وي اكنون استاد دانشگاه كلمبياست. مطلب زير ترجمه بخشي از مقاله مفصل و اخير وي در مورد ايران است كه در سايت afsa.org منتشر شدهاست. برجام، يك نقطه عطف مهم و واقعي براي منع اشاعه سلاحهاي هستهاي بهشمار ميرود. منتقدان برجام، معمولا بر غروب يا بهعبارت ديگر افول نظارت هستهاي برجام بر ايران تأكيد ميكنند و اين حقيقت را ناديده ميگيرند كه ايران رسما پروتكل الحاقي آژانس بينالمللي انرژي را كه نظارت بسيار دقيقي بر كشورهاي داراي توانايي هستهاي اعمال ميكند، پذيرفته است.
علاوه بر اين، در مقدمه توافق، ايران خودش نوشته است كه تحت هيچ شرايطي بهدنبال توسعه يا دستيابي به سلاحهاي هستهاي نيست. اين تعهد بيسابقه در سند شوراي امنيت ملي نيز تكرار شده كه توسط اعضاي دائمي شوراي امنيت سازمان ملل متحد امضا شده است و قدرت قوانين بينالمللي را به توافق هستهاي ايران ميدهد. اسرائيل و دوستان قدرتمندش در ايالات متحده، عربستان سعودي و ديگر كشورهاي سني خليجفارس كه همه از نزديكي و دوستي ايالات متحده با ايران ميترسند، با اين توافق بسيار مخالفت كردند.
ايالات متحده نقش مجري مهار ايران را از زمان كلينتون پذيرفته بود و زنگ خطر براي كشورهاي منطقه وقتي به صدا درآمد كه ديدند، دولت اوباما خيال ندارد كه ديگر مجري اين تعهد باشد. از سوي ديگر با وجود مخالفت شديد جمهوريخواهان، مذاكره با ايران بر سر پرونده هستهاي را آغاز كرد كه حاصل آن برجام است.
در همان روزها كانديداي جمهوريخواهان براي رياستجمهوري آن را بدترين توافقي كه تا به حال شده، خواند اما با اينكه ترامپ آن روزها قول داد كه در نخستين روزي كه به دفترش در كاخ سفيد برود، اين توافق را پاره خواهد كرد، وي تاكنون 2بار پس از هر 90روز تأييد كرده است كه تهران به توافق پايبند بوده است.
اما رئيسجمهوري و چند تن از اعضاي بلندپايه دولت، پيوسته شكوه كردهاند كه تهران به روح برجام پايبند نبوده است. اعضاي جمهوريخواه كنگره همراه با برخي اعضاي دمكراتش، لوايح جديدي نوشتهاند كه تحريمهاي اضافي را به ايران تحميل ميكند و رئيسجمهوري نيز امضا كرده و اين امر باعث شده است كه ايران، ايالات متحده را متهم كند كه با سند برجام كاملا هماهنگ نيست. در مورد چشمانداز توافق برجام هنوز شك و ترديد وجود دارد اما هر چقدر كه اين توافق پابرجا بوده و كار كند، احتمالا بيشتر نيز دوام خواهد آورد.
اما آنچه در اين ميان ناپديد شده، امكان ساختن جريان مثبتي از فرايند مذاكراتي بود كه به واسطه توافق هستهاي شكل گرفت. در جريان طولاني مذاكرات فشرده، گروهي از ديپلماتهاي آمريكايي با همتايان ايرانيشان آشنا شدند. اين نقطه عزيمت مهمي از گذشتهاي بود كه مقامات2 كشور حتي از اينكه در مراسم رسمي تعارفي با هم رد و بدل كنند، منع بودند. برجام، هرگز نميتوانست همه مشكلات ميان آمريكا و ايران را حل كند.
بر كسي پوشيده نبود كه فراتر از برجام،2 كشور به تجربه ارتباط مستقيمي اميدوار بودند كه بتواند طيف بحث و مذاكره را گسترش دهد و ساير موضوعات مانند مسئله يمن، سوريه، عراق و افغانستان را نيز دربرگيرد؛ مناطقي كه منافع تهران و واشنگتن با يكديگر همپوشاني دارند. انتخابات2016، در ايالات متحده نقطه پاياني بر اين اميدواري، حداقل در حال حاضر، بود. ايران و ايالات متحده رابطهاي پيچيده قبل از انقلاب و روابط خصمانهاي پس از وقوع انقلاب اسلامي داشتند در عين حال كه بازيگران اصلي منطقه خليجفارس و خاورميانه هستند.
از زمان جيمي كارتر، هر يك از روساي جمهوري آمريكا دليلي داشتهاند كه بهنحوي با ايران كار كنند و اين همكاري معمولا با موفقيتهاي محدود يا موقتي همراه بوده است. ما در دوره جديدي هستيم و هر كسي كه ميتواند پيشبيني قاطعانهاي در مورد روابط دوجانبه ايران و ايالات متحده داشته باشد، حتما از من شجاعتر است اما پس از يك دوره طولاني درگيري و نيز روابط خصمانه ميان ايران و آمريكا، چندين مسئله شايسته بررسي و ملاحظه هستند:
ايران قدرت مهمي در منطقه خليجفارس است و هرگونه استراتژي ايالات متحده بايد اين مسئله را بهعنوان قاعده عمومي درنظر بگيرد. نبود هيچگونه رابطهاي، سياست ايالات متحده را دشوار يا در معرض خطا و اشتباه قرار ميدهد.منافع ملي ما با ايران در برخي جاها نزديك است و همكاري بر سر آن مسائل نهتنها عملي بلكه مطلوب است.
بر سر مسائلي كه هرگز بر سر آن توافق نداريم، ما دقيقا بايد سطح و ميزان منافعي كه براي پيگيري آن منافع بايد هزينه كنيم را درنظر داشته باشيم؛ جنگ هم پيشبينيناپذير است و هم گران.مخالفان جمهوري اسلامي با اطمينان از افول جمهوري اسلامي حرف ميزنند. اين حرف از همان هفته اول شكلگيري جمهوري اسلامي تاكنون ادامه داشته است. بنابراين چنين بحثهايي را بايد با شك و ترديد نگاه كرد.
متحدان ما در منطقه منافع خودشان را در ارتباط با ايران دارند كه در بسياري اوقات منافعشان همان منافع ما نيست و ما بايد اين تفاوت را بشناسيم و بدانيم.اگر برجام نگهداشته شده و بهطور مناسبي اجرا شود، ايران هرگز به سلاح اتمي دست نخواهد يافت. خروج ايالات متحده از برجام، محدوديتهاي اتمي را از بين خواهد برد و ما را با نزديكترين متحدانمان در شرايط بدي قرارخواهد داد. پيامدهايش را درنظر داشته باشيد.
- ترجمه و تلخيص: نرجس خاتون براهويي
نظر شما