براساس اين بيانيه كه به سرعت در همه رسانه‌هاي عرب‌زبان منطقه نيز بازتاب داشت، وزير امور خارجه قطر گفته است اين كشور براي تحكيم روابط خود با ايران در همه زمينه‌ها، سفير خود را به تهران بازمي‌گرداند.
قطر يكي از 7كشوري بود كه در كنار بحرين، سودان، جيبوتي، كويت، سومالي، كومور و امارات با دنباله‌روي از عربستان، سطح روابط ديپلماتيك خود با ايران را كاهش داده و سفير خود را از ايران فراخوانده بود. البته دولت قطر آخرين كشوري بود كه روابط خود با ايران را قطع كرد اما پس از سردي روابط با عربستان و 3كشور عربي ديگر دوباره در تلاش براي احياي روابط با تهران است.
سخنگوي وزارت خارجه ايران با تأييد تماس تلفني وزراي خارجه دو كشور، با بيان اينكه در اين تماس تمايل طرف قطري براي بازگرداندن سفير خود به تهران مطرح شد، گفت: «ما از اين تصميم استقبال مي‌كنيم.» قاسمي افزود: «جمهوري اسلامي ايران از هر گام سازنده و مثبت همسايگان براي بهبود و ارتقاي روابط في مابين همواره استقبال كرده و بدان ارج مي‌نهد.» در واشنگتن نيز، هدر نائورت سخنگوي وزارت خارجه آمريكا بدون اشاره به چرخش قطر به سوي روابط با ايران، به خبرنگاران گفت كه «دولت آمريكا نگران وضعيت اختلاف نظرها ميان قطر و كشورهاي عربي است چرا كه اين اختلافات طولاني شده است.» اين در حالي است كه يك مقام وزارت خارجه آمريكا در گفت‌وگو با روزنامه وال‌استريت‌ژورنال مدعي شده كه قطر به واشنگتن گفته هدفش از اين تصميم نشان دادن نارضايتي از اقدامات عربستان بوده و قصد افزايش همكاري با ايران را ندارد. از سوي ديگر، تاكنون چندين مقام رسمي كشورهاي بحرين و امارات نيز نارضايتي خود از اقدام قطر را اعلام كرده‌اند.
- آغاز چرخش دوباره دوحه
۵ ژوئن ۲۰۱۷ (15خرداد 96) روزي عجيب در تاريخ معاصر خليج‌فارس است. چند روز پس از آنكه دونالد ترامپ رئيس‌جمهور آمريكا به رياض سفر كرد، يكباره 4كشور عربستان، امارات، بحرين و مصر روابط دوجانبه با قطر را قطع كردند و دليل اين كار خود را «حمايت قطر از مخالفان داخلي، همپياني با ايران، حمايت از داعش و القاعده و گروه‌هاي تروريستي» اعلام كردند. بلافاصله نيز 10كشور ديگر روابط خود با قطر را قطع كرده يا سطح روابط ديپلماتيك را با اين كشور كاهش دادند تا عملا قطر 2ميليون و 600هزار نفري در محاصره همسايگان هم‌زبان خود قرار بگيرد. كشورهاي عربي آنچنان در مخالفت خود با قطر اصرار ورزيد‌ند كه علاوه بر طرح ليست از 13پيش‌شرط دشوار همچون تعطيلي شبكه الجزيره قطر، تلاش براي گرفتن ميزباني جام جهاني 2022 از دوحه را نيز آغاز كرده‌اند. در مقابل وزير دفاع قطر نيز با رد اين پيش‌شرط‌ها اعلام كرده كه كشورهاي محاصره‌كننده بايد ضمن عذرخواهي از دوحه، محاصره را رفع كرده و سپس براي مذاكره به كويت كه قرار است نقش ميانجي را بازي كند، بيايند.
- تهران و آنكارا؛ تنها حاميان دوحه
بحران ديپلماتيك كشورهاي عربي عليه دوحه چشم‌انداز روشني ندارد و موجب شد تا قطر مجبور شود آشكارا به سوي روابط حسنه با ايران و تركيه چرخش كند. مقامات رسمي ايران در واكنش به اين بحران، با تأكيد بر اينكه اين تنش‌ها را به نفع كشورهاي منطقه نمي‌دانند، مرز هوايي خود را روي پروازهاي شركت‌هاي هوايي قطر ازجمله هواپيمايي قطر باز كردند. اين در حالي اتفاق افتاد كه همسايگان عربي قطر، تمام مرزهاي آبي، زميني و هوايي دولت دوحه را بسته بودند و عملا مرز هوايي قطر با ايران تنها راه اين كشور براي ارتباط با دنياي خارج بود. علاوه بر اين سه بندر بوشهر، بندرعباس و بندر لنگه نيز به كشتي‌هاي قطري سرويس ارائه دادند و چندين فروند هواپيماي باري ايراني نيز كه حامل موادغذايي بودند به دوحه ارسال شدند.
تا پيش از بحران در خليج‌فارس، سهم ايران از بازار 5ميليارد دلاري قطر، چيزي در حدود 165ميليون دلار بود كه انتظار مي‌رود با ادامه روند كنوني افزايش قابل ملاحظه‌اي پيدا كند. قطر تا پيش از قطع روابط با همسايگان خود بيش از 80درصد نيازهاي غذايي خود را از همسايگان عرب خود تهيه مي‌كرد كه پس از اين بحران ديپلماتيك، واردات از تركيه، ايران و عمان را در دستور كار خود قرار داد.
- فرصتي براي جذب ايراني‌ها
قطر در سال‌هاي گذشته، يكي از سخت‌ترين قوانين بين كشورهاي خليج‌فارس براي ارائه ويزا و اعطاي اقامت به شهروندان ايراني را داشت به‌طوري‌كه تنها 30هزار ايراني ساكن قطر هستند درحالي‌كه امارات بيش از 400هزار ايراني را در خود جاي داده است. با دلايلي مشابه، دوبي گوي سبقت را از دوحه ربوده بود و مسافران ايراني، امارات را به جاي قطر به‌عنوان مقصد خود انتخاب مي‌كردند. همچنين شهروندان ايراني بيش از آنكه از خطوط هوايي قطر استفاده كنند، از شركت هواپيمايي امارات خدمات دريافت كرده‌اند.
نظر شما