بسياري انتظار داشتند خروج بارزاني نقطه شروعي براي پايان بحران اقليم بعد از اجراي همه‌پرسي استقلال باشد. اما تداوم اختلافات گسترده ميان احزاب كردي و تأكيد بغداد و اربيل بر پيش‌شرط‌هاي مذاكره‌ناپذير براي آغاز مذاكرات، آينده اقليم كردستان عراق و اصل برگزاري انتخابات رياستي در 8ماه آينده را با پرسش‌هاي متعددي روبه‌رو كرده است. در اين زمينه با اردشير پشنگ، كارشناس مسائل كردستان عراق گفت‌وگو كرده‌ايم.
- بحران اقليم كردستان عراق با كناره‌گيري بارزاني از قدرت وارد مرحله جديدي شده است. آيا خروج وي از اين صحنه به بازگشت ثبات و آرام شدن فضاي شمال عراق كمك خواهد كرد؟
پيش از هر چيز بايد تأكيد كنم كناره‌گيري مسعود بارزاني از قدرت را نبايد به‌معناي پايان حيات سياسي او در تحولات اقليم كردستان به‌حساب آورد چرا كه حزب دمكرات با توجه به در اختيار داشتن اكثريت كرسي‌هاي پارلمان، همچنان نقش جدي در مرحله انتخاب جانشين براي او خواهد داشت.
هم‌اكنون، اقليم كردستان وارد دوران‌گذاري مي‌شود كه رسما بعد از كناره‌گيري بارزاني از قدرت، آغاز شده و تا زمان برگزاري انتخابات رياستي و پارلماني اقليم در 8ماه آينده ادامه خواهد داشت. در اين مرحله، قدرت اصلي در اختيار نخست‌وزير و بعد از وي پارلمان اقليم است. بنابراين با توجه به موقعيت نچيروان بارزاني، برادرزاده مسعود و از رهبران حزب دمكرات، مي‌توان انتظار داشت كه فعلا، قدرت نزد اين جريان باقي مانده و تغيير جدي در صحنه ايجاد نخواهد شد.
- پيش‌بيني شما از شرايط حاكم بر انتخابات آينده اقليم و نتايج آن چيست؟ آيا احزاب كردي قادر هستند تا آن زمان از بحران‌هاي فعلي عبور كرده و انسجام خود را بازيابي كنند؟
با توجه به شرايط فعلي داخل اقليم، پيش‌بيني نتايج و يا حتي اصل برگزاري انتخابات رياستي و پارلماني امر مشكلي است. اختلافات ميان جريانات كردي و به‌ويژه نزاع داخلي حزب اتحاديه ميهني كه در پي بحران جانشيني جلال طالباني و جنگ قدرت ميان بازماندگان وي شكل گرفته، تأثير جدي بر روند انتخابات و به‌طور كلي سرنوشت اقليم كردستان عراق خواهد داشت. بايد ديد اتحاديه ميهني طي چند‌ماه آينده وارد دوران جديدي از انشعاب‌‌هاي تازه مي‌شود و يا برخلاف روند فعلي، انسجام خود را حفظ خواهد كرد.
بنابراين به‌طور خلاصه مي‌توان گفت پاسخ به اين سؤال نه در اربيل و نزد خانواده و نزديكان بارزاني، بلكه در سليمانيه نهفته است. پيش‌بيني من اين است كه درصورت تداوم روند همكاري‌هاي فعلي اتحاديه ميهني با دولت مركزي بغداد و متحدان منطقه‌اي آن، آينده اتحاديه ميهني با بحران جدي روبه‌رو خواهد شد.
- در چنين شرايط، آيا مي‌توان انتظار داشت مذاكرات بغداد و اربيل در آينده‌اي نزديك به نتيجه برسد؟
به‌طور كلي شرايط اقليم كردستان بسيار شكننده و بي‌ثبات است و در سايه اين وضعيت نمي‌توان انتظار داشت مذاكرات بغداد و اربيل به نتيجه مطلوبي در آينده نزديك دست يابد. از سوي ديگر شكست مذاكرات هم ممكن است زمينه را براي افزايش بي‌ثباتي‌ها و يا حتي جنگ فراهم كند.
به‌عبارت ديگر كار به جايي رسيده كه اصولا بقاي ساختار اقليم كردستان به‌عنوان منطقه‌اي فدرالي در 4استان اربيل، دهوك، سليمانيه و حلبچه با چالش روبه‌رو است. اكنون اين احتمال وجود دارد كه طرفين به سمت مديريت دو اداره‌اي كه در دهه 90تجربه شده بود، حركت كنند؛
به‌گونه‌اي كه اداره سليمانيه و حلبچه در اختيار اتحاديه ميهني و گوران قرار بگيرد و حزب دمكرات بر دهوك و اربيل مسلط باشد. من فكر مي‌كنم احتمال انشقاق داخلي به 2 منطقه اداري بيشتر از بقاي حكومت اقليم كردستان واحد است. هم‌اكنون سليمانيه با بحران جانشيني مواجه است و تا زماني كه اين مسئله در سليمانيه حل نشود، نمي‌توان انتظار بازگشت ثبات به اربيل و ساير نقاط اقليم را داشت.
نظر شما