به اين نيروها دستور داده شده مكان‌هاي اعلام‌شده براي رأي‌گيري را تعطيل و درصورت لزوم با مردم هم برخورد كنند. استقلال‌طلبان در مقابل وعده داده‌اند به هر قيمتي همه‌پرسي را برگزار كنند و از حضور خياباني گسترده و احتمال بازداشت و برخورد قانوني ابايي ندارند. پليس اسپانيا چندين ميليون برگه رأي را ضبط كرده است. استقلال‌طلبان در مقابل، در تجمع‌هاي «خودجوش» خياباني حداقل يك ميليون برگه رأي جديد توزيع كرده‌اند. ليست كنش‌ها و واكنش‌هاي متقابل دو‌طرف در اين روزهاي حساس ليستي طولاني است.
همه‌پرسي اول اكتبر (9مهر) براي استقلال كاتالونيا حتي اگر هم برگزار شود هيچ مشروعيت قانوني ندارد. دادگاه قانون اساسي اسپانيا كه مرجع اصلي تفسير قانون اساسي است، به دفعات و به صراحت اين همه‌پرسي و هرگونه اقدام مشابهي را نقض قانون اساسي اسپانيا اعلام كرده و خواهان توقف گام‌هاي استقلال‌طلبان كاتالونيا شده است.
استقلال‌طلبان، احتمالاً به درستي اين دادگاه و دادگاه‌هاي ديگر اسپانيا را آلت دست حزب راستگراي حاكم بر اسپانيا مي‌دانند و با اشاره به تاريخچه اين حزب و روابط بنيانگذارانش با رژيم فاشيست فرانكو، صلاحيت آن را زير سؤال مي‌برند و مشروعيت همه‌پرسي را ناشي از رأي مردم كاتالونيا در انتخابات سال گذشته پارلمان اين منطقه مي‌دانند.
البته اين توجيه از لحاظ حقوقي قابل‌قبول نيست، اما آنها مدعي هستند راه‌هاي مختلفي را پيش برده و با مانع‌تراشي‌هاي دولت اسپانيا به هيچ نتيجه‌اي نرسيده‌اند و به اين ترتيب دولت اسپانيا راهي جز قانون‌شكني پيش پايشان نگذاشته است. دولت مادريد، بعد از چند سال امتناع از مذاكره بر سر خواسته‌هاي احزاب كاتالان، حالا وعده داده كه درصورت كنار‌گذاشتن همه‌پرسي حاضر به مذاكره درباره افزايش اختيارات دولت منطقه‌اي است. طبعاً طرفداران استقلال اين را نشانه ضعف دولت اسپانيا مي‌بينند و حاضر به كنار گذاشتن اهرم فشار اصلي‌شان يعني همه‌پرسي يكجانبه و غيرقانوني استقلال نيستند.
اگر با وجود همه تلاش‌هاي دولت اسپانيا و نيروهاي نظامي و انتظامي‌اش اين همه‌پرسي سرانجام برگزار شود اما چه اتفاقي خواهد افتاد؟ همين حالا مي‌دانيم كه با عدم‌شركت اكثريت مطلق مخالفان استقلال كه حدود 50درصد اهالي كاتالونيا را تشكيل مي‌دهند، نتيجه همه‌پرسي طبعاً رأي آري خواهد بود. همه‌پرسي با رأي يكجانبه آري و بدون مشاركت گسترده، قاعدتاً آنقدر اعتبار ندارد كه سبب تشكيل كشوري جديد شود، اما با وجود اين، رهبران استقلال‌طلب كاتالونيا لابد مجبور به اعلام استقلال يكجانبه خواهند بود. اين همه‌پرسي آخرين گلوله باقيمانده در خشاب آنهاست و اگر از اين مورد هم استفاده نكنند، از پس توضيح علت اين همه هياهو و هزينه در چند سال گذشته به رأي‌دهندگانشان بر نخواهند آمد.
دولت اسپانيا طبعاً اين استقلال را به رسميت نخواهد شناخت و متحدان اروپايي و جهاني‌اش نيز به استقبال چنين اقدامي نخواهند رفت. كاتالان‌ها در چند سال گذشته تلاش زيادي كرده‌اند تا روابط اقتصادي و سياسي‌شان با كشورهاي مختلف جهان را عمق و عرض بيشتري ببخشند، اما دولت‌هاي بزرگي نظير آلمان براي اجتناب از پيشينه اعتمادناپذيري هم كه شده با تجزيه متحدشان مخالفت خواهند كرد. شايد دولت‌هاي كوچك‌تري نظير دولت‌هاي بالتيك يا دولت‌هايي در آمريكاي لاتين و آفريقا از جمهوري جديد كاتالونيا استقبال كنند اما اين شناسايي به‌كار مشروعيت بين‌المللي دولت جديد نخواهد آمد.
حتي اگر دولت اسپانيا بعد از همه‌پرسي اختيارات دولت محلي كاتالونيا را سلب نكند و خود مستقيماً اداره امور منطقه را به‌عهده نگيرد، استقلال‌طلب‌ها بدون مشروعيت بين‌المللي به جايي نخواهند رسيد. آنها وعده داده‌اند كه ظرف چند ماهي كه «دوره‌گذار» ناميده‌اند، نهادها و نيروهاي نظامي اسپانيايي را از خاك كاتالونيا بيرون كنند.
بدون داشتن نيروي نظامي كاتالان، چنين امري غيرممكن است. تنها شانسي كه آنها براي كسب مشروعيت دارند اين است كه دولت اسپانيا را به برخورد شديد تحريك كنند و با مظلوم‌نمايي و تصوير خود به‌عنوان قرباني برخورد شديد امنيتي نظامي اسپانيا خواهان مداخله ديگر دولت‌ها شوند. اگر دولت اسپانيا چنين امكاني را از آنها بگيرد، لابد زندگي به روال معمول ادامه پيدا خواهد كرد و فقط مقاماتي از كاتالونيا خود را مقامات دولتي مستقل معرفي خواهند كرد. وضعيت جالبي خواهد شد اگر كارلاس پوجدمون خود را رئيس‌جمهور كاتالونيا معرفي كند، اما همچنان او از سوي اسپانيا، ديگر كشورها و حتي بخش بزرگي از مردم كاتالونيا صرفاً رئيس دولت محلي ايالت ديده شود. كاتالونيا ممكن است اعلام استقلال كند اما اين استقلال مانند موارد قبلي اعلام استقلال يكجانبه‌شان به جايي نخواهد رسيد.
- دانشجوي علوم سياسي در بارسلون
نظر شما