مردم جهان كه اين روزها سران كشورهايشان در مقر سازمان ملل متحد در نيويورك گرد هم آمده‌اند، روزگار تلخي را مي‌گذرانند. از هر 9نفر در جهان يكي هر شب گرسنه به خواب مي‌رود. طبق اعلام آژانس‌هاي سازمان ملل، طي سال گذشته ميلادي جمعيت گرسنگان جهان از 815ميليون نفر گذشته است؛ انسان‌هايي كه در اثر فقر، جنگ و تغييرات آب‌وهوايي گرسنه مانده‌اند. اين تعداد 38ميليون بيشتر از سال 2015بوده است.
اين آمار زماني غم‌انگيزتر مي‌شود كه بدانيم 489ميليون نفر از گرسنگان جهان يا 60درصد از آنها در مناطقي زندگي مي‌كنند كه دچار جنگ و درگيري شده‌اند. اين درگيري‌ها ثمره دست بشر است. هم‌اكنون 40درگيري فعال در جهان جريان دارد كه سالانه نزديك به 160هزار قرباني به جا مي‌گذارند. طبق اعلام كميسارياي عالي پناهجويان سازمان ملل، جهان امروز ما علاوه بر اين گرسنگان، بيش از 65ميليون آواره هم دارد. اين آوارگان هم نتيجه ادامه جنگ و درگيري در جهان است.
جنگ‌هاي خاورميانه سالانه 82هزار كشته به جا مي‌گذارند. به‌عبارت ديگر، سالانه نيمي از كشته‌هاي جنگ‌هاي امروز جهان مربوط به خاورميانه است. در اين ميان كشورهاي سوريه، عراق و افغانستان بيشترين تلفات را در جنگ‌هاي جهان مي‌دهند. برخي مناقشات امروز عمري 70ساله دارند و باقي‌مانده خط‌كشي‌هاي بعد از جنگ جهاني دوم در ميان ملت‌ها هستند؛
بحران شبه‌جزيره كره از اين جمله است. بحران كره امسال هم محور مذاكرات و بحث‌هاي مطرح‌شده در سازمان ملل خواهد بود. اما غيراز مناقشه در شبه‌جزيره كره، جهان اكنون شاهد تصاوير دردناكي در ميانمار، يمن، سودان و بسياري ديگر از كشورهاي آفريقايي است. در جهان امروز ما، بحران مهمان زندگي بسياري از مردم شده است.
- ترامپ به دنبال تضعيف سازمان ملل
براي بسياري از رهبران جهان، نشست سالانه مجمع عمومي سازمان‌ملل و سخنراني‌هايشان در اين جلسه فرصتي براي پرداختن به مهم‌ترين مسائل بين‌المللي است. براي دونالد ترامپ برخلاف روساي جمهور پيشين آمريكا اما اين سازمان «كلوپي است براي دور‌هم‌بودن و خوش گذراندن». او طي 8ماهي كه قدرت را در دست داشته و حتي پيش از آن، بارها از عملكرد سازمان ملل و «ناتواني» اين سازمان در حل مسائل بين‌المللي انتقاد كرده و با طعنه و كنايه راجع به آن صحبت كرده است.
ترامپ همچنين اعلام كرده به‌زودي سهم آمريكا از بودجه سالانه سازمان ملل را كاهش خواهد داد. آمريكا بزرگ‌ترين حامي مالي سازمان ملل است و طبق گفته مقام‌هاي اين سازمان، كاهش بودجه از سوي آمريكا فعاليت‌هاي آن را با مشكلات جدي روبه‌رو خواهد كرد. حدود يك پنجم بودجه 5.5ميليارد دلاري سازمان ملل را آمريكا تأمين مي‌كند.
او امشب دومين سخنران مجمع عمومي سازمان ملل خواهد بود. بسياري نگران سخنراني او هستند چرا كه ممكن است با سخنانش بار ديگر نه‌تنها نقش و جايگاه اين نهاد بين‌المللي كه از خاكستر آتش جنگ جهاني دوم در سال 1945سر برآورد را زير سؤال ببرد بلكه آغازگر بحران ديگري در سطح جهان باشد. پست‌هاي توييتري او چه در فضاي سياست داخلي آمريكا و چه در فضاي سياست بين‌المللي هميشه بحران‌ساز بوده است. اكنون با توجه به بالا گرفتن تنش ميان آمريكا و كره‌شمالي، بسياري نگران اظهارنظرهاي او در جريان سخنراني‌اش در مجمع عمومي هستند.
ترامپ كه با شعار «اول آمريكا» وارد انتخابات رياست‌جمهوري شد، در زمينه مراودات بين‌المللي هم اين شعار را سرلوحه كار خود قرار داده است. ترامپ در اقدامي معني‌دار تعداد هيأت اعزامي آمريكا به نشست هفتاد و دوم مجمع را كاهش داده است. پيش از اين، معمولا هيأتي هزار نفره از آمريكا در نشستهاي مجمع و تمامي جلسات جانبي آن شركت داشتند اما امسال ترامپ تصميم گرفته آمريكا غايب اكثر نشست‌ها در بزرگ‌ترين رويداد سازمان ملل باشد. بسياري اين اقدام ترامپ را با هدف تضعيف جايگاه سازمان ملل و نهادهاي وابسته به آن تحليل كرده‌اند.
فارغ از اين مسائل كه براي نخستين بار حضور رئيس‌جمهور آمريكا در جمع رهبران جهان در سازمان ملل را به يك بحران تبديل كرده، چگونگي حضور او در اين نشست هم براي برگزار‌كنندگان مشكل‌ساز شده است. نشست سالانه مجمع عمومي فرصتي براي ديدارها و مذاكرات رو در روي رهبران جهان هم هست، ديدارهايي كه در بسياري موارد رفع مشكلات ميان كشورها و تقويت همكاري آنها را به‌دنبال داشته است.
ترامپ اما اعلام كرده كه قصد ندارد مثل ديگر رهبران كشورهاي جهان در هتل‌هاي نزديك به سازمان ملل در منطقه منهتن اقامت داشته باشد و در عوض به كلوپ گلفش خواهد رفت كه حدود 2ساعت با محل برگزاري مجمع عمومي فاصله دارد. او احتمالا در همين كلوپ ميزبان سران كشورهايي خواهد بود كه قصد ملاقات با او را دارند؛ موضوعي كه طي روزهاي اخير به چالش بزرگ تيم‌هاي امنيتي تبديل شده است.
آن‌طور كه به‌نظر مي‌رسد دومين حضور جدي دونالد ترامپ در صحنه ديپلماسي جهاني هم همراه با حواشي بسيار خواهد بود. نخستين حضور او در نشست سران كشورهاي عضو ناتو در بروكسل كه 4ماه پيش برگزار شد هم پر از حاشيه بود. هيچ‌كسي رفتار او در پس زدن نخست‌وزير مونته‌نگرو براي آنكه خود در صف اول رهبران ناتو قرار گيرد را فراموش نخواهد كرد.
- جايگاه مجمع عمومي سازمان ملل
مجمع عمومي يكي از 6ركن اصلي سازمان ملل متحد بوده و براساس فصل چهارم منشور ملل متحدد ايجاد شده است. مجمع عمومي تنها ركن اين سازمان است كه تمام 193كشور عضو در آن داراي رأي برابر هستند. نشستهاي سالانه مجمع عمومي كه با حضور سران كشورهاي جهان برگزار مي‌شود، در‌ماه سپتامبر (شهريور) آغاز مي‌شود و معمولا يك‌ماه ادامه پيدا مي‌كند. راي‌گيري در مجمع غيراز مسائل مربوط به صلح و امنيت بين‌الملل با اكثريت ساده انجام مي‌شود.
مسائل امنيتي نياز به دوسوم آراي اعضا دارد. هر كشور بيش از 5نماينده در نشست مجمع نخواهد داشت. در نشست امسال آموزش، محيط‌زيست، توسعه اجتماعي، تجارت، توسعه انساني، آب، تكنولوژي و جهاني‌شدن به‌عنوان محورهاي اصلي مباحث اعلام شده‌اند. وظايف مجمع عمومي شامل پذيرش عضو جديد در سازمان ملل، انتخاب قضات ديوان بين‌المللي دادگستري، انتخاب دبيركل سازمان ملل به توصيه شوراي امنيت، تجديدنظر در منشور ملل متحد و اداره سرزمين‌هاي تحت قيموميت سازمان ملل است.
- غايبان بزرگ نشست هفتاد و دوم
نشست امسال مجمع عمومي سازمان ملل غايبان بزرگي خواهد داشت. آنگ سان سوچي از رهبران ميانمار، ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه، شي جين پينگ رئيس‌جمهور چين و آنگلامركل صدراعظم آلمان، ازجمله غايبان اين رويداد مهم بين‌المللي هستند.
آنگ سان سوچي هفته گذشته اعلام كرد قصد ندارد در نشست امسال مجمع عمومي حضور پيدا كند. اين تصميم پس از آن اعلام شد كه انتقادهاي كشورهاي جهان و گروه‌هاي حقوق بشري از او به‌خاطر سكوتش در قبال كشتار مسلمانان ميانمار شدت گرفت. بسياري حتي خواستار پس گرفتن جايزه نوبل صلح از خانم سوچي هستند. عدم‌حضور سوچي در سازمان ملل، فرار او از افكار عمومي جهان تلقي شده است.
در سايه افزايش اختلافات ميان روسيه و غرب، بسياري منتظر حضور پوتين در نشست امسال مجمع عمومي بودند اما او ترجيح داده براي بازديد از مانور نيروهاي نظامي روسيه به مرزهاي غربي اين كشور در امتداد مرزهاي اروپا برود. درصورت حضور پوتين در سازمان ملل، اين نخستين سفر او به آمريكا در دوره رياست‌جمهوري ترامپ به‌حساب مي‌آمد. روسيه و آمريكا طي 8ماه حضور ترامپ در قدرت، روابط بسيار متلاطمي داشته‌اند.
رهبر دومين اقتصاد بزرگ جهان، امسال در بزرگ‌ترين نشست سران جهان شركت نمي‌كند. در نشست امسال موضوع كره‌شمالي و ميانمار، 2موضوع محوري خواهد بود. برخي معتقدند كه احتمال بالاگرفتن انتقادها از چين به‌خاطر نزديكي به اين 2كشور باعث شده تا روساي جمهور چين و روسيه ترجيح دهند امسال در كشورشان بمانند. ترامپ بارها از چين خواسته است براي مهار كره‌شمالي به آمريكا كمك كند.
قدرتمندترين رهبر اروپا و قدرتمندترين زن جهان، اين روزها بار ديگر درگير انتخابات است. 5روز ديگر در آلمان انتخابات سراسري برگزار مي‌شود و آنگلا مركل براي پوشيدن رداي صدراعظمي در يك دوره 4ساله ديگر مصمم است. او درنظرسنجي‌ها با اختلاف زياد از رقيب اصلي‌اش مارتين شولتز، پيش افتاده و احتمالا برنده انتخابات خواهد بود. 12سال حضور مركل در قدرت، اقتصاد آلمان را متحول كرده تا اين كشور به بزرگ‌ترين قدرت اقتصادي اروپا تبديل شود.
- آغاز سخنراني‌هاي سران از امروز
نشست سالانه مجمع عمومي از يك هفته پيش آغاز شده اما سخنراني‌هاي سران كشورها از امروز آغاز مي‌شود. معمولا 9روز زمان مي‌برد تا سران همه كشورها در مجمع عمومي در دو نوبت صبح و عصر سخنراني كنند. هر كدام از سخنرانان 15دقيقه زمان خواهند داشت. برخي سران كشورها اين محدوديت زماني را رعايت نمي‌كنند. سخنراني‌ها در نوبت صبح از 9آغاز مي‌شود و تا ساعت 13ادامه خواهد داشت.
سخنراني‌هاي نوبت عصر از ساعت 15تا 21انجام مي‌شود. برزيل به‌طور سنتي نخستين سخنران نشست مجمع عمومي است؛ چرا كه رئيس‌جمهور اين كشور در سال‌هاي اول تاسيس سازمان ملل، زماني كه كشورها تمايل چنداني به ابراز عقايدشان نداشتند، هميشه نخستين فردي بود كه داوطلب مي‌شد. پس از رئيس‌جمهور برزيل نوبت به رئيس‌جمهور آمريكا به‌عنوان ميزبان مقر اصلي سازمان ملل در نيويورك مي‌رسد. بعد از اين دو كشور، ديگر كشورها براساس سهميه منطقه‌اي و ميزان همكاري‌شان در نهادهاي سازمان ملل قرار مي‌‌گيرند. دونالد ترامپ امشب و حسن روحاني فردا شب به وقت تهران سخنراني خواهند كرد.
نظر شما