هواداران نويسندگان به سراغ سايت‌هاي پيش‌بيني مي‌روند و رؤياي خود را به‌عنوان احتمال مطرح مي‌كنند، باشد كه به حقيقت بپيوندد و نويسنده محبوبشان اين بار بتواند جايزه يك‌ميليون دلاري نوبل را از آن خود كند. اما نكته اينجاست كه هيچ‌چيز درباره برنده جايزه نوبل روشن نيست و همه‌‌چيز به شكل پنهاني پيش مي‌رود. اسامي هيأت داوران جايزه نوبل هميشه پنهان است، حتي نام نامزدها نيز تا سال‌ها مخفي مي‌ماند.
بسيار پيش آمده كه نويسندگان گمنامي كه نامشان در ميان نامزدها نيز مطرح نبود جايزه نوبل را بردند و برعكس، نويسندگان نام آشنايي سال‌ها در صف جايزه نوبل ماندند و هيچگاه از آن نصيب نبردند.
با اين مقدمه نگاهي مي‌اندازيم به نويسندگاني كه از ايشان به‌عنوان بخت‌هاي نوبل امسال نام برده مي‌شود.
- بخت‌هاي اصلي
از «نگوگي واتيونگو»، نويسنده كنيايي ساكن آمريكا به‌عنوان اصلي‌ترين بخت نوبل امسال نام مي‌برند. واتيونگو كه سال گذشته نيز نامزد جايزه نوبل ادبيات بود بنابر پيش‌بيني‌ها، امسال بخت بيشتري براي كسب نوبل دارد. اگر واتيونگو امسال برنده نوبل ادبيات شود بعد از «نجيب محفوظ»، «نادين گورديمر»، «جان مكسول كوئتزي» و «وله سوينكا»، پنجمين نويسنده آفريقايي‌اي خواهد بود كه نوبل ادبيات را از آن خود مي‌كند. از واتيونگو كتاب «ساحر زاغ» با ترجمه حسن جنت‌مكان امسال منتشر شده است.
«مارگارت اتوود» اما نويسنده‌اي است شناخته شده، باسابقه سال‌ها فعاليت ادبي در شعر و داستان و رمان و فعاليت‌هاي اجتماعي در حوزه زنان. اتوود در قفسه افتخاراتش جوايز بسياري دارد مثل جايزه بوكر و جايزه آرتور سي كلارك. با بردن جايزه نوبل كلكسيون افتخارات او تكميل خواهد شد. از مارگارت اتوود كارهاي زيادي اغلب با ترجمه سهيل سمّي منتشر شده است؛ سرگذشت نديمه، چشم گربه و بانوي پيشگو و آدمكش كور و... . انتخاب اتوود مخاطبان جدي ادبيات را خوشحال خواهد كرد.
نام «هاروكي موراكامي» هم چند سالي است كه به‌عنوان يكي از بخت‌هاي جايزه نوبل مطرح مي‌شود اما او هنوز نتوانسته برنده نوبل ادبيات شود؛ نويسنده ژاپني محبوبي كه در همه دنيا خوانندگان و طرفداران بسيار دارد ازجمله در ايران. «از دو كه حرف مي‌زنم از چه حرف مي‌زنم»، «كجا ممكن است پيدايش كنم» و «ديدن دختر صددرصد دلخواه در صبح زيباي ماه آوريل» ازجمله آثار او است كه به فارسي ترجمه شده است اما مشهورترين اثر او «كافكا در كرانه (ساحل)» است كه با دو ترجمه مهدي غبرايي و گيتا گركاني بارها چاپ شده است. در سال‌هاي اخير كمتر نويسنده‌اي در ميان مخاطبان فارسي‌زبان با چنين اقبالي مواجه شده است.
- بخت‌هاي ديگر
از «كلاديو ماگريس» نويسنده ايتاليايي، «علي احمد سعيد (آدونيس)» شاعر سوري و «آموس اوز» نويسنده معترض يهودي نيز به‌عنوان بخت‌هاي ديگر جايزه نوبل نام برده مي‌شود. كلاديو ماگريس استاد ادبيات آلماني دانشگاه تريسته ايتالياست كه چند سال پيش جايزه صلح نمايشگاه فرانكفورت را از آن خود كرد. آدونيس معروف‌ترين شاعر زنده دنياي عرب است كه مخاطبان بسياري در كشورهاي عربي و نيز كشورهاي فرانسوي زبان دارد و شعرهايش به زبان‌هاي گوناگون ترجمه شده است.
«آموس اوز» يا به قرائت عربي «عاموس عوز» روزنامه‌نگار و روشنفكر چپگراي يهودي است كه به‌دليل سياست‌هاي ضد‌صهيونيستي و دفاع از حقوق فلسطينيان همواره خبرساز بوده و بعيد نيست موردتوجه داوران جايزه نوبل قرار بگيرد.
البته همه اين نام‌ها چند سالي است كه در ميان نامزدهاي كسب جايزه شنيده مي‌شوند و هنوز نتوانسته‌اند برنده نوبل باشند.
داوران نوبل خيلي وقت‌ها با انتخاب خود همه را غافلگير كرده‌اند. آخرين غافلگيري به سال گذشته برمي‌گردد كه در ميان بهت و ناباوري همگان، باب ديلن، ستاره نام‌آشناي موسيقي را براي ترانه‌هايش به‌عنوان برنده نوبل ادبيات انتخاب كردند؛ برنده‌اي كه حتي حاضر نشد براي دريافت جايزه نوبل ادبيات در آكادمي نوبل حاضر شود.
نظر شما