به گزارش مهر، مراسم گرامیداشت پنجاهمین سالگرد فعالیت راکتور تحقیقاتی تهران با حضور علی اکبر صالحی معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی، معاونین و مدیران، نخبگان و پیشکسوتان این عرصه، روز گذشته (شنبه 20 آبان) در سالن دکتر حسابی سازمان برگزار شد.
صالحی ضمن ابراز خرسندی از حضور چهره هایی ارزشمند، خدمتگزار، صادق و خالص همچون؛ دکتر امراللهی، دکتر خزانه، دکتر فرخی، دکتر کاشیگر، دکتر فرهودی، دکتر پذیرنده، دکتر قنادی و ... در پنجاهمین سالگرد راکتور تحقیقاتی تهران، گفت: شما باید به ۵۰، ۶۰ یا ۷۰ سال گذشته برگردید و ببینید در علوم و فناوری هسته‌ای در چه وضعیتی بودیم. اگر نبود فکر بلند این بزرگواران و چشم اندازی که در وجود عزیزانی مثل جناب آقای دکتر آزاد، دکتر حسابی و دکتر جناب نهادینه شده بود، یقیناً الان اینجا نمی‌ایستادیم و اینگونه به گذشته خود افتخار نمی‌کردیم.
صالحی ادامه داد: در نیم قرن گذشته افرادی زمینه پیشرفت علم و فناوری و صنعت کشور را تا جایی که مقدور بوده فراهم کرده‌اند و ما از آنها همواره تشکر می‌کنیم. آقای سهرابی را می‌بینیم که واقعاً یکی از دانشمندان بنام ایران در عرصه بین‌المللی است. دکتر قریب را که در حوزه اکتشاف و استخراج و کلاً سیکل سوخت واقعاً زحمات بسیار ارزشمندی کشیدند. امروز افتخار دیدن این بزرگان را داریم.
رئیس سازمان انرژی اتمی سپس در بخشی دیگر از سخنانش به امضای پیمان «ان پی تی» توسط ایران اشاره کرد و افزود: پس از مرور روند تحول علوم و فناوری هسته‌ای، متوجه شدم برای اینکه وارد عرصه فناوری هسته‌ای شویم با فشار امریکا باید ان پی تی را امضا می‌کردیم. با این وجود مسئولین وقت سازمان بسیار زیبا حرکت کرده بودند. به این صورت که همه صنعت هسته‌ای را در نظر گرفته بودند نه فقط ساخت نیروگاه بلکه تأمین نیازهای آن را هم دیده بودند.
صالحی افزود: پیش‌بینی شده بود که اگر نیروگاهی می‌خرند نیروی انسانی لازم و دیگر الزامات از جمله سوخت آن را نیز تأمین کنند تا در ارتباط با ادامه حیات نیروگاه اگر نگویم خودکفا، خوداتکا باشیم. نمی‌شود نیروگاه داشت و میلیاردها دلار سرمایه گذاری کرد و نسبت به سوخت آن بی توجه بود. این پیش‌بینی‌ها همه جای تقدیر دارد.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: من افتخار می‌کنم که این توفیق را یافته‌ایم که میراث دار این عزیزان باشیم. حداقل کاری که انجام می‌دهیم این است که باید رو به جلو حرکت کنیم و به عقب برنگردیم و خشتی بر خشت‌هایی که پیشکسوتان روی هم گذاشته‌اند، قرار دهیم.
وی سپس در زمینه فرایند اکتشاف در سازمان گفت: از سال ۸۸ که افتخار حضور در سازمان پیدا کردم با اجازه‌ای که از مقام معظم رهبری گرفتیم، توانستیم جستجوی هوایی را انجام دهیم و امکاناتی را از خارج وارد کنیم. آن هم به سختی. زیرا اجازه تامین آن داده نمی‌شد. هلیکوپترهایی وارد شد. الان قریب به ۷۳ تا ۷۴ درصد برداشت هوایی از خاک ایران انجام شده است.
صالحی تصریح کرد: این رقم با نسبت ۲۰ درصدی که حداکثر قبل از انقلاب انجام شده بود قابل مقایسه نیست. ضمن اینکه تحلیل تصاویر را هم خودمان انجام می‌دهیم. در اکتشاف برداشت تصاویر یک بحث و تحلیل آن بحثی دیگری است. الان شرکتی داریم که در این زمینه ارائه خدمات می‌دهد.
وی به مقایسه شرایط پیشین با وضعیت امروز کشور در این حوزه پرداخت و گفت: قبلاً در شرایطی بودیم که اگر می‌خواستیم کاری انجام دهیم لاجرم باید سریع انجام می‌دادیم و خیلی زمان نداشتیم. الان زمانی است که می‌توانیم به صورت منطقی جلو برویم. به عنوان مثال در زمینه سانتریفیوژ از ابتدای خلق فکر یک سانتریفیوژ جدید تا زمان تولید آن به ۸ سال زمان نیاز است و ما هم داریم همین مسیر را طی می‌کنیم و خوشبختانه توفیق زیادی هم نصیبمان شده است.
رییس سازمان انرژی اتمی گفت: الان با چین و کشورهای دیگر مذاکره می‌کنیم. البته این کشورها یک سری شرایطی مثل پیوستن به یک سری کنوانسیون‌ها، ایمنی و ... دارند و ما خیلی شتابی برای پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی نداریم؛ لذا با تأمل جلو می‌رویم.
صالحی سپس در زمینه ساخت ۲ نیروگاه جدید گفت: ۲ نیروگاه را در حال احداث داریم. یعنی ۱۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری باید انجام دهیم. به خاطر شرایط آب و هوایی نیروگاه‌های بزرگ را باید در جنوب و یا در شمال ایجاد کنیم ولی نیروگاه‌های کوچک را می‌توانیم در محل مصرف ایجاد کنیم.
وی سپس به افکار عمومی و ذهنیتی که در آنها از انرژی هسته‌ای وجود دارد اشاره کرد و افزود: متأسفانه تصور اذهان عمومی از انرژی هسته‌ای غالباً موضوعاتی نظیر سانتریفیوژ و غنی سازی است؛ در حالی که صنعت هسته‌ای کاربردهای دیگری در کشاورزی، صنعت و سلامت نیز دارد. چنانچه در حال حاضر دست اندرکار احداث یک بیمارستان هسته‌ای هستیم. این هم یک صنعت است و هم دانش که هم عرضه خدمات در سلامت دارد و هم برداشت و استفاده علمی خواهد داشت.
صالحی ادامه داد: ۹۵ درصد از کارهای قراردادی آن به اتمام رسیده است و تنها بخش مربوط به ضمانت بانکی آن با کشور اتریش باقی مانده که در حال انجام آن هستیم. ان شاالله شاهد بیمارستانی مدرن در غرب آسیا خواهیم بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به بحث مذاکرات هسته‌ای گفت: در بحث مذاکرات این توجه را داشتیم که ممکن بود آنها زیر قرارداد بزنند. به همین علت پیش‌بینی‌هایی را برای برگشت پذیری کرده بودیم. ما با خوش باوری در مذاکره شرکت نکرده بودیم.
وی با اشاره به بحث برجام و مفید بودن آن برای همه طرف‌ها تأکید کرد: برجام برای همگان مفید بوده است. این برنامه برای ما برای جامعه بین‌المللی و هم برای استحکام بخشیدن به ان پی تی مهم است و افزود: اگر برجام بهم بخورد، هیچ کنوانسیونی نمی‌تواند از استحکام لازم برخوردار باشد. امیدواریم این اتفاق پیش نیاید ولی اگر برجام بهم بخورد ما آنها را حیرت زده خواهیم کرد.
صالحی سپس به چالشی که در سال ۸۸ با آن رو به رو شده بود پرداخت و گفت : وقتی برای اولین بار عهده دار مسئولیت در سازمان شدم، سوخت راکتور رو به اتمام بود. آقای آقازاده که جا دارد از ایشان هم به عنوان مدیری موفق تقدیر کنیم نامه‌ای به آقای البرادعی نوشته بودند که ما ۲۰ درصدمان در حال اتمام هست بفرمایید که آرژانتین و یا هر کشور دیگری مثل زمان آقای امراللهی این ۲۰ درصد را در اختیار بگذارند.
وی تاکید کرد: من که به سازمان آمدم آن نامه را پیگیری کردم؛ چون مدتی در وین بودم با آقای البرادعی هم روابطی داشتم، وی نامه آقای آقازاده را نشان داد و گفت شما که پیگیری می‌کنید، این بار برای تحویل سوخت بیست در صد هم شرایط گذاشته‌اند. نامه‌ای غیر رسمی توسط آمریکا و روسیه نوشته بودند و گفته بودند حاضریم ۲۰ درصد را در قبال پذیرش شروطی تأمین کنیم من هم گفتم هیچ دلیلی ندارد که ما آن شروط را بپذیریم. این شروط حاکمیت ملی ما را زیر سؤال می برد. راکتور ما برای تولید رادیودارو است و قبلا هم سوخت ۲۰ درصد را گرفته بودیم.
صالحی ادامه داد: بحث از آنجا شروع شد من از مذاکره با آقای البرادعی برگشتم؛ من به رییس جمهور گفتم اینها به ما ۲۰ درصد را نخواهند داد اجازه بدهید ما کار را شروع کنیم. من به گونه‌ای کار را آغاز می‌کنم که نه با مقررات بین‌المللی در تعارض باشیم و نه سر و صدا می‌کنیم ولی کار را آغاز می‌کنیم. برآورد هزینه کردیم و گروهی را تشکیل دادیم و شبانه روز آن گروه کار کردند.
وی در ارتباط با نقش شهید شهریاری در پیشبرد کار گفت: شهریاری عزیز بخشی از محاسبات را عهده دار بودند و افرادی را نیز تربیت کردند. به این ترتیب مقدمات ۲۰ درصد را فراهم کردیم و دو ساله ۲۰ درصد را توانستیم از زیر صفر تأمین کنیم.
در بخشی دیگر از برنامه آقای موافقی رییس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در بیان تاریخچه‌ای از راکتور تحقیقاتی تهران گفت: اکنون۵۰ سال بهره‌برداری امن راکتور را پشت سر می‌گذاریم. تیم بهره‌بردار توانسته‌اند ۵۰ سال بهره‌برداری آن را در کارنامه خود داشته باشند که دستاورد مهمی محسوب می‌شود.
وی افزود: ساختار راکتور تهران تقریبا دست نخورده و ساختار اولیه آن حفظ شده است.
موافقی سپس در ارتباط با کاربرد راکتور گفت: این کاربردها شامل تولید رادیو داروها و رادیوایزوتوپ‌ها، برخی از کاربردهای تابشی نوترون و نوترون سریع و رادیوگرافی نوترون است.
وی خاطرنشان ساخت: راکتور تحقیقاتی تهران نقش بسیار مهمی را در تربیت نیروی انسانی و مهندسین هسته‌ای و فیزیکدانان هسته‌ای داشته است. الان چیزی حدود ۵ نسل است که مهندسین هسته‌ای کشور ما در این راکتور آموزش دیده‌اند.
نظر شما