خداحافظی تدریجی درختان سوزنی برگ جنگل‌های شمال

به گزارش ايرنا، وحید شقاقی افضلی گفت: سیاست کلی سازمان جنگل‌ها، برداشت تدریجی سوزنی‌برگان و جانشینی آنها با گونه‌های پهن‌برگ بومی است.

وی علت این امر را بروز آفات و بیماری‌های ناشناخته و نبود بازار مصرف برای بعضی از گونه‌های سوزنی‌ برگ برشمرد.

کارشناس مسئول جنگل‌کاری معاونت امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری گفت که مجموع جنگل‌کاری با گونه‌های غیربومی در شمال ایران در حدود 150 هزار هکتار، یعنی کم‌تر از هشت درصد کل مساحت 1.9 میلیون هکتاری جنگل‌های هیرکانی برآورد می‌شود.

وی افزود: این رقم، با در نظر گرفتن تمام جنگل‌کاری‌های انجام شده با سوزنی‌برگان غیربومی و همچنین کلیه عرصه‌های داركشت‌ورزی (agroforestry) شامل صنوبرکاری‌ها و مناطق کاشت اوکالیپتوس و حتی کاشت گونه بومی توسکا در 50 -60 سال اخیر است.

کارشناس مسئول جنگل‌کاری معاونت امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: تمرکز بر کاشت درختان غیربومی موجب افزایش خطر از بین رفتن جنگل‌های جلگه‌ای در اکثر مناطق شمال می‌شود.

وی اظهار داشت: سازگاری نداشتن با بوم‌سازگان جنگل‌های هیرکانی که اغلب دارای درختان پهن‌برگ خزان‌کننده است و همچنین برهم خوردن تعادل گیاخاک و افزایش خطر آتش‌سوزی، از دیگر مضرات کاشت گونه‌های غیر بومی است.

شقاقی افضلی تصریح کرد: برنامه فعلی ما کاهش کاشت بعضی از گونه‌های غیربومی مانند سوزنی‌برگان تا حدود سه درصد آن هم فقط برای ایجاد کمربند سبز و گونه پیشگام در نواحی برهنه است؛ در حالی که در چند دهه قبل در حدود 30 درصد از جنگل‌کاری‌ها با سوزنی‌برگان انجام می‌شد.

وی یادآور شد: اهداف کاشت گونه‌های غیر بومی و اغلب سوزنی‌برگ در آن زمان، تثبیت مالکیت عرصه، حفظ آب و خاک، افزایش مساحت جنگل، اهداف زیست‌محیطی، جلوگیری از فرسایش خاک، افزایش تولید در واحد سطح، تأمین سلولز برای کارخانه‌های صنایع چوب نظیر کاغذسازی، کاهش دوره برداشت، ایجاد کمربند سبز برای جلوگیری از تجاوز متصرفان، احیای جنگل های مخروبه، افزایش سرانه فضای سبز بود.

به گفته این کارشناس مسئول، کاشت سوزنی‌برگان در آن زمان، بی‌فایده هم نبود و در نواحی بدون پوشش، موجب حفظ مالکیت عرصه از تجاوز و حفظ آب و خاک شد و در سایر مناطق باعث افزایش تولید در واحد سطح و کاهش فشار برداشت از جنگل و کاهش دوره برداشت گردید.

شقاقی افضلی، مهم‌ترین گونه‌های سوزنی‌برگ غیر بومی کاشته شده در شمال کشور را کاج تدا، کاج سیاه (رقم‌های اتریش، كرس، ترکیه)، نوئل، ‌نوئل شرقی، کاج جنگلی، کاج دریایی، کاج بادامی، کاج الدار (کاج تهران)، سرو نقره‌ای، سدر ژاپنی (کریپتومریا)، سدر اطلس، کاج زرد (کاج پوندروزا)، لاریكس، سکویا، نرّاد نام برد.

وی گفت: از پهن‌برگان نیز صنوبر دلتوئیدس، صنوبر آمریکایی (صنوبر اورامریکانا)، انواع اوکالیپتوس بیشتر از بقیه کاشته شده است.

به گفته شقاقی، ورود سوزنی‌برگان به شمال کشور، از سال 1336 با تولید نهال در نهالستان کلاردشت آغاز شد.