سرپرستي اين هيأت بهعهده جارد كوشنر، داماد و مشاور ارشد ترامپ است، درحاليكه جيسون گرينبلات، نماينده ويژه رئيسجمهور در امور خاورميانه، دينا پاول، معاون مصريالاصل مشاور امنيت ملي و ركس تيلرسون، وزير خارجه آمريكا نيز او را در اين سفر همراهي ميكنند.
هيأت آمريكايي پيش از ورود به سرزمينهاي اشغالي، به قطر، عربستانسعودي، اردن و مصر سفر كرده و با رهبران اين كشورها، درخصوص آينده روند مذاكرات صلح و موضع رئيسجمهور آمريكا نسبت به روابط اعراب و اسرائيل، گفتوگو كرده است.
نگاهي به تركيب هيأت آمريكايي و همچنين سفرهايي كه پيش از ورود به سرزمينهاي اشغالي به پايتختهاي عربي مؤثر در مسئله فلسطين داشته، نشاندهنده اهميت و حساسيت اين دور از مذاكرات صلح براي دولت ترامپ و تيم سياستخارجي اوست.
در اين زمينه، روزنامه الايام، چاپ رامالله در روز چهارشنبه نوشت: در آستانه ورود هيأت آمريكايي به رامالله، همه نگاهها بهدنبال اطلاع از توافقي است كه دونالد ترامپ، پيش از اين وعده داده و از آن بهعنوان «توافق قرن» ياد كرده است.
از سوي ديگر، محمود عباس، رئيس تشكيلات خودگردان نيز، پيش از ديدار با هيأت آمريكايي، گفتوگوهاي جداگانهاي با ملك عبدالله دوم، پادشاه اردن و همچنين محمد بنسلمان، وليعهد عربستانسعودي داشته است، امري كه بيانگر آمادگي طرف عربي براي حضور جدي در مذاكرات موردنظر رئيسجمهور آمريكاست؛ مذاكراتي كه بهنظر ميرسد هماهنگيهاي اوليه آن در حاشيه اجلاس رياض انجام شده است. اگرچه سفر هيأت آمريكايي به تلآويو با استقبال گرم بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم صهيونيستي و اظهار آمادگي همهجانبه او براي همكاري با دولت ترامپ بهمنظور دستيابي به صلح دائمي در منطقه روبهرو شد، اما بهنظر ميرسد در سوي ديگر اين معادله، هيأت آمريكايي با چنين استقبالي در رامالله از سوي تشكيلات خودگردان مواجه نشده باشد.
عباس زكي، عضو كميته مركزي جنبش فتح و نزديك به محمود عباس، يك روز پيش از ورود هيأت آمريكايي به رامالله در گفتوگو با شبكه الحره گفت: همه دنيا از آمادگي تشكيلات خودگردان براي مذاكرات مؤثر و واقعي بهمنظور دستيابي به راهحل نهايي مسئله فلسطين اطلاع دارند، اما بعيد ميدانم سفر هيأت آمريكايي به رهبري كوشنر يهودي، دستاورد جديدي براي ما داشته باشد؛ ما از 20سال مذاكره بينتيجه خستهايم و اين قطعا آخرين دور از گفتوگوهايي خواهد بود كه محمود عباس حاضر به شركت در آن است.
نااميدي نسبت به رويكرد هيأت آمريكايي، محدود به سياستمداران تشكيلات خودگردان نبوده و بدنه مردمي جامعه فلسطين نيز با بدبيني، روند اين گفتوگوها را زيرنظر دارد؛ بهطوري كه عصر ديروز و همزمان با ورود هيأت آمريكايي به رامالله، تظاهرات گستردهاي در مقابل مقر تشكيلات خودگردان، در محكوميت مواضع ترامپ نسبت به حقوق فلسطينيان برگزار شده است.
اما مشكلات فرستادگان ويژه ترامپ، به موضع منفي تشكيلات خودگردان و افكارعمومي فلسطينيان محدود نميشود، چرا كه در روز چهارشنبه و تنها ساعاتي پيش از سفر كوشنر به قاهره، وزارتخارجه آمريكا در اقدامي غيرمنتظره، كمكهاي اقتصادي و نظامي سالانه خود به دولت مصر را (به ارزش 290ميليون دلار)، به حالت تعليق درآورد.
براساس بيانيه وزارت خارجه آمريكا، اين تصميم در پي ناكامي قاهره در ارتقاي وضعيت حقوقبشر و كاهش محدوديتهاي اعمال شده بر جامعه مدني اتخاذ شده است. اين اقدام واشنگتن، واكنش تند قاهره را در پي داشت، بهطوريكه تنها دقايقي پس از انتشار خبر، وزارتخارجه مصر، در بيانيه تندي، آن را محكوم كرده و ناشي از ناديده گرفتن موقعيت مصر در ايستادگي عليه تروريسم در خاورميانه توصيف كرد.
واكنش مصر به تعليق كمكهاي اقتصادي و نظامي آمريكا، طي ساعات اوليه محدود به صدور بيانيه نبود و رسانههاي نزديك به ارتش اين كشور، اخبار غيررسمي، از لغو ديدارهاي جداگانه هيأت آمريكايي با سامح شكري و عبدالفتاح سيسي، منتشر كردند. اگرچه در نهايت، ديدارهاي مذكور، با تأخير برگزار شد و روز گذشته نيز، رئيسجمهور آمريكا، طي تماسي تلفني با عبدالفتاح سيسي، به نوعي از وي دلجويي كرد.
تأكيد هيأت آمريكايي بر برگزاري ديدار با رئيسجمهور مصر و حساسيت آنان نسبت به نقش اين كشور، ريشه در جايگاه كليدي مصر و رئيسجمهور آن در طرح مورد نظر ترامپ، براي حل نهايي بحران فلسطين و اسرائيل دارد، جايگاهي كه با توجه به اقدام ناهمسوي وزارت خارجه آمريكا، ممكن است كارايي خود را از دست دهد.
با وجود تمام اين موانع و مشكلات، فرستادگان ويژه ترامپ سرانجام روز گذشته، وارد رامالله، بهعنوان ايستگاه آخر سفر خود شدند تا ضمن گفتوگو با رئيس تشكيلات خودگردان، زمينه را براي آغاز دور جديد مذاكرات صلح فراهم كنند. اگرچه جزئيات طرح مورد نظر ترامپ براي «توافق قرن» تا اين لحظه بهصورت رسمي منتشر نشده، اما رسانهها، بخشهايي از آن را در قالب گزارشهاي غيررسمي منتشر كردهاند:
تبادل برخي از اراضي كه رژيم صهيونيستي طي سالهاي اخير بهصورت غيرقانوني در آنها اقدام به شهركسازي كرده، انتقال كمپهاي پناهندگان آواره فلسطيني به صحراي سينا و كنترل آنان زيرنظر دولت مصر با نظارت سازمانملل، خلع سلاح تمامي گروههاي مقاومت فلسطيني، كمكهاي اقتصادي براي بازسازي غزه و از همه مهمتر، به رسميت شناختهشدن اسرائيل از سوي اتحاديه عرب.
اين نخستينبار از زمان توافق اسلو نيست كه دولتهاي آمريكا بهدنبال اتمام مسئله فلسطين از طريق برگزاري مذاكره مستقيم هستند، مذاكراتي كه تاكنون هيچگاه دستاورد عملي قابل توجهي براي طرف فلسطيني نداشته و در عمل شكست خورده است.
اكنون همه نگاهها به فرستادگان رئيسجمهور آمريكا در سرزمينهاي اشغالي است، رئيسجمهوري كه نهتنها در سطح بينالمللي بلكه در داخل آمريكا نيز با بحرانهاي متعددي روبهروست.
نظر شما