مواردي كه آقاي آمانو به آنها اشاره مي‌كند دوكاربردي هستند و اگرچه برجام نظارت بر آنها را برعهده آژانس نگذاشته اما تصميم‌گيري درخصوص آنها به كميسيون مشترك برجام واگذار شده است. اين كميسيون ۸عضو شامل ايران، اتحاديه اروپا و گروه 1+5 دارد.
در نگاه بدبينانه بايد گفت صحبت‌هاي آقاي آمانو زمينه دبه درآوردن آمريكا و اخلال در مسير اجراي برجام را فراهم مي‌كند . آنچه مسلم است آمريكا در دوره رياست‌جمهوري دونالد ترامپ مايل به خروج از برجام است و آنها با استناد به موضوع اخير محل بحث آقاي آمانو مي‌توانند درخواست‌هاي جديد مطرح كنند. نظارت‌هاي آژانس در برجام در حوزه‌هاي مشخص و تعريف‌شده‌اي است و در ارتباط با آنها چند نكته قابل ذكر است:
1-برخي از مفاد اشاره شده در برجام جنبه دوگانه دارند؛ به‌عبارت ديگر هم در زمينه هسته‌اي مورد مصرف دارند و هم در زمينه غيرهسته‌اي. برجام تنها تأييد موارد هسته‌اي را به آژانس محول كرده است، اما در مواردي همچون چاشني‌هاي انفجاري، برجام در ضميمه يك خود تصريح دارد ايران وارد فعاليت‌هاي طراحي، توسعه، ساخت، دستيابي و يا استفاده از چاشني‌هاي انفجاري چند نقطه‌اي كه براي توسعه يك وسيله انفجاري هسته‌اي مناسب هستند وارد نخواهد شد، مگر اينكه مقاصد غيرهسته‌اي بودن آن توسط كميسيون مشترك تأييد شده باشد و موضوع پايش باشد.
2-در ضميمه۵ برجام به‌ترتيب اجراي تعهدات ايران اشاره شده است. به‌طور مشخص در ۱۲ بند به تعهداتي از ايران در قالب برجام اشاره شده است كه تأييد آنها از روز اجرا برعهده آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است. در ميان اين مفاد به‌طور مشخص منشأ نظارت ۲موضوع مدل‌هاي كامپيوتري براي شبيه‌سازي وسايل انفجاري هسته‌اي و چاشني‌هاي انفجاري مسكوت مانده است.
3-متن برجام به صراحت اعلام كرده است كه ايران وارد طراحي، توسعه، ساخت، دستيابي و يا استفاده از مدل‌هاي كامپيوتري براي شبيه‌سازي وسايل انفجاري هسته‌اي نخواهد شد. درخصوص وسايل انفجاري در مقاصد غيرهسته‌اي آن نيز كميسيون مشترك برجام بايد استفاده از آن را به تأييد برساند.
4-موارد اشاره شده همچون چاشني‌هاي انفجاري در حوزه‌هاي نفت و گاز نيز كاربرد دارند و در حوزه اكتشافات به‌كار گرفته مي‌شوند. ايران به‌طور مفصل قبل از برجام درخصوص اين موضوع با آژانس صحبت كرده است و گزارش‌هاي مربوطه در اين زمينه را ارائه داده است. پرونده اختلاف‌نظرهايي كه قبلا تحت عنوان ابعاد احتمالي نظامي يا همان PMD مطرح مي‌شد بعد از برجام بسته شد. ايران گزارش‌هاي خودش را در اين زمينه ارائه داده بود و نمايندگان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نيز در جريان هستند.
5-كليه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران زيرنظر آژانس است و فعاليت‌هاي حوزه نفت و گاز نيز ربطي به آژانس ندارد و ايران طبق قوانين بين‌المللي اختيار كامل در اين حوزه دارد. موضوعات محل توافق ميان ايران و آژانس به‌طور دقيق در برجام مورد اشاره قرار گرفته‌اند و ابهامي دراين خصوص وجود ندارد.
- كارشناس مسائل هسته‌اي
نظر شما