در تازه‌ترين واكنش‌ها روز گذشته ركس تيلرسون، وزير خارجه آمريكا به‌صورت رسمي خواستار تعويق اين همه‌پرسي شد. پيش از اين هم كشورهاي مختلف مانند انگليس و همچنين همسايه‌هاي عراق مخالفت خود را با همه‌پرسي و استقلال اين منطقه در شرايط بحراني منطقه اعلام كرده بوده‌اند. مقامهاي منطقه كردستان عراق اما همچنان با وجود مخالفت‌هاي داخلي و خارجي بر برگزاري همه‌پرسي در سوم مهرماه پافشاري دارند.
ماجد غماس، رئيس دفتر مجلس اعلاي اسلامي عراق در تهران اعتقاد دارد كه اين اقدام عواقب و پيامدهاي بسياري براي عراق و خود منطقه كردستان خواهد داشت. او در گفت‌وگو با همشهري با اشاره به مذاكرات حساس مقامهاي كرد با دولت مركزي در بغداد مي‌گويد كه عراق در دوران پساداعش بيشتر از هر چيز به اتحاد و وحدت براي آينده‌اي روشن نياز دارد.
- با وجود مخالفت‌هاي صورت‌گرفته، مقامهاي منطقه كردستان عراق بار ديگر اعلام كرده‌اند كه بدون‌شك همه‌پرسي استقلال اين منطقه در روز سوم مهرماه برگزار مي‌شود. چه پيش‌بيني درباره سرنوشت ماجراي اين همه‌پرسي داريد؟
مطرح‌كردن مسئله همه‌پرسي بعد از تبليغاتي كه از طرف احزاب و شخصيت‌هاي سياسي كرد صورت گرفته، تبديل به يك مسئله مهم براي مردم كرد شده است. اين اقدام اما بدون توجه به حساسيت‌هاي دولت‌هاي همجوار عراق و مشكلات موجود در اين راه صورت گرفته است.
حتي درصورتي كه اين همه‌پرسي به نتيجه برسد و دولتي هم در اين منطقه تاسيس شود، دولت ضعيفي خواهد بود كه توانايي مواجهه با چالش‌هاي سياسي و ژئوپليتيك را نخواهد داشت. مردم منطقه كردستان عراق اكنون علاقه‌مند به تعيين سرنوشت خود در اين همه‌پرسي شده‌اند اما بدون درنظر گرفتن اين مسائل اين اقدام انتخاب مسير درستي به‌حساب نمي‌آيد.
- با تمام تحولات و مخالفت‌ها ازجمله از سوي آمريكا و انگليس و كشورهاي همجوار عراق به‌نظرتان مقامهاي كردستان سرانجام اين همه‌پرسي را برگزار مي‌كنند؟
اكنون وضعيت بسيار مبهم است كه بتوان گفت اين همه‌پرسي در زمان اعلام‌شده برگزار مي‌شود يا خير. بايد ديد كه در مدت زمان كوتاه باقيمانده تا زمان اعلامي براي همه‌پرسي چه تحولاتي صورت مي‌گيرد. اكنون همه‌‌چيز به مسائلي كه در اين مدت رخ مي‌دهد، وابسته است. همانطور كه گفتيد جامعه جهاني نسبت به برگزاري اين همه‌پرسي بدبين و ناراضي است. ما همچنان به وحدت عراق پايبند هستيم.
وجود كردها در مولفه‌هاي ملت عراق يك محور اساسي است. در چارچوب عراق واحد كردها مي‌توانند شرايط بهتري داشته باشند و زندگي كنند. پس از اينكه مسئله داعش در عراق تمام شود، حفظ وحدت عراق و همزيستي مهم‌ترين مسئله در كشور خواهد بود. در مقابل اقدام براي استقلال و جدا شدن از عراق پيامدهاي نامشخصي دارد. به‌ويژه آنكه اختلافها ميان خود احزاب كرد بالا گرفته و مي‌تواند تأثير بسياري روي مسائل اين منطقه بگذارد.
- دولت و احزاب سياسي عراق در مدت باقيمانده چه تلاش‌هايي براي حفظ وحدت و يكپارچگي عراق خواهند داشت؟
هيأت كرد قرار است براي بحث درباره اين مسئله به بغداد سفر كنند. اين مذاكرات بسيار در رابطه با اين همه‌پرسي و آينده منطقه كردستان عراق تعيين‌كننده و حساس خواهد بود. نه فقط دولت مركزي عراق بلكه كليه احزاب و شخصيت‌هاي سياسي عراق مخالف همه‌پرسي استقلال منطقه كردستان عراق هستند.
- در مذاكراتي كه گفتيد دولت عراق چه ابزارها و اهرم‌هايي براي راضي‌كردن و توافق با كردها براي حفظ وحدت عراق و آينده بهتر اين كشور در اختيار دارد؟
در اين جلسات و مذاكرات بايد توافق‌هايي كه قبلا صورت گرفته احيا شود. چارچوب قانون اساسي به‌عنوان يك اصل در مسئله عراق جديد بايد مورد بحث قرار بگيرد. حق و حقوق منطقه كردستان عراق به‌عنوان بخشي از ملت عراق بايد محاسبه شود. مسئله حق برداشت نفت و تقسيم ثروت ميان استان‌هاي عراق هم بسيار مهم است. اين بحث‌ها و مذاكرات طولاني خواهد بود اما محورهايي است كه دولت عراق مي‌تواند در رابطه با آنها با مقام‌هايمنطقه كردستان عراق مذاكره كند.
- اين گمانه‌زني وجود دارد كه مقامهاي منطقه كردستان عراق هر چند وقت يك‌بار براي امتياز گرفتن از دولت مركزي مسئله استقلال را مطرح مي‌كنند. اين بار هم ممكن است چنين روندي مدنظرشان باشد؟
براساس حرف‌هاي آقاي بارزاني، او شرايط فعلي و اين دوره زماني را فرصتي مناسب براي اعلام استقلال مي‌داند. در تفسير و تحليل اين مسئله اما اختلاف‌هاي جدي وجود دارد. بسياري از شخصيت‌هاي سياسي عراق برخلاف آقاي بارزاني عقيده دارند كه اين اقدام عواقب نامناسبي براي عراق و منطقه كردستان عراق دارد. پيش‌بيني مي‌كنم اختلاف نظرهايي خواهد بود و اختلاف‌هايي درون احزاب كردستان عراق هم درباره اين مسئله به‌وجود خواهد آمد. احزاب سياسي عراق اما بيشترين تلاش خود را براي پايان اختلافها و رسيدن به نتيجه‌اي مناسب براي آينده عراق خواهند داشت.
نظر شما