اهدای خون خوب است یا بد؟

براساس گزارش يورونيوز، اهدای خون درحال حاضر به اين شكل صورت مي‌گيرد كه اهدا كننده نیم لیتر از خون خود را به فرد نيازمند مي‌دهد. این عمل فشار خون اهداكننده را به صورت موقت کاهش می‌دهد، زیرا كاهش حجم خون از فشار آن مي‌كاهد.

در یونان و هند باستان و همچنين در اسپانیای قرون وسطی اهدای خون كاري رايج بود،‌ البته اين كار به شكل حجامت و با هدف تعادل گردش خون مختل شده انجام مي‌گرفت. 

گفته می‌شود که اهدای منظم خون از طرف افرادی كه به فشار خون بالا مبتلا هستند در طولانی مدت باعث كاهش فشار خون شده و نیز کمتر به بیماری قلبی دچار می‌شوند؛ البته علم پزشکی این دو مورد را هنوز به طور قاطع تایید نکرده است.

در یک میلی لیتر خون حدود پنج میلیارد گلبول قرمز، 200 میلیون سلول خونی و پنج تا ده میلیون سلول گلبول سفید وجود دارد. به این ترتیب در جریان اهدای خون تنها خون نیست که اهدا می‌شود، بلکه مقدار زیادی از سلول‌های خونی نیز از بدن فرد خارج شده و منتقل می‌شود و به این ترتیب سطح آهن موجود در خون اهداکننده کاهش می‌یابد.

اگرچه وجود آهن به عنوان مرکز انتقال اکسیژن در سلول‌های قرمز خون حیاتی است، اما افزایش آهن در خون نیز می‌تواند به گرفتگی دیواره رگ‌ها منجر شود و همچنين اگر سطح آهن خون اهداکننده پایین باشد باید ازداروهای کمکی افزایش دهنده آهن خون استفاده کند.

در واقع اهدای خون می‌تواند عوارض جانبی ناخوشایندی نیز داشته باشد. اختلال در سيستم گردش خون به واسطه كاهش حجم خون در رگ‌ها مي‌تواند به سرگیجه یا غش منجر شود از اين رو اهدا كننده بلافاصله پس از اهداي خون ماده غذايي مصرف مي‌كند تا قند خون بالا رود.

به طور كلي پس از اهدای خون در بدن اين تغییرات رخ می‌دهند:

• 20 دقیقه پس از اهدای خون، گردش خون بار دیگر نظم خود را می‌یابد.
• 24 ساعت پس از اهدای خون، مقدار از دست رفته خون جبران می‌شود.
• 48 ساعت پس از اهدای خون پروتئین موجود در خون کامل می‌شود.
• دوهفته پس از اهدای خون گلبول‌های حذف شده جایگزین می‌شوند.
• هشت هفته پس از اهدای خون آهن از دست رفته در مردان به تعادل کامل می‌رسد. تعادل آهن خون در زنان می‌تواند تا 12 هفته پس از اهدای خون طول بکشد. این زمان برای گیاهخواران طولانی‌تر است.

به این ترتیب از آنجا که نیاز به بازسازی آهن در مردان به زمان کمتری نیاز دارد، آنها می توانند سالانه 6 بار و زنان تنها چهار بار خون اهدا کنند. در چنین شرایطی، هم اهداکننده و هم گیرنده خون از این امر استفاده می‌برند.