شایعات علمی را دست به‌دست نکنید

برخي فراتر از اين، علائم بيماري‌ها را گوشزد مي‌كنند، تشخيص مي‌گذراند و توصيه درماني يا تجويز دارويي ارائه مي‌دهند. هرچند برخي از اين پيام‌ها مبتني بر مطالعات علمي هستند، اما بسياري از آنها، تنها بر پايه شايعات شكل گرفته‌اند. از آنجا كه اين پيام‌‌ها، بيماري يا تندرستي ما را نشانه مي‌گيرند، بسيار مهم است تا از درستي آنها مطمئن شويم و سپس به آنها عمل كنيم. اما پرسش اين است كه چگونه مي‌توانيم به درستي يا نادرستي آنها پي ببريم؟

شايد جست‌وجو براي منبع اين پيام‌ها به ما كمك كند، اما با توجه به گستردگي و تنوع اينگونه پيام‌ها در رسانه‌هاي اجتماعي، اين جست‌وجو ساده نيست و زمان زيادي مي‌طلبد. علاوه بر اين، اگرچه برخي از اين پيام‌ها، شايعات بي‌اساسي هستند، حتي در برخي رسانه‌هاي به‌اصطلاح معتبر هم مي‌توانيم آنها را بيابيم. برخي از اين پيام‌ها، ترجمه به زبان فارسي است اما بايد تأكيد كرد كه در همه جاي دنيا چنين پيام‌هايي دست به‌دست مي‌چرخد بنابراين وجود منبعي خارجي، لزوما به‌معناي درستي آنها نيست. از جمله اين پيام‌ها كه با وجود تكذيب‌هاي مكرر هنوز در شبكه‌هاي اجتماعي دست‌به‌دست مي‌چرخد توصيه به سرفه هنگام سكته قلبي است.

موضوعات مختلفي كه تبديل به شايعه مي‌شود آنقدر فراگير شده است كه حتي گاهي تبديل به باور در ميان مردم مي‌شوند درحالي‌كه چنين موضوعاتي براساس يك شايعه شكل گرفته است و از پشتيباني علمي برخوردار نيست و‌ حتي مي‌تواند به وخيم‌تر شدن وضعيت بيمار بينجامد، ده‌ها وب‌سايت پيدا مي‌كنيم كه به بيماران توصيه كرده‌اند هنگام سكته قلبي در تنهايي، براي نجات جان خود، سرفه كنند. درحالي‌كه شايد تنها يك يا 2 وب‌سايت پيدا كنيم كه به بررسي و رد اين شايعه براساس منابع علمي پرداخته‌اند. از اين مثال‌ها و توصيه‌ها زياد است به‌ويژه در مورد استفاده از گياهان دارويي و درمان بيماري سرطان كه متأسفانه عمل به برخي از آنها، مي‌تواند جان بيمار را به خطر بيندازد يا زمان طلايي درمان را از دست بيمار بگيرد و برايش گران تمام شود. اگرچه پي بردن به درستي يا نادرستي توصيه‌هاي پزشكي در شبكه‌هاي اجتماعي بسيار دشوار است اما بهترين گزينه پيش از باور و عمل به آنها پرسش از پزشكان است. همچنين تا از درستي آنها كاملا مطمئن نشده‌ايم، اين پيام‌ها را هم‌رسان نكنيم تا درصورت شايعه بودن از گسترش آن جلوگيري كنيم.