چندی پیش دو گزارش از وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه در روزنامه همشهری منتشر شد و در هر دوی آن‌ها بحث از دریاچه بزرگ نمک آمریکا شد.

اگرچه در این مدت، اتفاق خاصی نیفتاده و همه حرف‌ها نشنیده گرفته شد، اما بازهم مرور اطلاعاتی از دریاچه نمک آمریکا به روشن‌تر شدن موضوع کمک می‌کند.

دریاچه ارومیه بزرگترین منبع آب شور جهان است و تنها دریاچه قابل رقابت با آن، دریاچه بزرگ نمک آمریکاست.

این دو دریاچه از عجایب طبیعت و از اکوسامانه‌های بسیار منحصر به فرد در جهان هستند که در قاره‌های آسیا و آمریکا و در ارتفاع تقریبی 1270 الی 1280 متر از سطح دریاهای آزاد تشکیل یافته‌اند.

مسئله تساوی نسبی ارتفاع کف دو دریاچه از آب‌های آزاد جهان در دو قاره کاملاً متفاوت و دور از همدیگر و تشابهات بسیار زیاد زمین شناسی و هیدرولوژی و اکولوژی آنها با همدیگر از مباحث بسیار جالب علمی است.

مساحت دریاچه ارومیه 5750 کیلومتر مربع و ارتفاع سطح این دریاچه از آبهای آزاد1270 متر است.

مقدار عمق متوسط آن حدود 6 متر و وجود عمق حتی 20 متر نیز یک مورد در نزدیکی کاظم داشی گزارش شده است.

مساحت دریاچه ارومیه نیز دقیقا مثل دریاچه بزرگ نمک آمریکا با توجه به تعادل موجود بین آب‌های ورودی و مقادیر تبخیر سالانه کاملا متغیر است و یک بررسی 40 ساله که توسط سازمان آب منطقه‌ای استان آذربایجان غربی صورت گرفته نشانگر این است که حداکثر ارتفاع سطح این دریاچه از 9/1277 متر در سال1375 الی 5/1273متر در سال 1383 در نوسان بوده است.

 مساحت دریاچه بزرگ نمک آمریکا 4403 کیلومتر مربع و حداکثر عمق آن 4/10 متر است.

ساحت این دریاچه با توجه به تعادل موجود بین آب‌های ورودی به آن و مقادیر تبخیر سالانه از مقدار 2460 کیلومتر مربع به‌سال 1963 تا 5960 کیلومتر مربع در بالاترین سطح ارتفاع آن از آب‌های آزاد یعنی 77/1283 متر در سال 1986 و 1987 متغیر بوده است.

حدود 92 درصد از متوسط جریان آب ورودی 3/2 میلیارد متر مکعبی سالانه به دریاچه بزرگ نمک آمریکا از رودخانه‌های Bear و Weber و Jordan وارد آن شده و همچنین بعضی جریان‌های آبی کوچک به صورت اشتراکی با رودخانه‌ها و همچنین چشمه‌ها وارد آن می‌شوند.

مطالعه برنامه زمان بندی آب‌های ورودی به این دریاچه نشانگر این واقعیت است که جریان‌های آب سطحی رودخانه‌ها حدود 82 درصد از رسوبات خاکی، معادل 11/2‌میلیون تن و چشمه سارهای منتهی به دریاچه فوق 18 درصد این رسوبات خاکی را وارد دریاچه می‌کنند.

نکته دیگر این‌که آب دریاچه بزرگ نمک آمریکا به علت بالا رفتن غلظت رسوبات خاکی حمل شده شور است.

در این دریاچه حدود 5/4 میلیارد تن نمک حل شده است که سالانه حدود 3/2 میلیون تن از این نمک‌ها (حدودیک دوهزارم کل ذخایر نمک دریاچه) را استخراج می‌کنند در این دریاچه بزرگ آب شور مثل اکثر اکوسامانه‌های آبی دیگر فسفر و نیتروژن از مهم‌ترین عناصرمسئول درشکوفائی اولیه فیتوپلانکتونی هستند.

طبق مطالعات انجام گرفته در سال 1972 نسبت کل نیتروژن محلول به مقادیر فسفات محلول در آب دریاچه مزبور طی دوره مطالعه مربوط به سال‌های 1995 تا 1998 کمتر از 15 بوده است و این امر مشخص می‌کند که کمبود رشد فیتوپلانکتونی و محدودیت شکوفائی دریاچه مربوط به کمبود نیتروژن محلول در آن است.

کد خبر 39010

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار محیط زیست

بیشتر

دیدگاه خوانندگان امروز

بیشتر

پر بیننده‌ترین خبر امروز

بیشتر