او تقريبا 4-3 سالي مي‌شود كه از نظر خودش، بهترين راه براي زندگي‌اش را انتخاب كرده و حالا كمتر از يك سال است كه دارد از صبوري اين سال‌هايش نتيجه مي‌گيرد و از كاري كه كرده راضي است. والي‌نژاد بين گياهان، متفاوت‌ترينش را انتخاب كرده و بن‌ساي توليد مي‌كند؛ همان درختچه‌هاي كوچك تزئيني كه نمايي كوچك از يك تصوير واقعي در طبيعت هستند. او در اواسط تحصيل در دانشگاه كه دانشجوي الكترونيك بوده، مي‌فهمد كه براي اين كار ساخته نشده و به حياط خانه‌شان برمي‌گردد و گلخانه محبوبش را راه مي‌اندازد. والي‌نژاد از درس و مدرسه و مشكلات شنوايي خودش و موانع و دانشگاه و نهايتا از درختچه‌هاي دست‌سازش برايمان گفته است.
- ديدم، خواندم، ياد گرفتم، شروع كردم
بعد از انصراف از دانشگاه، به سراغ شناخت گلدان‌‌ها و بعد از آن بن‌ساي رفتم. قبلا اين درختچه‌هاي بن‌ساي خيلي برايم جذاب بودند و بارها به اين فكر افتاده بودم كه چطور درست مي‌شوند. براي همين به محض رهاكردن دانشگاه، درباره آنها مطالعه كردم. تقريبا يك سال‌ونيم روي فرمول ساخت گلدان تلاش كردم. بعد به سراغ استادان متخصص در اين زمينه كه در تلويزيون هم برنامه‌هاي آموزشي دارند رفتم و اصول اوليه گلدان‌سازي را از آنها ياد گرفتم.
داشتن استادهايي كاربلد در هر كاري خيلي مهم است؛ اينكه بتوانند راه را برايت روشن كنند تا بداني كه واقعا بايد از كجا شروع‌كني، چون كه در هر حرفه‌اي نحوه شروع كردن و ادامه‌دادن تأثيرگذار است. من تا چند سال، فقط روي آموزش و چيستي و چرايي اين ماجرا كار كردم تا بتوانم با قدرت آن را شروع كنم. وقتي به آن حدي كه دلم مي‌خواست رسيدم، شروع به طرح و ايده‌دادن كردم. ايده‌هايي كه بعضي از آنها به‌طور اختصاصي در دست خودم است و نمونه‌اش در جاي ديگري وجود ندارد.
- اين بن‌ساي عجيب
بن‌ساي يك لغت ژاپني است؛ بن به معني سيني يا گلدان و ساي هم يعني كشته‌شده در همان سيني يا گلدان است. شايد واژه‌اي بهتر از بن‌ساي براي اين طبيعت‌هاي كوچك‌شده وجود نداشته باشد. در حقيقت، بن‌ساي طرح عجيبي است. مي‌توانيم با يك گلدان كوچك و كم‌جا، طبيعت عظيم خداوند را به‌صورت كوچك‌شده در خانه، محل كار و هرجايي كه هستيم و دوست داريم كه حالمان خوب باشد، داشته باشيم. شايد اين مهم‌ترين ويژگي بن‌ساي است كه من را به‌خودش علاقه‌مند كرد تا به‌دنبالش بروم و بيشتر از هميشه كشفش كنم.
بن‌ساي هر گياهي در طبيعت وجود دارد. در واقع مي‌شود هر گياهي كه در طبيعت هست را بن‌ساي كرد. چون بن‌ساي يعني طبيعت كوچك‌شده در سيني و گلدان؛ حتي درختان گرمسيري مثل نخل را هم مي‌شود به بن‌ساي تبديل كرد و جلوه‌اي از مناطق ساحلي را در كنار خود داشت. اينطور كه در سيني و با شرايط محيط‌زيست مورد نظر آن گياه و با بذر يا قلمه يا ريشه هوايي از آن گياه، بن‌سايش را پرورش مي‌دهند و در طول سال، آن را آرايش مي‌دهند. سپس ريشه‌هاي گياه را كم حجم مي‌كنند تا بتواند در گلداني با عمق كم، رشد و نمو داشته باشد.
- اسمش مشكل نيست
من از بچگي مشكل شنوايي داشتم و البته براي مقابله با آن خيلي تمرين‌كردم و در برابرش ايستادم. مثلا هميشه به مدارس عادي رفتم و اجازه ندادم اين موضوع باعث تفاوت من با ديگران شود. شايد گاهي اوقات در سيستم آموزشي مدرسه، به مشكلات كوچكي برخورد مي‌كردم اما هيچ‌وقت اين اتفاق نيفتاد كه باعث شود به آن چيزي كه مي‌خواهم نرسم و آن را مانعي بزرگ ببينم چون واقعا اينطور نبود و البته پدر و مادرم هم كساني بودند كه من را هل مي‌دادند و اجازه نمي‌دادند اين موضوع جلوي پيشرفت من را بگيرد. در حقيقت،
من به اين موضوع ايمان دارم كه هركسي با هر ويژگي و هر جايگاهي مي‌تواند خيلي راحت موفق شود؛ فقط كافي است كمي بيشتر از هميشه تلاش كند و اميد داشته باشد. مشكل شنوايي من، شايد اصلا اسمش مشكل نباشد اما چون من واژه بهتري برايش پيدا نمي‌كنم، اين اسم را رويش گذاشته‌ام چون واقعا كاري نبوده است كه بخواهم انجام بدهم و به‌خاطر اين مشكل، انجامش نداده باشم.
- حالا چرا بن‌ساي؟
با توجه به شناخت قبلي كه در اين زمينه داشتم، مي‌دانستم كه گلدان‌هاي بن‌ساي، چيزي است كه كمبود توليدش در ايران به‌شدت احساس مي‌شود. اكثر بن‌ساي‌هايي كه در بازار هستند يا وارداتي هستند و يا از محيط‌زيست جدا شده‌اند. متأسفانه به‌دليل كمبود توليد بن‌ساي در داخل كشور خودمان، واردات بي‌رويه‌اي در اين زمينه صورت مي‌گيرد كه علاوه بر قيمت بسيار بالايي كه دارد، بايد بگويم كه بن‌ساي‌هاي واقعي نيستند، چون هيچ كشوري بن‌ساي اصلي و بومي خود را صادر نمي‌كند.
درصورتي كه ما با اين طبيعت زيبايي كه در كشور خودمان داريم، چرا نبايد بن‌سايي از هركدام از اين درختان و اين طبيعت‌هاي شناخته‌شده داشته باشيم؟ ضمن اينكه بسيار مهم است كه در كنار توليد بن‌ساي، به سلامت محيط‌زيست‌مان آسيب نزنيم و آن را حفظ كنيم. در واقع توليد بن‌ساي‌هاي داخلي، هم به اين موضوع كمك مي‌كند و هم از واردات نامناسب جلوگيري مي‌كند.
- با حداقل‌ها شروع كردم
من اين كار را در حياط خانه‌مان انجام مي‌دهم و چيزي شبيه به گلخانه در حياط خانه احداث كردهام كه البته به‌دنبال گسترش آن هستم. توليد بن‌ساي، به فضاي خيلي بزرگ و عظيمي نيازي ندارد اما لازم است در همان‌جايي كه داريم، شرايط رشد گياه به‌طور كامل فراهم باشد. اين كار در ظاهر شايد آسان باشد ولي پيچ‌و‌خم‌ها و سختي‌هاي خاص خودش را دارد.
رسيدگي به گياهان، شرايطي دارد كه بايد همه آنها را درنظر بگيريم و خودمان را با آنها وفق بدهيم. ضمن اينكه براي ساخت گلدان قوانيني وجود دارد كه من آنها را ياد گرفته‌ام اما واقعيت اين است كه سعي كردهام تابع صددرصدي آنها نباشم و تاجايي كه مي‌توانم، خودم در ساخت بن‌ساي مورد علاقه‌‌ام ايده بدهم و پايم را فراتر از كليشه‌هاي معمول بگذارم. من از ديده‌هايم در بن‌ساي‌سازي كمك گرفتم و آنهايي كه ديدم را به‌صورت بن‌ساي توليد كردم؛ براي همين است كه بعضي از بن‌ساي‌هايي كه ساخته‌ام، در هيچ جاي ديگر وجود ندارد. با همه اين اوصاف، از لحاظ معنوي و مالي خيلي جواب خوبي مي‌دهد و راضي‌كننده است.
نظر شما