آزمایش‌های اولیه روی یک واکسن جدید نشان می‌دهد این واکسن می‌تواند پرفشاری خون را درمان کند. پژوهشگران معتقدند افرادی که فشار خون بالا دارند ترجیح می‌دهند هر چند ماه یک بار واکسن بزنند تا اینکه تا پایان عمر هر روز دارو بخورند.
این واکسن در حال حاضر در مقیاسی کوچک مورد آزمایش قرار گرفته و خوشبختانه نتایج امید بخشی به‌دنبال داشته است. دکتر ناسربرگ، استاد طب داخلی در یک بیمارستان دانشگاهی لوزان سوییس، که رهبری این پژوهش را بر عهده داشته، اوایل ماه جاری میلادی نتایج آن را در یکی از جلسات علمی انجمن قلب آمریکا اعلام کرد.
وی می‌گوید: با وجود آن که برای درمان پرفشاری خون داروهای مؤثری وجود دارد، اما تنها یک چهارم افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، فشار خونشان را درست کنترل می‌کنند. علت این امر آن است که بسیاری از مردم، فقط به این دلیل ساده که مصرف داروهای روزانه را فراموش می‌کنند، یا آنها را منظم مصرف نمی‌کنند، قادر به کنترل مناسب فشار خون خود نیستند.
دکتر ناسربرگ اضافه می‌کند: چنانچه ما بتوانیم واکسن را جایگزین قرص‌های پرفشاری خون کرده یا آن را به برنامه درمان افراد اضافه کنیم، به‌طوری که آنها هر چند ماه یک بار واکسن بزنند، به نتایج بهتری در زمینه کنترل فشار خون خواهیم رسید.
بنابه آمارهای منتشره از سوی انجمن قلب آمریکا، نزدیک به یک سوم بالغین این کشور به پرفشاری خون مبتلا هستند. اما پیش از آن که واکسن پرفشاری خون در دسترس همه قرار گیرد، لازم است تا دانشمندان با انجام آزمایش‌های وسیع تر، تأثیر مطلوب این واکسن را به اثبات برسانند.
در بدن انسان ماده‌ای به نام آنژیوتانسین 2 وجود دارد. کلمه آنژیوتانسین از دو جزء آنژیو به معنای رگ و تانسین به معنای منقبض ساخته شده و همان طور که از این نام بر می‌آید وظیفه آنژیوتانسین، تنگ کردن رگ‌های خونی است. این تنگ شدن منجر به افزایش فشار خون می‌شود. واکسن جدید، دستگاه ایمنی بدن را مجبور می‌کند تا بر علیه آنژیوتانسین پادتن بسازد و به این ترتیب، مولکول‌های آنژیوتانسین را نابود کند.
داروهایی که امروزه برای درمان پرفشاری خون به کار می‌روند نیز آنژیوتانسین 2 را هدف می‌گیرند، به این ترتیب که مانع ساخت یا عملکرد آن می‌شوند. این داروها تنها زمانی مؤثرند که همواره میزان مشخصی از آنها در بدن انسان موجود باشد. بنابراین بیماران ناگزیرند هر روز داروها را مصرف کنند. در مقابل، پادتن‌هایی که به‌دنبال تزریق واکسن پرفشاری خون در بدن ساخته می‌شوند، عمری نسبتا طولانی داشته و تا چند هفته در جریان خون باقی می‌مانند. این باعث می‌شود تا تزریق چند هفته یک بار واکسن، بتواند جایگزین مصرف روزانه قرص شود.
واکسنی بر علیه سکته مغزی
چند سال پیش پژوهشگران موفق به ساخت واکسنی شدند که می‌تواند از وقوع سکته مغزی جلوگیری کند. افرادی که فشار خون بالا دارند، درصورت عدم کنترل آن، ممکن است در دراز مدت دچار آسیب دیدگی رگ‌های خونی و گرفتار عوارضی چون بیماری قلبی، نارسایی کلیوی و سکته مغزی شوند.
آنها گروهی از موش‌ها را که به‌طور ژنتیکی در معرض خطر سکته مغزی واقع بودند و فشار خون بالا نیز داشتند، مورد آزمایش قرار دادند. این پژوهشگران نوعی واکسن ابداع کردند که به روش اسپری کردن به درون بینی استعمال می‌شد و موش‌ها را با آن تحت درمان قرار دادند. واکسن مزبور توانست مانع از التهاب درون رگ‌های خونی بدن موش‌ها شده و تعداد و شدت سکته‌های مغزی را در این موش‌ها تا حد زیادی کاهش دهد. دانشمندان امیدوارند بتوانند نتایج این آزمایش‌ها را در مورد انسان نیز ثابت کنند.
بازهم دارویی تازه
حتما می‌دانید که یکی از مؤثرترین گام‌ها در کنترل فشار خون، عدم مصرف نمک است. پژوهشگران کشورمان نیز به تازگی این موضوع را با انجام یک پژوهش شش هفته‌ای به اثبات رسانده‌اند. پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شیراز از گروهی از افراد مبتلا به پرفشاری خون خواستند تا به مدت شش هفته از مصرف نمک خودداری کنند. آنها در پایان دریافتند فشار خون کسانی که از نمک استفاده نکرده بودند نسبت به کسانی که نمک مصرف کرده بودند، به میزان چشمگیری کمتر است.
اما علت افزایش فشار خون پس از مصرف نمک، سدیم موجود در آن است. اکنون بیش از 40 سال است که دانشمندان معتقدند باید نوعی هورمون طبیعی وجود داشته باشد که بتواند سدیم را به راحتی و بدون عوارض جانبی از بدن دفع کند. داروهایی که در حال حاضر این کار را انجام می‌دهند، دارای عوارض جانبی جدی هستند، چرا که منجر به دفع پتاسیم نیز می‌شوند. پتاسیم برای عملکرد طبیعی عضلات و قلب حیاتی است.
چند هفته پس از اعلام موفقیت واکسن پرفشاری خون، گروهی دیگر از دانشمندان به کشفی تازه در زمینه کنترل فشار خون دست یافتند. پژوهشگران مؤسسه تحقیقات بویس تامپسون و کرنل، با استفاده از یک روش جدید، هورمونی طبیعی را در ادرار انسان شناسایی کرده‌اند که می‌تواند سدیم را از بدن دفع کند.
پزشکان از دیرباز می‌دانستند که ماده‌ای به نام آلدوسترون در بدن وجود دارد که باعث دفع پتاسیم از طریق ادرار و نگه داشتن سدیم می‌شود و بنابر این حدس می‌زدند باید ماده‌ای نیز وجود داشته باشد که عمل عکس آلدوسترون را انجام دهد: یعنی سدیم را دفع و پتاسیم را جذب کند.
آنها مدت‌ها به‌دنبال این ماده بوده و صدها ماده دیگر را مورد آزمایش قرار دادند، اما ادرار انسان مخلوطی از صدها ماده زیستی است و مولکول جدید نیز، که از مشتقات اسید زانتورنیک است، در جریان تجزیه آزمایشگاهی از بین می‌رفت. پژوهشگران می‌گویند این کشف راه را برای ساخت داروهای بهتر برای درمان فشار خون هموار می‌کند.
تغییر سبک زندگی
با وجود پیشرفت‌های روزافزون و کشف راه‌های بهتر برای درمان پرفشاری خون هنوز هم توصیه اغلب پزشکان این است که برای کمک به درمان پرفشاری خون بهترین راه، تغییر سبک زندگی است. تغییرات بسیار ساده در زندگی روزمره به همراه کنترل دقیق فشار خون می‌تواند مانع از بروز عوارض این بیماری در بسیاری از مبتلایان شود. بنابر این چنانچه مبتلا به پرفشاری خون هستید:
- مصرف نمک و غذاهای شور را تا حد امکان محدود کنید. دقت داشته باشید که شما هر روز به صورت ناخواسته مقداری نمک را از طریق منابعی چون نان دریافت می‌کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید، به جای مصرف غذاهای چرب و شور از سبزیجات و میوه‌ها بیشتر استفاده کنید.
- ورزش کنید. روزانه 30 دقیقه فعالیت تا اندازه‌ای که ضربان قلبتان بالا برود، به سلامت قلب شما کمک شایانی می‌کند. اگر فرصت 30 دقیقه ورزش کردن پیوسته را ندارید، 3 مرحله 10 دقیقه‌ای برای ورزش در نظر بگیرید.
- سیگار نکشید.
