايجاد نظام آماري ثبتي مبناست كه به موجب آن سرشماري به شكل سنتي آن حذف خواهد شد. البته ايجاد اين نظام آماري مي‌تواند به واسطه همين تأخير در انتشار جزئيات سرشماري زير سؤال برود چراكه اين تأخير نشان مي‌دهد ثمرات نخسين مرحله از تكامل آمارگيري ايران در مرحله‌هاي بعدي عملا بي‌اثر شده و چه بسا به‌دليل عدم‌تناسبي كه بين مراحل ايجادشده، عملا كار جمع‌بندي را سخت‌كرده است.
- سرشماري سنتي حذف مي‌شود
رئيس مركز آمار ايران گفت: مركز آمار ايران به‌دنبال ريل‌گذاري براي ايجاد نظام آماري ثبتي مبناست و اين موضوع جزو معدود مواردي است كه مخالفي ندارد و همه اركان نظام به‌دنبال ايجاد اين تحول مثبت هستند. به گزارش ايسنا، اميد علي پارسا افزود: براي رسيدن به اين هدف كه به موجب آن سرشماري به شكل سنتي آن حذف خواهد شد،
بايد كليه سامانه‌هاي الكترونيك دستگاه‌هاي اجرايي كشور به مركز آمار ايران متصل شوند بر اين اساس در وهله اول به‌دنبال آن هستيم كه ثبت احوال، وزارت امور اقتصادي و دارايي و شركت پست به مركز آمار ايران متصل شوند تا به اين ترتيب اطلاعات مورد نياز كشور براي سرشماري از طريق سامانه‌هاي مختلف به دست آيد. به گفته پارسا، اين تحولات نيازمند تغيير قوانين است چراكه به هيچ عنوان با قوانين فعلي امكان اجراي نظام آماري ثبتي مبنا وجود ندارد.
نظر شما