پيش از اين در سال پرانتخابات اروپا، مردم در هلند، انگليس و فرانسه پاي صندوق‌هاي رأي رفته‌اند. در هلند راست‌هاي افراطي در يك قدمي رسيدن به قدرت قرار گرفتند؛ در انگليس حزب حاكم اكثريت خود در پارلمان را از دست داد و در فرانسه امانوئل ماكرون جوان، چهره‌اي بيرون از سيستم سياسي حاكم شگفتي‌ساز شد و به رياست‌جمهوري رسيد. اما اكنون در آلمان موضوع ماندن يا نماندن آنگلا مركل در قدرت است؛
سياستمداري كه 3دوره 4ساله موفق شده نظر آلمان‌ها را جلب كند و اكنون براي چهارمين بار، براي رسيدن به پست صدراعظمي در جمهوري فدرال آلمان مصمم است. اگر نظرسنجي‌ها درست از آب در بيايد، آنگلا مركل، رهبر ائتلاف محافظه‌كاران بار ديگر صدراعظم آلمان خواهد بود. مركل مثل هميشه جايگاه امروزش درنظرسنجي‌ها را مديون درخشش خودش است. كمتر از 6ماه پيش قدرتمندترين رهبر اروپا براي نخستين بار در طول 12سال حضورش در قدرت جايگاه متزلزلي پيدا كرده بود؛ وضعيتي كه نتيجه بالا گرفتن انتقادها از او به‌خاطر اعلام سياست «درهاي باز» و پذيرش بيش از يك ميليون پناهجو بود.
امروز اما، او حمايت بيش از 40درصد از مردم را دارد و بسياري از تحليلگران آلماني مشغول گمانه‌زني در مورد چينش كابينه او هستند نه احتمال رأي آوردنش. 6ماه پيش در سايه وقوع حملات تروريستي در خاك آلمان و افزايش انتقادها از آنگلا مركل به‌خاطر پذيرش پناهجويان، رقيب اصلي او يعني مارتين شولتز رهبر حزب سوسيال دمكرات آلمان مورد اقبال عمومي قرار گرفت.
با اين حال، 36درصد رأي او درنظرسنجي‌ها اكنون به 21درصد رسيده است. حدود 3هفته پيش، اين درخشش مركل در نخستين و آخرين مناظره تلويزيوني‌اش با شولتز بود كه باعث شد بار ديگر شرايط تغيير كند. در اين مناظره هم موضوع پناهجويان محور مناظره داغ و جنجالي 2نامزد پيشروي انتخابات بود. مركل اما توانست با پاسخ‌هاي قاطع خود، افكار عمومي آلمان را بار ديگر با خود همراه كند.
- راست افراطي، مهمان ناخوانده پارلمان
اگرچه نتيجه انتخابات فردا تا حد زيادي مشخص است و ائتلاف حزب دمكرات مسيحي و حزب اتحاد سوسيال مسيحي به رهبري مركل بيشترين كرسي‌هاي پارلمان را به‌دست خواهد آورد، اما پارلمان آلمان اكنون براي نخستين بار مهمان ناخوانده‌اي هم دارد؛ حزب آلترناتيو آلمان يا همان راست‌هاي افراطي. طي بيش از 6دهه‌اي كه از جنگ‌جهاني دوم مي‌گذرد، آلمان‌ها هيچ‌گاه در انتخابات سراسري به احزاب دست راستي افراطي روي خوش نشان نداده‌اند.
اين احزاب در برخي مناطق در انتخابات محلي توانسته‌اند كرسي‌هايي را به‌دست بياورند اما در انتخابات سراسري هيچ‌گاه حرفي براي گفتن نداشته‌اند. احزاب آلمان براي ورود به پارلمان بايد بيش از 5درصد آرا را به‌دست بياورند و راست‌هاي افراطي امسال حمايت حدود 12درصد از رأي دهندگان را دارند. طرفداران اين حزب در واقع افرادي هستند كه پيش از اين هوادار ديگر احزاب سياسي آلمان بوده‌اند و اكنون به حزب خود پشت كرده‌اند.
شعارهاي ضدمهاجرتي و ضداسلام حزب آلترناتيو باعث شده تا افراد ناراضي از ديگر احزاب جدا شوند و وارد جبهه راست افراطي شوند. راست افراطي بر مدار ملي‌گرايي و پوپوليسم حركت مي‌كند و به‌شدت با مهاجران و اقليت‌ها مخالف است. سخنان راست‌هاي افراطي آلمان، يادآور تفكرات نازيسم است؛ موضوعي كه طي بيش از 60سال در آلمان با آن مبارزه شده است. حمايت موجود از حزب آلترناتيو باعث مي‌شود تا اين حزب در پارلمان آلمان يا همان بوندستاگ براي نخستين بار صاحب كرسي شود.
- پديده‌هاي جوان انتخابات
اگر راست‌هاي افراطي را پديده اول انتخابات امسال بدانيم، جوانان آلماني قطعا دومين پديده انتخابات هستند. افرادي كه حداقل 18سال داشته باشند مي‌توانند در انتخابات شركت مي‌كنند. 18ساله‌ها كه براي نخستين بار در انتخابات شركت مي‌كنند افرادي هستند كه در سال 1999به دنيا آمده‌اند؛ يعني 10سال پس از فروپاشي ديوار برلين. بنابراين نسل جديدي كه پا به فضاي سياست در آلمان مي‌گذارد نه‌تنها آلمان نازي بلكه فضاي جنگ سرد را هم درك نكرده است.
اگر براي آلماني‌هاي ميانسال و مسن، صحبت از ملي‌گرايي در فضاي بعد از جنگ جهاني دوم هميشه يك تابو بوده است، براي جوانان آلمان صحبت كردن از آن يك افتخار است. در آلمان، فضاي غالب اين است كه تفكرات افراطي ملي‌گرايانه نازي‌ها باعث به راه افتادن دو جنگ جهاني خانمان‌سوز شد كه از كشورشان ويرانه‌اي عظيم ساخت. به همين دليل، ملي‌گرايي تفكري است كه بسياري ترجيح مي‌دهند از آن فاصله بگيرند.
اما ملي‌گرايي از ديد نسل جوان آلمان‌ها با ملي‌گرايي مورد نظر راست‌هاي افراطي تفاوت عمده دارد. راست‌هاي افراطي ازجمله حزب آلترناتيو آلمان همانند نازي‌ها، ملي‌گرايي را بر پايه خون و نژاد مي‌دانند اما جوانان آلماني اكنون ملي‌گرايي را بر مبناي كشوري مي‌بينند كه بعد از جنگ جهاني دوم و براساس ارزش‌هاي دمكراتيك بنا نهاده شده است.
نتيجه يك نظرسنجي جديد نشان مي‌دهد 62درصد از جوانان آلمان به آلماني‌بودنشان افتخار مي‌كنند و معتقدند آلمان بايد به‌عنوان يك الگو براي كشورهاي ديگر عمل كند. نكته مهم اينكه بسياري از اين جوانان بخش عمده عمرشان را در دوره 12ساله صدراعظمي مركل زندگي كرده‌اند. بسياري از جوانان آلماني به‌خاطر كاريزماي مركل است كه به حزب دمكرات مسيحي رأي مي‌دهند.
براساس نظرسنجي‌ها 57درصد از جوانان 18تا 21ساله رأي خود را به نفع مركل به صندوق‌ها خواهند انداخت. امسال اما براي نخستين بار احزاب نوپا متشكل از جوانان نيز در انتخابات حضور دارند و در ميان بيش از 4هزار و 800نامزدي كه در انتخابات حضور دارند، اسامي نامزدهاي احزاب تاسيس شده توسط جوانان هم ديده مي‌شود. اين احزاب اغلب به محيط‌زيست، پذيرش پناهجويان در جامعه، تقويت دمكراسي و معيشت توجه دارند.
- اقتصاد، برگ برنده مركل
در آلمان مانند هر كشور ديگري، اقتصاد و معيشت حرف اول را مي‌زند. طي 12سال حضور آنگلا مركل در قدرت، او توانسته شاكله اقتصاد آلمان را متحول كند تا اين كشور به بزرگ‌ترين قدرت اقتصادي اروپا تبديل شود. آلمان با 3.4تريليون دلار توليد ناخالص داخلي (GDP)، بزرگ‌ترين اقتصاد اروپاست. در سال‌هاي اخير سطح درآمد مردم آلمان با عبور از دوران ركود، به شكل قابل‌توجهي افزايش پيدا كرده و همين باعث اقبال عمومي به مركل و سياست‌هاي او شده است.
آلمان‌ها به همين دليل است كه او را «ماما مركل» يا «مادر مركل» ناميده‌اند. با وجود حضور بيش از يك ميليون پناهجوي جديد در آلمان و هزينه‌اي كه به عقيده منتقدان دولت، اين افراد به آلمان تحميل كرده‌اند، آمار منتشر شده از سوي دولت نشان مي‌دهد اين كشور طي 6ماه نخست سال‌جاري ميلادي بيش از 21ميليارد دلار درآمد مازاد داشته است؛ مبلغي كه پس از اتحاد دو آلمان بي‌سابقه بوده و براي مركل يك ركورد ماندگار به شمار مي‌رود. همه‌چيز براي چهارمين حضور مركل در قدرت مهياست.
- 6حزب در راه پارلمان
اگر آمار منتشر شده از نظرسنجي‌ها را مبناي تحليل انتخابات آلمان قرار دهيم، امسال براي نخستين بار پارلمان آلمان از 6حزب تشكيل خواهد شد. حزب «دمكرات مسيحي» تفكرات راست ميانه دارد. اشتغال، كاهش ماليات و افزايش سرمايه‌گذاري در زمينه مسائل عمومي در صدر برنامه‌هاي اين حزب قرار دارد؛ حزب «سوسيال دمكرات» به رهبري شولتز گرايش چپ ميانه دارد. سوسيال دمكرات‌ها با ائتلاف با مركل، در 4سال گذشته در قدرت سهيم بودند. اين حزب كه گرايش چپ ميانه دارد، به‌طور سنتي متعلق به طبقه كارگر است. سرمايه‌گذاري در زمينه آموزش، تقويت زيرساخت‌ها و افزايش ماليات ثروتمندان بخشي از برنامه‌هاي سوسيال دمكرات‌هاست؛ حزب «چپ‌ها» باقي مانده احزاب كمونيست شرق آلمان است.
اين حزب كوچك به‌دنبال افزايش ميانگين دستمزد است. پايان دادن به حضور نظامي آلمان در نقاط مختلف جهان و همچنين فروپاشي ناتو از ديگر برنامه‌هاي اين حزب است؛ «سبزها» هميشه يك پاي انتخابات در آلمان بوده‌اند. حزب پيروز انتخابات معمولا براي تشكيل دولت با حزب سبزها ائتلاف مي‌كند. آنها بر محيط‌زيست، آموزش، كاهش ماليات و تقويت سياست‌هاي اجتماعي تأكيد دارند؛ حزب «دمكراتيك آزاد» 4سال قبل نتوانست شرط 5درصد لازم براي ورود به پارلمان را كسب كند.
اين حزب به‌دنبال تقويت حضور آلمان در اتحاديه اروپاست؛ حزب «آلترناتيو آلمان» به‌شدت با سازوكارهاي بين‌المللي ازجمله اتحاديه اروپا مخالف است و به‌دنبال تقويت ملي‌گرايي آلماني است. اين حزب با ورود پناهجويان به آلمان هم مخالف است و طي سال‌هاي اخير توانسته از گروه‌هاي كمتر برخوردار جامعه عده زيادي هوادار جذب كند.
نظر شما