رعایت نکردن استاندارد و نزدیکی به گسل مهمترین دلایل تخریب سازه‌ها

دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به مطالعات میدانی انجام شده در مناطق زلزله‌زده استان کرمانشاه، گفت: در این سفر مطالعاتی، از شمال ناحیه زلزله‌زده یعنی از جوانرود به سمت پهنه کانونی زلزله در شهرک ازگله و سپس روستای امام عباس، روستای کوئیک و در نهایت شهر سرپل ذهاب بازدید کردیم.

وی ادامه داد: بر اساس یافته‌های به دست آمده از این مطالعات به‌نظر می‌آید ساختمان‌هایی که حداقل‌های مهندسی را رعایت کرده بودند، سالم مانده یا آسیب کمی دیده‌اند.

گسترش خرابی‌ها به‌ویژه در مسکن مهر سرپل ذهاب و سایر ساختمان‌های تازه‌ساز به دلیل کیفیت بد ساخت این بناها مشاهده می‌شود.

• اختصاصي همشهري آنلاين: چطور زلزله مي‌شود

زارع با تاکید بر اینکه گسترش خرابی‌ها به‌ویژه در مسکن مهر سرپل ذهاب و سایر ساختمان‌های تازه‌ساز مشاهده می‌شود، خاطرنشان کرد: این سازه‌ها علاوه بر اینکه در معرض یک زلزله شدید با بزرگای ۷.۳ و در نزدیکی پهنه گسل اصلی قرار گرفته‌اند، با کیفیت بد ساخت این بناها مواجه هستند.

استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و مهندسی زلزله با ابراز تأسف از اینکه کیفیت بد مسکن مهر مجددا خود را در زلزله کرمانشاه نشان داد، اضافه کرد: در زلزله‌های سال‌های ١٣٩١ و ١٣٩٣ ورزقان نیز دو تجربه تلخ قبلی ما از عملکرد واحدهای مسکن مهر بوده‌اند.

به گفته وی، حدود ۱۰۰ نفر از ٢٥٠ کشته‌ شده شهر سرپل ذهاب، مربوط به ساکنان مسکن مهر است و بقیه در سایر بناهای بعضا نوساز ویران‌شده جان خود را از دست داده‌اند.

زارع با بیان اینکه علاوه بر کیفیت بد ساخت، گسترش تخریب به محل ساختمان‌ها نیز بستگی داردعلاوه بر کیفیت بد ساخت، گسترش تخریب به محل ساختمان‌ها نیز بستگی دارد.، یادآور شد: واحدهایی که در سرپل ذهاب آسیب جدی دیده‌اند، روی زمین‌های کشاورزی با خاک نرم ساخته شده‌اند و به‌نظر می‌رسد اثر تشدید خاک نرم و سطح بالای آب زیرزمینی باعث شده شدت امواج در سطح زمین بیشتر شده و این بناها خسارت بیشتری را متحمل شوند.

این محقق مهندسی زلزله عامل دیگر تخریب سرپل ذهاب را نزدیک بودن منطقه به گسل و ایجاد مؤلفه حرکت شدید عمود بر گسلعامل دیگر تخریب سرپل ذهاب نزدیک بودن منطقه به گسل و ایجاد مؤلفه حرکت شدید عمود بر گسل است. ذکر کرد و افزود: به این معنا که به ‌نظر می‌رسد راستای گسترش گسیختگی گسله از کانون به سمت سرپل ذهاب بوده که باعث ایجاد یک جابه‌جایی جدی و شدید (در راستای شرقی- غربی) عمود بر گسل (با روند تقریبا شمالی- جنوبی) شده است و این پدیده‌ای است که به آن «جهت‌پذیری» می‌گوییم.

وی بی‌کیفیت‌بودن ساختمان‌ها، هم در مسکن مهر و هم در ساختمان‌های نوساز دیگر و همچنین ساختمان‌های روستایی ضعیف و فرسوده را در کنار اثر خاک نرم و پدیده جهت‌پذیری در تخریب این سازه‌ها مهم دانست.